İran görüşmelerinde uzlaşma sağlanamadı

İran’ın nükleer programı konusunda atılacak adımlarla ilgili Batılı ülkeler arasında görüş ayrılıkları aşılamıyor. BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ile Almanya’dan yetkililerin Salı günü Moskova’da başlayan ve dün sona eren toplantılarında ambargo konusunda uzlaşmaya varılamadı. Rusya ve Çin, İran ile ilgili bir adım atmadan önce, konunun BM Güvenlik Konseyi’nde görüşüleceği 28 Nisan tarihinin beklenmesini istiyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Baradey ise İran’ın nükleer programı ile ilgili hazırlayacağı raporu 28 Nisan’da BM Güvenlik Konseyi’ne sunacak. Konsey, İran’dan bu tarihe kadar uranyum zenginleştirme çalışmalarını durdurmasını talep etmişti.

Lavrov: 28 Nisan’a kadar beklenmeli

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün sona eren toplantıda ambargo konusunda görüş birliğine varılamadığını belirterek, “Büyük güçler İran’a karşı harakete geçmeden önce BM’nin tanıdığı mühletin sona erdiği 28 Nisan tarihini beklemelidir” dedi.

Lavrov, aralarında Rusya’nın da bulunduğu bazı ülkelerin, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın sunacağı raporu beklemek istediklerini vurguladı. Güvenlik Konseyi’nin veto hakkına sahip daimi üyeleri Rusya ve Çin ambargoya karşı çıkarken, İran’ın 28 Nisan’a kadar tanınan mühlete uymayacağına inanan ABD ve İngiltere, önlemlerin sertleştirilmesini istiyor.

ABD, Rusya’yı eleştirdi

Amerikan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nicolas Burns de sorunu diplomatik yollardan çözme imkanının hala bulunduğunu belirtti. Burns, baskı unsuru olarak askeri güç kullanımı seçeneğinin ise gündemde tutulması gerektiğini savundu ve Rusya’nın tutumunu eleştirdi.

Burns, “Rusya gibi askeri saldırıya karşı olan, ama aynı zamanda ambargo uygulanmasını da istemeyen ülkeler bu durumda İran üzerinde baskı unsuru kalmayacağını da anlamak durumundadır. Ve eğer İran politikasını değiştirmezse o zaman tabii ki askeri saldırı olasılığı da artacaktır” dedi.

ABD’nin en yakın müttefiki İngiltere Başbakanı Tony Blair ise mecliste yaptığı konuşmada hiç kimsenin İran’ın işgalinden ya da İran’a askeri saldırıdan bahsetmediğini belirterek, BM Güvenlik Konseyi aracılığıyla diplomatik faaliyetlerde bulunduklarını söyledi.

Bu arada Rusya ve Çin’in muhalefetinden hayal kırıklığına uğrayan ABD’nin İran’a baskıyı artırmak için yeniden Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na yönelmesi bekleniyor. Diplomatik kaynaklar, Ajans’taki Amerikan heyetinin İran konusunda bir özel yönetim kurulu toplantısı düzenlenmesi için diğer ülkelerin heyetleriyle görüşmelere başladıklarını bildirdi.

İranlı heyetin temasları

Diğer yandan, dün Rus yetkililerle görüşmek üzere Moskova’ya giden İranlı üst düzey yetkililerden oluşan heyet, Moskova’da bulunan Avrupalı diplomatlarla sürpriz bir görüşme gerçekleştirdi. İran tarafının talebi üzerine gerçekleşen görüşmeye, Fransa, İngiltere ve Almanya’dan diplomatlar katıldı.

Görüşmeye katılan bir Fransız diplomat, İran’ın uranyum zenginleştirme programını kısa süre içinde hızlandırmayı planladığını ve Avrupa ülkelerini bu programda yer almaya davet ettiğini belirtti. Fransız diplomat, Avrupalı heyetin ise ‘’BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın kararlarıyla çelişecek hiçbir durumu kabul edemeyecekleri’ yanıtını verdiklerini söyledi. İran Başbakan Yardımcısı Abbas Arağcı başkanlığındaki heyette İran’ın nükleer konulardaki başmüzakerecisi Ali Laricani’nin de bulunduğu belirtildi.