Irak'ta seçimler için geri sayım

Iraklılar, 15 Aralık’ta savaş sonrası ilk parlamentolarını seçtiklerinde geçici bir yönetim değil, gelecek dört yılda ülkeye yön verecek hükümet belirlenmiş olacak. Parlamento, kurulduktan sonra yeni devlet başkanı veya üç kişiden oluşacak Cumhurbaşkanlığı Konseyi’ni seçecek. Cumhurbaşkanı veya Cumhurbaşkanlığı Konseyi de görüşmeler sonrasında parlamentoda çoğunluğa sahip bir başbakan adayı belirleyecek.

İş bu noktaya gelinceye kadar 307 parti ve 19 seçim ittifakı parlamentodaki 275 sandalye için mücadele edecek. Seçim yarışını kendini etnik veya dini kimliğiyle tanımlayan ittifak ya da partilerden çok azı başarı ile tamamlayacak. Seçimlerde, 18 vilayetin nüfusa oranla milletvekili çıkarması gerekirken, meclisteki sandalyelerin yüzde 25’i ise kadın adaylara ayrılmış durumda.

Seçimlerde öne çıkan partiler

Seçimlerde en güçlü seçim blok olarak öne çıkansa Şiiler’in oylarına güvenen Birleşik Irak İttifakı. Birleşik Irak İttifakı’ndan ayrılan Irak Ulusal Kongresi de ABD’nin eski gözdesi Ahmet Çelebi yönetiminde seçime katılıyor. Kürtler ise seçime geçiş dönemi Cumhurbaşkanı Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtsever Birliği ittifakı ile katılıyor.

Sünniler ise iki farklı seçim ittifakı kurdular. Bunlardan biri Irak’ın en büyük Sünni partisi olan Irak İslam Partisi. Irak İslam Partisi, ABD ve müttefiklerinin işgal yönetimini çekincelerle de olsa destekledi. Diğer Sünni kökenli parti Ulusal Diyalog Konseyi ise aksine Sünni direnişiyle bağlantısı ile biliniyor.

Allavi ve Caferi yarışı

Ocak ayında seçilen geçiş dönemi parlamentosu Şii ve Kürt ağırlıklı bir hükümet oluşturmuştu. Ancak iktidara ortak olmaları Şii partilerin seçmenini hayal kırıklığına uğrattı. Dava Partisi, Başkanı olan geçiş dönemi Başbakanı İbrahim El Caferi’nin iktidardan düşürülmesi ile seçmeninin çoğunluğunu kaybetti.

Bir başka eski başbakan İyad Allavi ise geçen seçimlerde üçüncü olmasına rağmen bu sefer büyük şansı olduğunu düşünüyor. Şiiler’in stratejisi bütün etnik grupların memnuniyetsizliği olan konuları belirlemek. Devrik Irak lideri Saddam Hüseyin’in Baas Partisi eski üyeleri de Allavi’nin seçmen olarak kazanmak istedikleri arasında. Ancak Allavi’nin görev süresinde direnişçilerin kalesi Felluce’deki direnişin bastırılması unutulmuyor.

Yeni anayasa dönemi de başlayacak

Irak’ta sadece yeni bir yönetim değil, yeni anayasa dönemi de başlayacak. Yeni yılda halkın yüzde 80’i tarafından onaylanan anayasa da yürülüğe girecek. Devletin başında ister cumhurbaşkanı isterse Cumhurbaşkanlığı Konseyi bulunsun, Irak, yeni anayasası ile parlamenter demokrasi olarak tanımlanacak. Bu anayasa ile hükümetin gücü sınırlandırılırken bölgesel özerklik güçlendirilecek. Gelecekteki hükümet başkanının da farklı bölgelerin haklarını dengede tutması gerekecek.