Irak'ın istikrarı için bölgesel çabalar gerekli

“Irak’taki en büyük Şii grubunun lideri Abdülaziz El Hekim, Washington’da Başkan George Bush ile yaptığı görüşmede, Irak’da sorunların çözümü için “dışardan gelecek” yardımı reddederek, meselenin Irak’ın kendi gücü ile çözülmesi gerektiğini dile getirdi. Yine Şii olan Başbakan Nuri El Maliki ise ülkesinde barışın sağlanması için uluslararası düzeyde bir girişimi kabul ettiğinin sinyallerini verdi. Maliki’nin oluşturduğu bir heyet, komşu ülkelerle uluslararası Irak Konferansı’nın düzenlenebilmesi imkanlarını görüşüyor.

İki yıl önce de Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde uluslararası bir Irak konferansı düzenlenmiş, ancak akıntıya karşı kürek çekmekten öteye gidilememişti. Zira o zaman, Washington ülkedeki olayları tek başına denetleyebileceği ve etkisi altına alabileceğine inanıyordu.

Fakat iki yıl sonra, ortadaki tablo tamamen değişti: Irak’ta giderek artan şiddet eylemleri ve ABD’de iktidar dengelerinin değişmesi, Beyaz Saray’ı yeni stratejiler üretmeye zorladı. Müstakbel Savunma Bakanı Robert Gates’in de açıkça ifade ettiği gibi, ABD’nin Irak’ta zafer kazandığını söylemek mümkün değil. Ve Baker Komisyonu, Amerikan birliklerinin ülkeden çekilmesi gerektiğinden söz ediyor. Komisyonun, sorunun çözümü için İran ve Suriye’nin desteğini alma önerisine ise Başkan Bush kulaklarını tıkadı.

Aslında Amerikan güçlerinin Irak’tan denetimsiz bir şekilde, acele ile çekilmesi, sadece ülkedeki kaosu arttırmakla kalmayacak, aynı zamanda ABD’nin Vietnam’daki gibi ‘yenildiği’ izlenimi doğacak; bu herkes tarafından biliniyor. Bu tehlikeyi ortadan kaldıracak, en azından azaltacak olan seçenek. Birliklerin planlı olarak çekilmesi ise ancak Irak hükümeti ülkedeki güvenliği kontrol altına almayı başardığında mümkün olacak. Maliki, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, önümüzdeki yıl haziran ayına kadar ülkede güvenliğin sağlanacağını belirtti, fakat bunu nasıl başaracağı bir muamma...

Bağdat’ın, sadece Suriye ve İran’la değil, tüm komşuları ile temasa geçerek, bölgesel işbirliği oluşturması, ülkede güvenliğin sağlanması için bir yol olabilir. Suriye Dışişleri Bakanı Velid El Muallim, Irak ile diplomatik ilişkileri yeniden başlatması ve barışın sağlanması için destek sözü vermesiyle bu yolda ilk adımı atmış oldu. İran’dan da benzer sinyaller geldi. Irak Devlet Başkanı Celal Talabani’nin ziyareti sırasında, Tahran da desteğini esirgemeyeceğini bildirdi.

Aslında Şam da Tahran da Washington ile görüşmeyi reddetmiyor, fakat bunun bir bedeli var: Her iki ülke de, ABD ile olan ilişkilerdeki pürüzlerin bertaraf edilmesini bekliyor, ama Başkan George Bush’un buna hazır olduğu söylenemez. Her iki ülke de diğer komşuları gibi, Irak’ta barışın sağlanmasını istiyor. Bu da sorunun bölgesel boyutta çözülebilmesi için bir fırsat doğduğuna işaret ediyor. Sorun ne kadar çabuk çözülürse, ABD de, ülkeden o kadar çabuk ve şerefiyle çekilme şansı elde edebilir.”