İran, BM Güvenlik Konseyi'ne havale

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), İran'ın nükleer dosyasının BM Güvenlik Konseyi'ne havale edilmesini öngören karar tasarısını onayladı. UAEK'nın Viyana'daki toplantısında tasarı, uzun süren tartışmaların ardından 35 üyeden 27'sinin evet oyuyla kabul edildi. Toplantıda, 5 üye çekimser kalırken, 3 karşı oy kullanıldı. Oylamada Cezayir, Belarus, Endonezya, Güney Afrika ve Libya çekimser, Suriye, Küba ve Venezülla ise hayır oyu kullandı.

BM Güvenlik Konseyi’nin ise İran konusunda en erken Mart ayında bir karar alması bekleniyor. Zira daha önce UEAK Başkanı Muhammed El Baradey’in 6 Mart’ta İran’la ilgili BM’ye sunacağı raporun ardından, İran’a karşı öngörülen yaptırımların görüşüleceği konusunda uzlaşıya varılmıştı.

Diplomatlar, ayrıca bu süre içinde İran’ın tartışmalı nükleer programıyla ilgili tavrının da dikkate alınacağının altını çizdiler. ABD’nin UAEK nezdindeki temsilcisi de İran’ın 5 Mart’a kadar zamanı olduğunu ve bu süre içinde nükleer programının barışçıl olduğunu ispatlaması ve tesislerini denetimleri açmasını beklediklerini dile getirdi.

İran karara tepkili

Ancak Tahran yönetimi, sert tutumunu sürdürüyor. Viyana’da bir açıklama yapan İran Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Cevad Vahidi, 2003 yılının Ekim ayında askıya aldıkları uranyum zenginleştirme faaliyetine yeniden başlayacaklarını söyledi. Nükleer tesislerdeki BM denetimlerine durduracaklarını dile getiren Vahidi, AB ve ABD’nin bu karar tasarısını oylatarak Rusya'nın önerisini öldürdüğünü savundu.

İran, geçen Ocak ayının başında ise nükleer yakıt çubuğu geliştirme çalışmalarına başladığını açıklamıştı. Ayrıca BM’ye sunulan bir raporda da İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine başlama hazırlığında olduğu belirtilmişti.

Yaptırımlar sonra ele alınacak

UAEK’da oylanan tasarı, AB üçlüsü Almanya, Fransa ve İngiltere ile ABD tarafından ortaklaşa sunulmuştu. BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in İran’ın BM’ye havale edilmesi konusunda uzlaşması üzerine hazırlanan tasarıda, olası yaptırımların Baradey’in raporundan sonra görüşülmesi öneriliyordu.

İran’la ticari ilişkiler içinde olan Rusya ve Çin’in, İran’a yönelik yaptırımlar konusuna temkinli yaklaşması bekleniyor. Rusya, daha önce İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini kendi tesislerinde uluslararası denetim altında yapmayı önermişti.

Merkel’dan İran’a sert eleştiri

Bu arada İran krizi, Münih’te düzenlenen Güvenlik Konferansı’nda da gündeme geldi. Konferansa evsahipliği yapan Almanya Başbakanı Angela Merkel, İran’ın nükleer silaha sahip olmasını önleyeceklerini ifade ederek, İran’ın kırmızı çizgileri aştığını söyledi. İran Dışişleri Bakan Yardımıcısı Abbas Araghçi, ülkesinin nükleer silah ürettiği yönündeki suçlamaları geri çevirdi.