İran için kriz toplantısı

Rusya Dışişleri Bakanlığı, İran'ın bazı nükleer faaliyetlerini yeniden başlatma kararı konusunda Rusya ve ABD'nin aynı kaygıları paylaştığını bildirdi. İtalya Dışişleri Bakanı Gianfranco Fini, uluslararası topluluğun, tepkilere rağmen nükleer yakıt çalışmalarına tekrar başlayan İran ile ilişkilerde yeni bir safhaya girdiğini söyledi. Avustralya, İran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarına yeniden başlayacağı açıklamasını kınadı. Avustralya da uluslararası kaygıları giderecek önerileri değerlendirmesi için çok sayıda fırsat tanındığını, İran'ın hala bunu yapma seçeneği olduğuna dikkat çekti ve İran’ı uyardı.

ABD'den uyarı

Amerika Birleşik Devletleri, “İran'a karşı askeri operasyonun seçenekler arasında durduğunu” açıkladı. Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan, “Amerikan Başkanı Bush'un İran'ın Irak olmadığını söylediğini ve bunu daha önce de söylemiş olduğunu” belirtti. Beyaz Saray sözcüsü, “Bu durumu barışçıl ve diplomatik yolla çözmek için uluslararası toplumla çalışıyoruz. Yaptığımız bu ve yapmaya devam edeceğiz. Ancak seçeneklerden hiçbiri göz ardı edilmiyor” dedi.

Muhalefet lideri David Cameron’un “İran’a karşı tedbirler alınacak mı?” şeklindeki sorusunu yanıtlayan İngiltere Başbakanı Tony Blair, şunları söyledi:

“İran yönetimi uluslararası toplumun konuyu ne kadar ciddiye aldığını anlamalı. Tahran’ın attığı son adım ağır sonuçlar doğuracak. Şu anda her türlü yaptırımı gözden geçiriyoruz. İran’ı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sevk edebilmek için uluslararası mutabakat arayışı içindeyiz.”

İran'la müzakereler askıya alındı

Almanya, Fransa ve İngiltere de, uranyum zenginleştirme çalışmalarına yeniden başlamayacağı konusunda güvence verene kadar İran ile görüşmelere devam etmeyeceğini duyurdu.

Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Gernot Erler, İran'ın dün aldığı nükleer yakıt araştırmalarına yeniden başlama kararının, Tahran yönetimiyle 2004 yılında varılan tüm uranyum zenginleştirme çalışmalarının dondurulması anlaşmasına aykırı olduğunu kaydetti. Almanya Federal Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Ruprecht Polenz de İran’ın attığı adımı eleştirdi.

Berlin’deki Orient Enstitüsü’nün yöneticisi Udo Steinbach, İran’ın attığı adımı şöyle değerlendiriyor:

“Şah döneminde geçerli olan şimdi İslam Cumhuriyeti açısından da geçerli: Tahran için önemli olan statü. Ayrıca İran silahlanmada yeni teknolojiler arayışında. Yeni silah sistemlerini herhangi bir ülkeye bağımlı olmaksızın geliştirmek istiyorlar. Bunu geçtiğimiz günlerde Almanya’yı ziyaret eden eski İran cumhurbaşkanı Hatemi de açıkça ifade etti zaten. Nükleer programda ısrar etmelerinin en önemli sebeplerinden biri de bu.”

Berlin Orient Enstitüsü yöneticisi Udo Steinbach, İran’da geniş bir kesimin Cumhurbaşkanı Ahmedinecad’ı desteklediğini kaydediyor:

“Rafsancani farklı şeyler de söylese aslında Ahmedinecad’dan pek farklı düşünmüyor. Rafsancani daha deneyimli bir siyasetçi olduğundan radikal üslübun iyi sonuçlar doğurmayacağının farkında. Özünde Rafsancani de rejimin diğer liderleri gibi nükleer programın devamından yana.”

İran'ın ısrarı şüpheleri arttırıyor

İran’ın uranyum zenginleştirmekte ısrar etmesi, kuşkuları artırıyor. Atom bombası imalatında zenginleştirilmiş uranyum kullanılıyor. Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı denetçilerinden Massioma Aparo şöyle konuşuyor:

“Atom bombası yapabilmek için Uranyum ya da Plutonyum gerekiyor. Uranyum doğada toprağın içinde bulunuyor. Topraktan ayrıldıktan sonraki haline Sarı Pasta -Yellow Cake deniyor. Sarı pasta üretimi İsfahan’da yapılıyor. Üretilen uranyumheksafluorid gazı santrifüjlerde zenginleştiriliyor. Bu işlem de Nathan tesislerinde yapılıyor.”

İranlı diplomat Sirus Naseri ise, “İran’ın hiçbir zaman nükleer silah programına sahip olmadığını, böyle bir niyetinin de olmadığını” ileri sürdü.