“Irak’taki hataların sorumlusu benim“

ABD Başkanı George Bush haftalardan beri beklenen açıklamasını yaptı ve yönetiminin bundan sonraki Irak stratejisini anlattı. Bush, bugüne Irak’ta kadar yapılan hataların sorumluluğunu üstlendi: “Askerlerimiz Irak’ta kahramanca savaştı. Onlardan istediğimiz her şeyi yaptılar. Eğer hata yapıldıysa, bunların sorumluluğu bana aittir.” Bu kez zaferden söz etmeyen Bush, yine de Irak’ta başarılı olmak zorunda olduklarını vurguladı ve aksi halde bu ülkenin İslamcı aşırıların sığınağı haline geleceğini savundu. Başarının ölçütünü de Bağdat’ta güvenliğin sağlanması olarak belirledi. Bugüne kadar bunun sağlanamamasının nedeninin, ülkede yeterli askeri birlik bulundurulmaması, varolan birliklerin ise yetkilerinin kısıtlı olması olduğunu söyledi.

Beyaz Saray’ın yeni Irak stratejisinin başarısı, büyük ölçüde Irak hükümetinin de destek vermesine bağlı. Bush, Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin siyasi ve bölücü şiddete hoşgörü göstermeyeceği güvencesini verdiğini duyurdu. Yani Amerikan yönetimi, Irak hükümetinin bundan sonra kendisini destekleyen Şii milislere karşı da tavır alacağını umuyor. Bunu güvenceye alabilmek için de Bush, Iraklı politikacılara, Washington’un askeri desteğinin sonsuz olmayacağı uyarısını yaptı.

"Baas üyeleri topluma kazandırılacak"

Başarının sadece askeri yöntemlerle sağlanamayacağını anlatan Bush, Anayasa’da Iraklı Sünnilerin istediği gibi, değişiklikler yapılabilmesini sağlayacak adil bir sürecin başlatılacağına, Kasım ayına kadar güvenliğn sağlanacağına, Baas Partisi üyelerini topluma yeniden kazandıracak önlemler alınacağına ve petrol gelirlerinin Irak halkına adil şekilde dağıtılacağına dair Maliki’nin garanti verdiğini de sözlerine ekledi. Ayrıca, geniş çaplı yeni ekonomik önlemler alınacağını da bildirdi.

Bush, Amerikan birliklerinin Bağdat’ın ve Sünnilerin yoğun yaşadığı Anbar eyaletinde güvenliğin sağlanmasına, sınırların korunmasına ve El Kaide’ye karşı mücadeleye yoğunlaşacağını haber verdi.

Türkiye vurgusu

Başkan’ın konuşmasının en ilginç taraflarından biri, Irak hükümetine destek sağlamak ve Ortadoğu sorununa çözüm bulmak amacıyla bölgede yoğun diplomatik girişimlerde bulunacaklarını anlattığı bölümdü. Burada Bush, Türkiye’nin adını özellikle andı: “Türkiye ve Irak hükümetleriyle birlikte çalışacak ve sınırlarındaki sorunları çözmelerine yardım edeceğiz. Başkalarıyla da, İran’ın nükleer silahlara sahip olarak bölgeye hakim olmasını önlemek için birlikte çalışacağız.”

Amerikan başkentinde gazetecilere dağıtılan ve Beyaz Saray’ın yeni stratejisinin temellerini anlatan bir belgede de, yeni planda Irak hükümetinden, PKK’ya karşı mücadele etmesinin beklendiği özellikle vurgulanıyor. Bush’un yeni stratejisinin altı temel unsurdan oluştuğu belirtilirken, bunlar şöyle sıralandı: Iraklıların halkı korumasına yardım etmek. Aşırıları soyutlamak. Siyasi ilerleme için alan yaratmak. Siyasi ve ekonomik çabaları çeşitlendirmek ve stratejiyi bölgesel bir yaklaşıma oturtmak. Ayrıca bildiride bölgesel hedefler arasında Irak ile Türkiye arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi çabalarının sürdürüleceğinin de altı çizildi.

Fakat Bush’un konuşması, ülkedeki tüm tepkilere rağmen asker artırımını öngördüğü için Amerika Birleşik Devletleri’nde beklentileri karşılamadı: “Eğer bu belirleyici anda desteğimizi artırır ve Iraklıların varolan şiddet döngüsünü kırmasına yardım edersek, askerlerimizin evlerine dönüşünü hızlandırabiliriz.”

Plan eleştirildi

2008 yılının iddialı başkan adaylarından Demokrat Partili Barak Obama ise Amerikan televizyonlarında yaptığı bir açıklamada tam da bu noktayı eleştirdi ve asker çekmenin Irak hükümeti üzerindeki tek baskı olanağı olduğunu öne sürdü: “Siyasi uzlaşmayı sağlamayı başaramamalarının bir cezası olmalı. Başkan savaşı büyüterek ve kademeli bir geri çekilmeye karşı çıkarak, elimizdeki tüm baskı olanaklarını ortadan kaldırıyor.”

Bugün Kongre’de yapılmaya başlanacak toplantılarda Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Savunma Bakanı Robert Gates de Beyaz Saray’ın yeni stratejisini anlatacak.