Irak için uluslararası konferans başladı

Irak'ın başkenti Bağdat’ta BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri, Irak’a komşu ülkeler, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un Irak özel temsilcisi Eşref Gazi, İslam Konferansı Teşkilatı ve Arap Birliği’nin temsilcilerinin katıldığı toplantı, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari tarafından resmen açıldı.

Türkiye tarafından 2003 yılında başlatılan komşu ülkeler sürecinde yer alan dokuz ülke ile BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinin temsilcilerini bir araya getiren toplantıya, Türkiye'yi Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol başkanlığındaki heyet katıldı.

Irak hükümeti sözcüsü Ali El Dabbah, kapalı kapılar ardında devam eden toplantının, şu ana kadar olumlu bir havada geçtiğini, bir sonraki toplantının, Nisan ayında İstanbul'da bakanlar düzeyinde yapılmasının planlandığını söyledi. Irak'ın, bölge ülkelerin dışişleri bakanları ve G-8 ülkelerini, İstanbul'da yapılacak toplantıya davet edeceği kaydedildi.

Henüz kesinleşmemekle birlikte, Bağdat toplantısından sonra Kahire'de komşu ülkelerin dışişleri bakanlarının bir araya geleceği, bunu takiben İstanbul toplantısının düzenleneceği açıklanmıştı.

ABD: "Irak'a silah akışını durdurun"

Toplantıda söz alan ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad, komşularının Irak'a militan ve silah akışını durdurarak daha fazla yardımcı olabileceklerini söyledi. Halilzad, "Irak'ın yakın komşuları ve diğer dostları, ülkenin istikrar ve refaha kavuşması yolunda destek olmak için kesinlikle daha fazla şey yapabilir" dedi.

Bütün komşuların, belirli bir kesime, koalisyon ya da Irak güvenlik güçlerine yönelik şiddetin kabul edilebilir olduğu düşüncesini reddetmesi uyarısında bulunan Halilzad, "komşuların, militan ya da silah akışı, silahlı gruplara desteği keserek, mezhepçi ve şiddeti artıracak her türlü söyleme son vererek, Irak'ın istikrarı için gerçek ve dürüst bir destek vermiş olacaklarını" vurguladı.

Halilzad, Irak'ın ve Ortadoğu'nun geleceğinin, bugünün belirleyici konusu olduğunu kaydederek, "Bu masada temsil edilen hiçbir ülke, parçalanmış bir Irak'tan fayda sağlayamaz, aksine hepsi büyük zarar görür" dedi. Halilzad, temsilcilerin varlığının, Irak'ı desteklemek için "somut, yapıcı adımlara hazır oldukları anlamına gelmesini" umduğunu ifade etti.

Toplantıda uzun yıllardır karşı karşıya gelmekten kaçınan ABD, Suriye ve İran gibi bölgenin etkin aktörleri masaya oturdu. İran heyeti üyelerinin konferans salonuna girdikten sonra, Amerikan heyetiyle el sıkışmadan kendilerine ayrılan yere geçerek oturdu. Ayrıca İranlı temsilciler, Irak'ta ABD askerlerinin tutukladığı İranlıların serbest bırakılmasını talep etti. Halilzad buna cevaben "koalisyon güçlerinin tutukladığı kişiler arasında hiçbir diplomat olmadığını," dedi.

El Maliki'den diğer ülkelere çağrı

Irak Başbakanı Nuri El Maliki, diğer ülkelere, belirli bir kesimi destekleyerek Irak'ın içişlerine karışmamaları çağrısı yaptı. Açılış konuşmasında, toplumsal uzlaşmanın, Irak'ı korumak için hayati olduğunu söyleyen Maliki, "Uzlaşma inisiyatifi, bizi kurtaracak gemidir" diye konuştu.

Stratejik konumuyla Irak'ın, bölgesel ve uluslararası alanda önemli bir oyuncu olduğunu belirten Maliki, diğer ülkelerin Irak'ın içişlerine karışmaması gerektiğini söyledi. Maliki, "Bölge ve dünya ülkelerinden, belirli bir mezhebi, etnik grubu ya da partiyi destekleyerek, Irak'ın içişlerine müdahale etmekten kaçınmalarını istiyoruz" diye konuştu. Başbakan Maliki, toplantıya katılan ülkelerin temsilcilerine, bölgesel ve bölgeler arası çatışmaları, barışçı diyalog yoluyla aşma çağrısında bulundu.

Toplantının açılışında konuşan Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari de "Toplantının, Irak'ın istikrarı için yararlı olmasını umuyorum" dedi. Zebari, "Bu adımın, gerilimi düşürmek için yakın tarihte yapılacak daha geniş katılımlı girişimlerin başlangıcı olmasını umuyoruz" dedi.

Bina yakınında saldırı

Bu arada konferansın yapıldığı binaların yakınında havan topu saldırısı düzenlendi. Görgü tanıkları, Yeşil Bölge içinde, konferansın düzenlendiği Dışişleri Bakanlığı ve El Reşid otelinin arasındaki bir bölgeye iki havan topu atıldığını aktardı. Sık sık havan topu saldırısı düzenlenen Yeşil Bölge'de, son patlamalarda ölen ya da yaralanan olmadı.

Güvenlik kaynakları, aracın Dicle nehri kıyısındaki Filistin mahallesinde, bomba yüklü bir aracın bir lokanta yakınında infilak ettiğini, patlamada beş kişinin öldüğünü, 10 kişinin yaralandığını belirtti. Ölen ve yaralananların tümünün sivil olduğu bildirildi.

Bağdat'ın Şii semti Sadr'da bomba yüklü intihar aracının infilak etmesi sonucu da 26 kişi öldü. Polis, öğle saatinde Şii militanlarının hakim olduğu bölgedeki saldırıda enkaz parçalarının yüzlerce metre etrafa saçıldığını, 48 kişinin de yaralandığını duyurdu.