1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Irak'ta seçimlerden bir yıl sonra...

Peter Philipp / DW15 Aralık 2006

Irak’ta bundan tam bir yıl önce 15 Aralık 2005’te yapılan seçimlerin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen ülke politik anlamda istikrara kavuşamadığı gibi, intihar saldırılarının ve şiddet olaylarının önüne de geçilemedi. DW editörlerinden Peter Philipp’in, Irak’ta son bir yılı değerlendiriyor:

https://p.dw.com/p/AZmu

“15 Aralık 2005 Irak için tarihi bir gün olabilirdi. Ülkede ilk kez uzun süre görev yapacak demokratik bir hükümetin belirlenmesi için özgür seçimler yapıldı. Bu tarihin üzerinden bir yıl geçtikten sonra şimdi seçimlerin gerçekten beklentileri karşılayıp karşılamadığı, sürekli bir politik sistemin oluşturulmasını sağlayıp sağlamadığı sorulmalı.

Bu sorunun yanıtı çok da cesaret verici değil: Bunu, Iraklı ve Amerikalı politikacıların iyimser hedeflerinden çok, başta Bağdat sokakları olmak üzere Irak’ta meydana gelen şiddet olayları belirliyor. Her gün insanlar öldüğü gibi, , Irak hükümeti ile Amerikalı güçlerin ülkede güvenliği sağlayıp, halka asgari güvenlik garantisi veremediği de görülüyor.

Bu noktada Irak’ta son bir yıl içinde hiçbir şey değişmedi, daha fazla kanın döküldüğü saldırıların sayısının artması dışında. Amerikalılar durumun çok farklı olacağını düşünmüştü. Iraklı Şiiler seçimler sonrasında geçiş hükümeti başbakanı İbrahim Caferi’nin bu görevde kalmasını isterken, Washington buna şiddetle karşı çıkmıştı.

Washington, Şii Dava Partisi’nin lideri Caferi’nin başbakanlık döneminde şiddetin önüne geçme konusunda başarılı olmadığını gerekçe gösterdi. Bunun yanı sıra Sünniler ve Kürtler açısından düşünüldüğünde, Caferi’nin yeni ve demokratik Irak için uygun bir başbakan olmadığını da dile getirdi. Irak’ta seçimlerin ardından yeni başbakanın kim olacağı konusunda uzlaşma sağlanması tam altı ay sürdü. Ve Nuri El Maliki Başbakanlığa seçildi. Ancak Washington da artık Maliki’nin güvenliğin sağlanması konusunda başarılı olamadığını kabul ediyor.

Bush yönetimi Irak politikası konusunda iç politikadan gelen eleştirilere rağmen harekete geçmeye hazır değil. Maliki’ye baskı yapmak yerine, - ki bunun da işe yaramayacağı belli- denge arayışına giriyor. Başkan Bush, Başbakan Maliki’yi övüyor ama aynı zamanda diğer Iraklı grupların temsilcileriyle de görüşüyor. Washington, Irak’taki seçimlerin üzerinden bir yıl geçtikten sonra, ülkede huzur ve istikrarın ancak farklı halk gruplarının kendi aralarındaki görüş ayrılıklarını gidermesiyle sağlanacağını görmeye başladı.

Bu tartışmanın nedeni, demokrasilerde çoğunluğun karar vermesinden kaynaklanıyor. Irak’ta da Şiiler çoğunlukta. Şiiler, Kürtler’le Sünniler’in tamamından bile fazlalar. Sünnilere iktidardan vazgeçmek zor geliyor, Kürtler’se elde ettikleri özerkliği tehlikeye atmak istemiyorlar. Karşılıklı saygı ve barışa hazır olmama da, Irak’ı böylesine bir kaos ortamına sürüklüyor. İkinci bir sorun, silahlı milislerin varlığı. Başbakan Maliki bu milislerin dağıtılacağını söyledi ama bu şimdiye dek başarılmış değil. Üçüncü bir nedense komşu ülkelerin Irak’ın işlerine giderek daha fazla karışması. İran, Irak’taki Şiileri destekliyor, Suriye ve Ürdün’se Sünnileri. Suudi Arabistan da ABD’ne Irak’tan askerlerini çekmesi halinde ülkedeki Sünniler’e yardım edeceğini bildirdi. 15 Aralık 2005, yani ilk özgür seçimlerin yapıldığı tarih, Irak tarihine geçmeyi başaramadı.”