Irak, Güvenlik Konseyi'nin gündeminde

Konsey tarafından onaylanan plan, en geç Mayıs ayı sonuna kadar, farklı din ve etnik köken temsilcilerinden oluşan geçici hükümet üyelerinin seçilmesini ve bu hükümetin Haziran ayı sonunda yönetimi devralmasını öngörüyor. Öte yandan ABD’nin BM nezdindeki Daimi Büyükelçisi John Negroponte’yi, Washington yönetimi tarafından Irak Büyükelçiliği’ne atama kararından sonra ortaya atılan bazı iddialar, Negroponte’nin işini hayli zorlaştıracağa benziyor.

Brahimi’nin eleştirisi

Irak’ın siyasi geleceği ile ilgili görüşlerini Güvenlik Konseyi’ne aktardığı konuşmasına ”Bu mümkün” diyerek söze başlayan BM Irak Özel Temsilcisi Lakdar Brahimi, genel olarak olumlu bir tablo çizmeye çalıştı. Ancak bazı şüphe ve belirsizliklere de değinmeyi ihmal etmedi. Ülkedeki güvenlik durumunun çalışmalarını zorlaştırdığını ifade eden Brahimi, başkent Bağdat’ta bile hareket alanının bu nedenle önemli ölçüde sınırlandığını, planladığı bazı görüşmeleri gerçekleştiremediğini söyledi. İşgal kuvvetlerine de seslenen Cezayirli diplomat, Felluce’de yaşananları örnek vererek ”Bu şekilde kan dökülmesini kalıcı, dramatik ve ülke çapında vahim sonuçlara yol açabilir” şeklinde konuştu.

Halkın kabul edeceği isimler

Iraklılar’ın büyük bir çoğunluğunun, sorunların görüşmeler yoluyla aşılmasından yana olduğunu ifade eden Lakdar Brahimi, Mayıs ayı sonuna kadar, halk tarafından genel kabul görecek isimlerin tesbit edilip, geçiş hükümetinin biran önce kurulması gerektiğinin de altını çizdi.

BM Irak Özel Temsilcisi, bu geçiş hükümetinin kurulmasından birkaç ay sonra, 2005 yılı başlarında seçilmiş bir hükümetin göreve başlayabilmesine olanak sağlanacağını da kaydetti. Brahimi, mevcut yönetim konseyinde görev alan kişilerin, mümkünse yeni hükümette yer almamaları gerektiğini de söyledi. Geçiş hükümetinin, ulusal bir konferans tarafından belirlenecek bir komite tarafından denetlenmesini de öneren Irak özel temsilcisi, böylece ülkedeki farklı etnik gruplar arasında diyalog sürecinin de yeniden başlayacağını vurguladı.

Powell’ın açıklaması

Lakdar Brahimi bu görüşleri dile getirirken, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Irak'ta 1 Temmuz'da yönetimi devralacak yeni hükümetin egemenliğinin bir bölümünü, bazı durumlarda koalisyon güçlerine devredeceğini bildirdi. Colin Powell, yeni Irak hükümetinin, ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin kendi komutası altında görev yapmasını kabullenmek zorunda olduğuna işaret etti.

ABD’nin müstakbel Irak Büyükelçisi John Negroponte de Irak’taki barış ve demokrasi sürecine mutlaka uluslararası topluluğun dahil olmaya devam etmesi gerektiğini belirtti.

Uluslarası topluluğu ve bu bağlamda BM’ye bağlı kurumların da Irak’taki yerel kurumlarla güçlü bir ortaklık geliştirmesinin ABD’nin de çıkarına olduğunu kaydeden Negroponte, işgal güçlerinin Irak’taki akibetiyle ilgili kararların, zaman içinde verileceğini söylemekle yetindi.

Hala soruşturma geçiriyor

Amerikan Kongresi’nde, Ronald Reagan dönemine ait bazı iddialar nedeniyle ifade de veren Negroponte’nin bu nedenle Irak’taki yeni görevine tam olarak konsantre olduğu söylenemez. Reagan yönetiminin, Nikaragua’daki sağcı gerillalara yaşadışı yollardan silah sevkiyatı yaptığı ile ilgili iddialara adı karışan John Negroponte, o yıllarda ABD’nin Honduras Büyükelçisi olarak görev yapıyordu.

1939 yılında Londra’da doğan ve Yunan asıllı olan tecrübeli diplomatın, bu iddalara rağmen önümüzdeki Pazar günü Senato’nun da onayını alarak, ABD’nin Irak Büyükelçisi sıfatını resmen alması bekleniyor. Negroponte, halen ABD’nin BM nezdindeki daimi büyükelçisi olarak görev yapıyor.