1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Irak Anayasası ağır aksak ilerliyor

Jürgen Hanefeld21 Temmuz 2005

Irak’ta yeni Anayasa’yı hazırlamakla görevli komisyonun dört Sünni üyesi istifa etti. Gerekçe olarak da, güvenlik sorunlarını gösterdiler. Komisyonun iki Sünni üyesi Salı günü öldürülmüştü. İki Sünni üye de, ölüm tehditlerinin ardından görevden ayrılmıştı.

https://p.dw.com/p/AahI
Anayasa Komisyonu üyeleri geçtimğizi günlerde Almanya'yı ziyaret etmişti
Anayasa Komisyonu üyeleri geçtimğizi günlerde Almanya'yı ziyaret etmiştiFotoğraf: DW

Irak Anayasa Komisyonu’nun iki üyesinin öldürülmesi, ülkede egemen bir demokrasiye geçiş takvimini ciddi şekilde tehlikeye soktu. 15 Ağustos’a kadar ülkenin yeni Anayasa’sını hazırlamakla görevli komisyonun Sünni üyeleri binbir güçlük aşılarak seçilebilmişti.

Bunlardan ikisinin Salı günü öldürülmesi üzerine, diğer dördü de istifa etmeye karar verdi. Bu grubun bir sözcüsü, yeni bir Anayasa için zamanın henüz olgunlaşmaması nedeniyle, 71 kişilik komisyonun 17 Sünni üyesinin hepsinin geri çekilmesi üzerinde de durulduğunu açıkladı.

BM'in hoşuna gitmedi

Bu tepki, özellikle Birleşmiş Milletler’in hiç işine gelmiyor. Irak’taki seçimler konusunda Birleşmiş Milletler’in başdanışmanı olan Carina Perelli, dört Sünni politikacının istifasını şöyle yorumladı:

“Bunlar kötü haberler, ama umarım Anayasa tartışmalarını durdurmayacaklar. Çünkü halkın 30 Ocak’taki seçimlerde geri çevirdiği, tam da bu korkutma taktiğiydi. Bu nedenle bunun, halkın seçilmiş temsilcilerinin işlerini tamamlamasını ve geçiş sürecini sürdürmesini engellemeyeceğini sanıyorum.”

Ülkede barışçı bir gelecek için, Anayasa sürecine Sünniler'in de katılımı belirleyici. Aslında nüfusun sadece yüzde 20’si Sünni. Ama ülkedeki hemen hemen tüm isyancılar bu gruptan. Bunun bir açıklaması, Sünnilerin Saddam Hüseyin döneminde ülkenin idaresini elinde tutması. Fakat rejimin devrilmesinden beri hakimiyet Şii çoğunluğa geçti.

Konumlarını ve ayrıcalıklarını kaybetme korkusuyla Sünniler'in büyük kısmı Ocak’ta yapılan seçimleri boykot etti. Bunun sonucu, meclise de pek bir temsilci gönderememeleri oldu. Fakat Carina Perelli, bu grupta şimdi bir düşünce değişikliği olduğunu savunuyor:

“Böyle birşeyin tam da şimdi gerçekleşmesi ilginç. Ocak seçimlerine katılmayan birçok Sünni, bunun bir hata olduğu ve pazarlık masasına geri dönmeleri gerektiği sonucuna varıyor. Sünni temsilcilerin hedef seçilmesi, Ocak seçimlerinde boykot çağrıları ya da koorkutmalar nedeniyle sandığa gitmeyen Sünniler'in Anayasa oylamasına güçlü şekilde katılımından duyulan korkuyu gösteriyor. Bu saldırılar da insanları yıldırmayı hedefliyor.”

Anayasa taslağı iki gün içinde hazırlanacak

Sünni üyelerin çekilme kararına rağmen, komisyon başkanı Anayasa taslağını iki gün içinde hazır olacağını açıkladı. Amerikan New York Times gazetesinin bir haberine göre, bu taslakta kadın hakları, özellikle de aile ve miras hukukunda Şeriat yasalarına tabi kılınıyor. Anayasa pazarlıklarında İslam’ın etkisi ve devletin federal yapısı ana uyuşmazlık konuları olarak ön plana çıkıyor.

Komisyon’un Ekim ayında oylanabilecek bir Anayasa taslağını halk oyuna sunup sunamayacağını 1 Ağustos’a kadar açıklaması gerekiyor.