İnsan Hakları Komisyonu reform önerilerini tartışıyor

BM Genel Sekreteri Kofi Annan, geçen hafta yaptığı açıklamasında, İnsan Hakları Komisyonu’nun yara aldığını söylemiş ve İnsan Hakları Konseyi gibi bir kuruluşun yeni bir başlangıç olabileceğini vurgulamıştı. Annan, İnsan Hakları Konseyi’nin, BM’ye bağlı Güvenlik, Akonomi ve Sosyal Konsey’in yanı sıra işlevleri olacağını, sürekli personelden oluşacağını ve BM Genel Kurulu’nun üçte ikilik çoğunluğu ile seçilmesi gerektiğini dile getirmişti.

BM İnsan Hakları Komisyonu’nda, Annan’ın işte bu önerileri tartışmaya açıldı. Uluslararası Af Örgütü temsilcisi Peter Splinter, şimdiden böyle bir İnsan Hakları Konseyi kuruluşunun benimsenip benimsenmeyeceği yönünde herhangi bir eğilim olmadığını belirtti. Ancak Uluslararası Af Örgütü gibi bir sivil toplum kuruluşunun gelecekte de bu Konsey’e dahil olması yönünde görüş bildirdi. Splinter, “Konsey önerisi, cesaretlendirici ve ilginç bir düşünce. Ancak Af Örgütü önce ayrıntıları öğrenmek, Konsey’in ne gibi görevleri olacağını, nasıl çalışacağını bilmek istiyor” diye konuştu.

Farklı beklentiler

Çin’in BM nezdindeki temsilcisi Zukang Cha, insan hakları konusunun şu anda olduğu gibi, politize edilmemesi gerektiğini belirterek tek tek ülkelerin hedef gösterilip itham edilmesinin önlenmesi gerektiğini vurguladı. Çözüm yolu olarak da düşünsel çatışmaların azaltılması, işbirliğinin yoğunlaştırılması formülünü gösterdi.

Afrika Birliği Sözcüsü Mısır Elçisi Naela Gabr, konunun başka bir boyutuna değinerek “Afrika Birliği’nin görüşüne göre yoksullukla mücadele, çıkması olası sorunları önceden engelleme yönünde etkili bir araç. Afrika Birliği, Komisyon’un şu anki yapısının gelecekte de devam etmesinden yana görüş belirtiyor” dedi.

Öneriler

BM’ye bağlı küçük bir İnsan Hakları Konseyi yerine, şimdiki Komisyon’un tüm BM üyelerine açık hale getirilmesi de karşı öneri olarak ortaya atılıyor. Almanya temsilcisi Tom Königs, bu açılmanın avantajları olacağını savunuyor ama, Almanya ve AB’nin bu konuda henüz kesin tavır almadığını vurguluyor. König, “Bu mercii içerisinde –şimdiye kadar olduğundan daha fazla- insan hakları savunucusu, insan hakları çalışanı ve ülke temsilcilerinin yer alması gerekiyor. Ve insan haklarını ihlal edenler, orada sadece tavrılarını düzeltemeye değil, işbirliğine de davet edilmeleri gerekiyor” dedi.

BM’ye bağlı İnsan Hakları Konseyi mi, yoksa Komisyonu mu kurulmasının uygun olacağına iliştin tartışma daha uzun süre devam edecek gibi görünüyor. Tartışmanın, BM Genel Sektereri Kofi Annan’ın istediği yönde gelişip gelişmeyeceğini şimdiden kestirmek ise mümkün değil.