1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İran'dan uranyum zenginleştirme kararı

Ajanslar13 Şubat 2006

Nükleer programı yüzünden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne havale edilen İran, krizi tırmandırıyor. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’ndan çekilebileceklerini açıklayan İran, ardından Moskova’nın arabulucuk teklifini geri çevirdi, nükleer tesislerdeki kameraları kaldırttı, son olarak ise uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlayacağı duyurdu.

https://p.dw.com/p/AaCB
Ahmedinecad haftasonu yine Batılı ülkelere çattı
Ahmedinecad haftasonu yine Batılı ülkelere çattıFotoğraf: AP

Batı ile İran’ın arasını açan “nükleer kriz” yeni bir aşamaya ulaştı. Nükleer faaliyetleri nedeniyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sevkedilen İran, tüm kapıları bir bir kapatmaya başladı. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, önce Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’ndan çekilebilecekleri tehdidini savurdu. Ardından, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı denetçileri, Tahran yönetiminin isteği üzerine, nükleer tesislerdeki kamera, ekipman ve mühürleri sökmeye başladı. İran hükümet sözcüsü Gulamhüseyin Elham da, Moskova yönetimiyle uranyumun Rusya'da zenginleştirilmesi konusunda yapılan görüşmelerin süresiz olarak ertelendiğini söyledi. Elham, gazetecilere yaptığı açıklamada, perşembe günü devam etmesi beklenen görüşmelere ortak bir karara varıldığında dönüleceğini belirtti. Sözcü, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun, İran'ın nükleer dosyasını BM Güvenlik Konseyi'ne rapor etme kararı almasının ardından oluşan yeni şartlar neticesinde görüşmelerin ertelendiğini kaydetti.

Rusya öneride bulunmuştu

Moskova, Tahran yönetiminin nükleer programından doğan uluslararası sorunun çözümüne yardımcı olmak amacıyla İran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarına Rusya'da devam etmesini teklif etmişti. Teklife önce sıcak yaklaşan Tahran, Moskova ile ayrıntıları görüşmeye başlamıştı. Ve son olarak Uluslararası Atom Enerjisi Ajası'nın merkezinin bulunduğu Viyana’dan, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başladığı haberi geldi. İran hükümet sözcüsü Elham, İran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarına, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun 6 Mart'taki toplantısından önce başlamayı planladığını belirtmişti.

Batı'nın tavrı

Peki bu gelişmeler karşısında Batı nasıl bir tavır sergiliyor? Tahran’ın görüşmelerin ertelendiğinin duyurmasına karşın Kremlin, teklifinin hala geçerli olduğunu duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergey Kisliyak, Interfax haber ajansına yaptığı açıklamada, “16 Mart’ta Tahranlı yetkilileri bekliyoruz” diye konuştu.

Nükleer krizin etkin taraflarından biri olan Almanya da yaptırımlara karar vermeden önce tüm diplomatik yolların denenmesinde ısrar ediyor. Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, konuyu ilişkin şu açıklamayı yaptı:

"Askeri yaptırım hazırlığı söz konusu değil. Başbakan Merkel de benim gibi diplomatik çözüm yollarının zorlanmasından yana. Şu an için görüşmeler çıkmaza girmiş durumda. Biz Tahran’a tekrar masaya dönmesi içih yol gösterdik. Bu olmadığı takdirde Güvenlik Konseyi’ne gideceğimizi söyledik."

ABD'den açıklama gelmedi

ABD cephesinden ise henüz resmi bir açıklama gelmedi. Ancak ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, daha önce Amerikan ABC televizyonuna şu demeci vermişti:

"İranlılar bir adım geri atıp nerede durduklarına bakmalı. Bu konuda yalnız olduklarını görmeliler. Tekrar Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile pazarlık masasına oturmalılar."