1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Irak'ta kaos sürüyor

Jörg Kaminski12 Ocak 2004

Hafta sonunda Irak’ta gösteriler ve protestolar durulmadı. Irak’ın güneyindeki Amara kentindeki göstericilere ateş açılması, gerginliği daha da tırmandırdı. Bu arada Irak Geçici Yönetim Konseyi de ABD’nin Saddam Hüseyin’e savaş esiri statüsü vermesine karşı çıktı.

https://p.dw.com/p/AbRR
Irak'ta şiddet haberlerinin arkası gelmiyor
Irak'ta şiddet haberlerinin arkası gelmiyorFotoğraf: AP

Sakin olarak bilinen Irak’ın güneyinde hafta sonundaki gösteriler işsizliğe karşıydı. Kesin rakamlar olmasa da Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler geçen Ekim ayında Irak’taki işsizliği % 50 olarak tahmin etmişti. İşsiz kalanların arasında, Amerikalılar tarafından dağıtılan 400 bin kişilik eski ordu mensupları da var. Yılın ilk haftasında eski askerlerin Basra’da yaptığı gösterilerde çok sayıda kişi yaralanmıştı.

İşsizliğin yanı sıra isyancılar Irak’taki en önemli sorun. İsyancıların merkezi kabul edilen, çoğunlukla Sünniler‘in yaşadığı bölgede hafta sonunda da operasyonlar devam etti. Aralarında askerlere el bombası atmaya çalışan bir kadının da bulunduğu kuşkulu kişiler gözaltına alındı. Amerikan birliklerinin komutanı çok sayıda silah ele geçirildiğini bildirdi. Amerikalı komutan sadece bir evde çok sayıda el bombası, kalaşnikof marka tüfekler, patlayıcı imalatında kullanılabilecek elektronik malzeme, havan topları için fırlatıcılar ve zırh delici mermiler bulunduğunu açıkladı.

Saddam’ın yargılanması

Öte yandan, Irak’da devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in yargılanması için hazırlıklar devam ediyor. Ülkenin güneyindeki kitlesel mezarlarda Saddam Hüseyin’i mahkum edecek deliller aranıyor. Irak’ın kuzeyinde binlerce Kürt ve güneyinde Şii, Saddam Hüseyin’in muhaliflere yönelik operasyonlarının kurbanı olmuştu.

Irak Geçici Yönetim Konseyi Dönem Başkanı Adnan Paçacı bu cinayetlerin Saddam Hüseyin’e karşı açılacak davada aydınlatılabileceği görüşünde. Paçacı, kitlesel cinayetlerin Saddam Hüseyin’e karşı açılacak davada ana konulardan biri olacağını umduğunu söylüyor. En azından devrik devlet başkanının kitlesel mezarların nedenlerini açıklamasını bekliyor.

Konsey ‘savaş esiri‘ statüsüne karşı

Irak Geçici Yönetim Konseyi, ABD’nin Saddam Hüseyin’i savaş esiri ilan etmesine karşı çıkıyor. Washington’ın bu kararı konseye danışmaksızın alması Iraklılar‘ı kızdırdı. ABD böylece Saddam Hüseyin’in Cenevre Sözleşmesi’nden yararlanmasını mümkün kılıyor. Humboldt Üniversitesi’nden Profesör Cvhristian Tomuschat Washington’ın başka seçeneğinin olmadığı görüşünde.

Profesör Tomuschat, ABD’nin böylece Saddam Hüseyin’in sorumluluğunu üstlendiğini söylüyor. Uluslararası hukuk profesörüne göre, Saddam Hüseyin 1949 yılında imzalanan Cenevre Sözleşmesi’ne göre bu statüyü zaten otomatik olarak hak ediyor.

Irak’taki Amerikalı Yönetici Paul Bremer, Saddam Hüseyin’e karşı davanın ancak yılın ikinci yarısında açılabileceğini söyledi. Geçici Yönetim Konseyi üyeleri Saddam Hüseyin’in bir an önce cezalandırılmasını istiyor. Bremer’e göre, dava ancak iktidarın Iraklılar‘a devri sonrasında açılabilir.

Kitle imha silahı arayışı sürüyor

Irak’taki kitle imha silahlarının aranmasına da devam ediliyor. Irak’taki Danimarka askerleri hafta sonunda kimyasal madde ile doldurulduğu sanılan toplar buldu, ancak Amerikalılar bunu fazla önemsemedi. Söz konusu topların İran-Irak savaşından kalma olacağı sanılıyor. Bu arada İngiltere Başbakanı Tony Blair, Irak’taki kitlesel imha silahlarının hiçbir zaman bulunmayabileceğini, buna rağmen silahların varlığına inandığını söyledi. Blair, BBC’ye verdiği demeçte Irak’a müdahalenin doğruluğunu da savundu.