İnternet'te Google damgası

Bilgi teknolojileri dünyasında hangi uygulamalar tarihe karışacak, hangileri öne çıkacak? Deutsche Welle Türkçe Yayınları Editörü Murat Çelikkafa, konuyu Bilim-Teknik programımızın yapımcısı Nihat Halıcı ile konuştu.

- İnternette muazzam bir devir geride kalıyor. 2’nci kuşak web, interaktivite, sosyal paylaşım derken son 10 yılda sanal alem adeta patladı. 2000 yılında 360 milyon civarında seyreden internet kullanıcı sayısı yüzde 380’i bulan bir artışla 1 milyar 700 milyon sınırını aştı. İnternetin gelişiminde öne çıkan belli başlı trendlerden söz edebilir miyiz?

HALICI: Doğumunu 90ların başı olarak tesbit edersek internet ergenlik, gençlik yıllarını artık geride bıraktı. Olgunlaşmaya başladı. Bir başka ifadeyle söylersek internet dünyasında taşlar yerine büyük çapta oturdu. Yalnızca köşeler belli başlı gruplar tarafından tutulmakla kalmadı, artık müthiş keşif etiketi vurulup bir gecede milyonlarca kullanıcıyı kendisine çekecek yeniliklere de giderek daha az rastlanır oldu.

- Büyük grupların başına da Google’ı çekmek lazım. 2009’da Wave ve Voice uygulamalarıyla dikkat çeken önemli satın almalarla gücüne güç katan Google 2010’da da dolu dizgin gidişatını sürdürecek mi?

HALICI: Hiç tartışmasız Google günümüzde internetin en önemli aktörü. Cep telefonları için android ve netbooklar için Chrome OS işletim sistemini üreten Google’un, yeni yılda da birçok cephede birden rakiplerine yüklenmesini bekliyorum. Kendi cep telefonunu satmaya başlayan Google, hem mobil cihaz üreticileri hem de GSM servis sağlayıcılarının korkulu rüyası haline gelebilir. Google’ın bir hedefi var: İnsanlığa ait tüm bilgiyi ve ekonomiyi dijital ortama aktarmak. Bu uğurda önemli mesafe kat etti ve öyle kolay kolay kimsenin eline su dökemeyeceğini vurgulamak lazım. Ama Google mühendislerinin her tuttuğunun da altın haline gelmediği kesin: Bir knol projesinden Wikipedia olmadı. Lively, Secondlife’ın başarısını yakalayamadı. Orkut, Facebook’un başarısının yanına yaklaşamadı.

- Facebook da başarılarla dolu bir yılı geride bıraktı. 2009’a 150 milyon kullanıcıyla başladı, 350 milyon rakamına ulaşıldı.

HALICI: Her şey facebook’un kullanıcı sayısının hızla artmaya devam edeceğini gösteriyor. 500 milyon rekorunun da çok kısa zamanda kırılacağına inanıyorum. Facebook internetin büyükleri arasına girmeyi sadece kullanıcı rakamlarıyla başarmadı. Kendi reklam ağını kurdu. Bu onun Google’a deyim yerindeyse mahkum olmadan yeni yılda da gelişiminin devamını sağlayacak. Diğer taraftan dünya genelinde kişisel veri ve mahremiyet tartışması facebook’u nasıl etkileyecek? Onu da bekleyip göreceğiz, ama her halukarda sosyal paylaşım ağlarında facebook zirvedeki konumunu yeni yılda da güçlendirecektir.

- Belki aynı kulvarda yarışmasalar da bu noktada twitteri anmak lazım. Twitter, 2009'da belki en çok konuşulan, tartışılan sitelerden oldu. Gündemde olmak başarı için yeterli olacak mı?

HALICI: Twitter 2010’da çok konuşulacak. Ücretli hesap uygulamasıyla para kazanmaya çalışacak. Twitter açısından en önemlisi, içeriğin Google arama motorunca indekslenmesi. Ki, kanımca bu twittere önemli bir katma değer sağlayacak.

- Bilişimin devlerini sayarken apple’ı belki facebook’tan, twitterden önce saymak lazım. Apple 2010’da da teknoloji meraklılarının ilgisini çekmeye devam edebilecek mi?

HALICI: İphoneları, ipodları üreten Apple yeni yılda yeni sürprizlerle bilişimin baş aktörleri arasında yer alacak. Film, müzik, TV ve dijital alanda yeni ürünler geliştirecek. Merakla beklenen, ‘yapsa yapsa Apple yapar' denen netbook ile smartphone arasında yepyeni bir cihaz piyasaya sunacak. Apple aralık ayının başında 17 milyon dolar sayarak lala.com’u satın aldı. Online müzik dinleme imkanı sunan bu site internette yeni bir trende, apple’ın da bu trendi iyi kavradığına işaret ediyor.

- Online müzik ve film izleme imkanı sunan sitelerin yanı sıra internet telefonu ve mobilite de kullanıcının ilgilendiği bir başka alan. Burada özellikle Skype’a göz atmadan geçmek olmaz.

HALICI: Skype yarım milyarı aşan kullanıcısıyla ikinci kuşak webin belki de en önemli temsilcilerinden. Ebayden bağımsızlığını kazandıktan sonra daha da rahatladı, bir anlamda önü açıldı. Yeni yılda özellikle kurumsal kullanıcıları hedefleyen çözümlerle ses getirmesini bekliyorum. Ama diğer taraftan Google faktörünü, Google’ın Voice uygulamasını da unutmayalım. Google, Skype’ın büyümesinin önüne geçebilir de etkisiz de kalabilir, bu biraz da Google’ın cep telefonuna kullanıcıların vereceği karşılığa bağlı.

- Amazon'u unuttuk sanki. O da bilişimin devleri arasında anılmayı hak etmiyor mu?

HALICI: Kesinlikle. Amazon 2009 içinde gerek yenilikleri gerekse zappos.com’u neredeyse 1 milyar dolar bedel karşılığında bünyesine katarak dinamizmini kanıtladı. E-ticarette amazon zirvede kalmaya devam edecek ama Google’ın bu alanda attığı adımlarla ister istemez o da gerileyecek.


© Deutsche Welle Türkçe

Söyleşi: Murat Çelikkafa

Editör: Ahmet Günaltay