İran'la Batı arasında kriz tırmanıyor

Protestolara rağmen, İran’ın nükleer faaliyetlerine yeniden başlaması Batılı ülkeleri kızdırdı. Uzun süredir İran ile nükleer pazarıkları yürüten Almanya, İngiltere ve Fransa, Berlin’de gerçekleştirdikleri kriz toplantısı sonucunda, “yolun sonuna gelindiğini, dosyanın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne taşınabileceğini”nin işaretini verdi. Üçlüye en büyük destek ise, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’tan geldi. Basın toplantısı düzenleyen Rice, İran meselesinde Güvenlik Konseyi’nin devreye girmesinin şart olduğunu söyleyerek, “İran yönetimi, provokatif tavrıyla pazarlık zeminini yıktı” dedi.

Ancak Rice, bunun diplomatik seçeneklerin tükendiği anlamına gelmediğini de belirtti. Rice şöyle konuştu:

"Diplomatik yoldan ayrılmıyoruz, bu söz konusu değil. sadece farklı bir evreye giriyoruz."

Rice bazı soruları yanıtsız bıraktı

ABD Dışişleri Bakanı, Çin ve Rusya’nın Güvenlik Konseyi’nde İran’ın aleyhine oy kullanıp kullanmayacakları sorusunu yanıtlamazken, petrol ambargoso gibi etonomik yaptırımlar dışında da alternatifler olduğunu vurguladı. Rice şöyle devam etti:

"Dünyayı nükleer silahlı İran’dan koruyacak, barışçıl diplomatik çözümden yanayız."

Annan devreye girdi

İran ile Batı ülkeleri arasında yaşanan nükleer program krizinde, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan da devreye girdi. Sorunun Güvenlik Konseyi’ne taşınmasını istemeyen Annan, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun Tahran ile pazarlığa devam edebileceği görüşünde. İran adına görüşmeleri yürüten Ali Laricani ile bir telefon görüşmesi yapan Annan, bu Tahran’ın da görüşmeleri sürdürmek niyetinde olduğunu belirtti. Annan sözlerini şöyle sürdürdü:

"Görüşmeyi krizin tırmanmasını engellemek için yaptım. Belirli bir süre konması şartıyla, İran’ın ciddi ve yapıcı görüşmeler yapmaktan yana olduğu söylendi."

Annan'ın endişeleri boş değil

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin, Güvenlik Konseyi tarafından görevlendirilmedikçe bu tarz kavgalara karışması alışıldık bir durum değil. Annan’ın endişelenmesinin iki belirli nedeni var. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi John Bolton’un tutumu ve krizin Güvenlik Konseyi’ni karıştırması. Annan, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile Tahran arasında görüşmelerde müzakereci olarak görev üstlenebileceğini kaydetti.