Irak karmakarışık

Şiddetin ayyuka çıkması üzerine ABD Savunma Bakanı Robert Gates’in Perşembe günü sürpriz bir ziyaret düzenlediği Irak’ta Amerikan askerleri, mezhepler arası şiddet olaylarını durdurmak amacıyla, başkent Bağdat'ta Şii mahalleleriyle çevrili bir Sünni bölgesinin çevresine duvar örüyor.

Amerikan ordusundan yapılan açıklamada, Dicle nehrinin doğu yakasında mezhepler arası şiddet olayları ve misillemelere sahne olan Azamiye mahallesinin çevresine 5 kilometrelik barikat kurulacağı belirtildi.

Örülen duvarla giriş çıkışların kontrol altına alınacağı, kontrol noktalarına Irak askerlerinin konuşlandırılacağı ifade edilirken, duvarın diğer yakasındaki Şii bölgelerinde de güvenliğin artırılacağı kaydedildi.

Amerikalı Yüzbaşı Scott McLearn, Şiilerin bu bölgeye rahatlıkla girip Sünnilere saldırdığına, Sünnilerin de buna misilleme yaptığına işaret ederek, barikatın yapımına 10 Nisan’da başlandığını, duvarı tamamlamak için gece gündüz çalışıldığını söyledi.

Yabancı askerlere saldırı

Bağdat'ın güneyindeki bir ABD askeri üssüne düzenlenen roket saldırısında ise bir Amerikan deniz piyadesin öldü iki asker de yaralandı. Irak'ta dünkü saldırılarda da üç Amerikan askerinin öldürüldüğü açıklanmıştı.

Son saldırılarla ay başından bu yana ölen Amerikan askeri sayısı 54'e, ABD'nin Irak'ı Mart 2003'te işgalinden buyana öldürülen Amerikan askeri sayısı da ajanslara göre 3 bin 314'e yükseldi.

İngiltere Savunma Bakanlığı da Irak'ın güney doğusunda Perşembe günü meydana gelen patlamada, iki İngiliz askerinin öldüğünü, üç askerin de yaralandığını bildirdi. Askerlerin, patlama sırasında rutin devriyede oldukları kaydedilirken, olayla ilgili ayrıntılı bilgi verilmedi.

El Kaide'den 'yeni hükümet'

Öte yandan Irak’ta yönetim içinde de sorunlar yaşanıyor. Yaklaşık bir hafta önce Irak parlamento binasına yapılan saldırı üstlenen, El Kaide ile bağlantılı olduğu belirtilen Irak İslam Devleti adlı grup, mevcut Bağdat hükümetine karşı hükümet kurduklarını açıkladı.

Grubun propaganda girişimi olarak nitelendirilen bu açıklama, bir internet sitesinde video kaset aracılığıyla duyuruldu. Video kasette, kendisini Irak İslam Devleti grubunun sözcüsü olarak tanıtan bir kişi, “Mevcut evrede, bu kabineyi, birinci İslam kabinesini kurmak görevimiz” dedi ve 10 kişilik bir hükümet oluşturduklarını açıkladı.

Sekiz direnişçi örgütün bileşiminden oluşan ve Ebu Ömer El Bagdadi'nin lideri olduğu Irak İslam Devleti'nin kabinesinde, ‘Başbakan’ olarak Şeyh Ebu Abdürrahman El Falahi'nin, 'Savaş Bakanı' olarak da bir süre önce öldürülen Ebu Musab El Zerkavi'nin yerine Irak El Kaidesi lideri olan Ebu Hamza El Muhacir'in adı açıklandı.

Kabinede başbakan ve savaş bakanının yanı sıra enformasyon, sağlık, tarım, petrol ve halkla ilişkiler, şeriat kurumları, savaş, genel güvenlik, mahkum ve şehitler bakanlıkları yer aldı.

"İdam cezası kaldırılsın"

Ve Irak kaynamaya devam ederken, sivil toplum ögütleri ülkedeki gelişmeleri kaygıyla izliyor. Uluslararası Af Örgütü 2004'ten beri 100 kadar kişinin idam edildiği Irak'ta idam cezasının kaldırılmasını istedi.

Örgütün raporunda, Irak'ta idam cezasının Ağustos 2004'te yeniden yürürlüğe girmesinden bu yana 270'ten fazla kişi hakkında idam cezası verildiği ve bu cezaların 100'e yakınının infaz edildiği belirtildi.

Irak'ta aralarında iki kadının da bulunduğu en az 65 kişinin geçen yıl idam edildiği kaydedilen rapora göre, bu ülke, geçen yıl en çok kişinin idam edildiği ülkeler arasında yer alıyor.

İdam cezasının "zalimce" ve "insanlık dışı" olduğu belirtilen raporda, bu cezanın yeniden yürürlüğe girmesinin Irak'ı geriye götürdüğü ifade edildi. Örgüt, Irak hükümetine idam cezasının tamamen kaldırılması için süre belirlemesi çağrısında bulundu.

Raporda, Irak'ta idam cezasının ülkenin işgalinden sonra Haziran 2003'te kaldırıldığı, ancak 2004'te geçici Irak yönetimi tarafından tekrar yürürlüğe sokulduğu hatırlatıldı. Uluslararası Af Örgütü, ayrıca Irak'ta mahkemelerin idam cezasına karar verdiği çok sayıda davada “adil olunmamasından” endişe duyduğunu ifade etti.

Örgüt, duruşmalardan önce sanıkların televizyonda suçlarını itiraf etmelerini, işkence sonucu yapılan itirafları ve mahkum olan kişilere avukat tayin edilmemesini de kınadı. Irak'ta devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'de 30 Aralık 2006'da idam edilmişti.

Kerkük uyarısı

Ancak Kuzey Irak başlı başına bir sorun teşkil ediyor. Uluslararası Kriz Grubu, Kerkük krizine ilişkin raporunda, Kerkük'te bu yıl bir referandum yapılması durumunda iç savaş çıkabileceğini savundu.

'Irak ve Kürtler: Kerkük Krizinin çözümü' başlıklı raporda, Türkmenler ile Arapların, Kürtlerin referandum planına karşı çıktığı kaydedildi, Kürtlerin, diğer grupların Kerkük'ün federal hükümet kontrolü altında olması tercihlerini reddettiği hatırlatıldı.

ABD'nin, Kerkük'teki krizin patlama riski taşıdığını kavraması gerektiği belirtilen raporda, ABD'nin barışçı çözüm için ''Kürtler ve Bağdat hükümeti ile Türkiye'ye baskı yapması gerektiği'' savunuldu.

Raporda, Bağdat'taki yeni güvenlik planını yürürlüğe sokarak Irak'ı kurtarma girişimiyle ilgilenen Bush yönetiminin, Kerkük krizini bir tarafa bıraktığı, bu ihmalin de ABD'ye pahalıya malolacağı bildirildi.

Uluslararası Kriz Grubu'nun raporunda, ''bu yıl diğer toplulukların itirazına karşın referandumun yapılması durumunda, iç savaşın büyük olasılıkla Irak'ın şimdiye dek sakin ve ilerleme içindeki tek bölgesi olan kuzeyine ve Kerkük'e yayılabileceğine'' dikkat çekildi.

Raporda, “Referandumun Kürtler için geçerli bir neden olmadan ertelenmesi durumundaysa Kürtler'in, Başbakan Nuri El Maliki hükümetinden çekilebileceğine ve bunun da Bağdat'ta hükümet krizine yol açabileceğine” işaret edildi.