İran "demokrasi fonu"na kızdı

ABD yönetimi, eleştiri oklarını yönelttiği İran’ın, dış politikasında ilk sıralarda olduğunun işaretlerini netleştiriyor. Nükleer silah ürettiğinden şüphelendiği İran’da devam eden İslami rejimden de rahatsızlık duyduğunu açıkça dile getiren Amerikan yönetimi yeni bir taktik peşinde. Askeri şiddet kullanabileceklerini dile getirdiğinde, özellikle Avrupa ülkelerinin tepkisini çeken ve bunun üzerine diyalogtan yana olduğu mesajları veren Beyaz Saray, İran’da demokrasinin gelişimi için 3 milyon dolarlık fon ayırdığını duyurdu.

Amerikan yönetiminin Dışişleri Sözcüsü Richard Boucher tarafından yapılan duyuruda, bu paranın İslami rejimin hakim olduğu ülkede demokrasi çabaları için kullanıllacağını kaydetti. İran’da 1979 yılında gerçekleşen İslam Devrimi’nden sonra, bu ülkeye ilk kez resmi olarak mali yardım önerisinde bulanan Amerikan yönetimi, bu paranın insan hakları, eğitim ve sivil toplum örgütlerinin desteklenmesi amacıyla öngörüldüğünü belirtti.

ABD Dışişleri Bakanlığı, internet sayfası üzerinden duyurduğu bu mali yardım önerisinden, ayrıca bağımsız ve özgür İran basınının, ayrımcılığa karşı mücadele eden siyasi parti ve grupların da faydalanabileceğine dikkat çekildi. Bakanlık, diğer yandan ise halen yaptırımların uygulandığı İran yönetimini destekleyen grupların ise bu fondan faydalanamayacağının altını önemle çizildi.

Tahran'dan tepki

Bush yönetiminin bu girişimle İran’da muhalif kesimi destekleme yoluna gittiği ve içerden bir değişim harekete yaratma çabasında olduğu dikkat çekerken, Tahran yönetimi bu öneriyi kınayan bir açıklama yaptı. Beyaz Saray’ın mali yardım statejini şiddetle kınayan Tahran, hukuki yollara başvuracağını kaydetti. İran resmi haber ajanjsi İRNA’ya açıklama yapan hükümet sözcüsü, ABD’nin uluslararası hukuk kurallarını çiğnediğini, içişlerine karıştığı ve bu gerekçeyle Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’na başvuracaklarını dile getirdi.

İran’ın BM nezdindeni Büyükelçisi Muhammed Cevad Zarif, “USA Today“ gazetesine verdiği demeçte, aynı noktaya dikkat çekerek Washington’un bu öneriyle, ABD ve İran arasında 1981 yılında imzalanan anlaşmanın ihlal ettiğini savundu. Bu anlaşma, Tahran’daki Amerikan Büyükelçiliği’nde 444 gün süren rehine eyleminin sona erdirilmesi amacıyla imzalanmıştı. Bu arada, Amerikan Dışişleri Sözcüzü Richard Boucher, bu fonla İran’ın içişlerine karıştıkları yönündeki iddiaları geri çevirdi ve ABD’nin tek amacının dünyada demokrasinin gelişimi olduğunu savundu.

İran'da kürtaja sınırlı izin

Diğer yandan, İran Parlamentosu’nda önemli bir adım atıldı ve belirli durumlarda kürtaja izin veren yasayı onayladı. Meclisin bugün kabul ettiği yasayla 4 ayın altındaki gebeliklerde ceninin fiziki veya beyin gelişiminde anormallik tespit edilmesi ya da annenin hayatının tehlikede olması halinde kürtaja izin veriliyor. Ancak yasının yürürlüğe girebilmesi için, yasanın anayasa ve şeriata uygunluğunu denetleyen Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından da onaylanması gerekiyor.