1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İran’la gerilim bitmedi

4 Ağustos 2005

İran ile Batı arasındaki nükleer gerilim güncelliğini korumaya devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri, Tahran’ın uranyum zenginleştirme doğrultusunda atacağı adımın mevcut anlaşmaları ihlal anlamına geleceğini duyurdu.

https://p.dw.com/p/Aaef
İran İsfahan tesislerinde uranyum zenginleştirmek istiyor
İran İsfahan tesislerinde uranyum zenginleştirmek istiyorFotoğraf: AP

İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi (UYGK) sözcüsü Ali Agamuhammedi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan (UAEA), İran'ın nükleer çalışmalara başlaması konusunda “hızlı hareket etmesini” istediklerini söyledi.

Agamuhammedi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Badarey'den, İsfahan santralındaki mühürlerin kırılması ve çalışmalara başlanması konusunda “acilen talimat vermesini” istedi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan harekete geçmesini beklediklerini ifade eden Agamuhammedi, “Önceki dönemde mühürler daha hızlı şekilde kırılmıştı, şimdi bir gecikme var. Ama bunu olumsuz anlamda değerlendirmek istemiyoruz” dedi. Agamuhammedi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan'dan “hızlı hareket etmesini istediklerini” belirtti.

”Faaliyetleri askıya alma gönüllü”

Agamuhammedi, İngiltere, Almanya ve Fransa dışişleri bakanlarının gönderdiği mektuba cevap verdiklerini, mektupta “nükleer faaliyetleri askıya almanın gönüllü olduğunu, nükleer silahların üretimi ve yaygınlaşmasını yasaklayan anlaşma doğrultusunda kendi meşru haklarını uygulamak için müzakere ve başkalarıyla anlaşma yapma zorunlulukları olmadığını vurguladıklarını” kaydetti.

İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Hüccetülislam Hasan Ruhani, İsfahan'daki tesislere gerekli teçhizatın yerleştirilmesini beklediklerini, hazırlıklar tamamlandıktan sonra gelecek haftanın ilk günlerinde İsfahan'daki çalışmalara başlanacağını söylemişti.

Askeri operasyon seçeneği

Bu arada Alman Sosyal Demokrat Parti dış politika sözcüsü Hans-Ulrich Klose, Klose, Tahran ile ilgili alınabilecek siyasi, ekonomik ve askeri yaptırım seçeneklerini şöyle sıraladı: “Askeri seçeneğin gündeme geleceğini zannetmiyorum. Ama Amerikan Başkanının bu seçeneği devre dışı bırakmamasını da anlayışla karşılıyorum. Avrupa ile İran arasında yürütülen müzakereler başarısız olursa konu Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne taşınacak. Yaptırımlara da Güvenlik Konseyi karar verecek.”

Schaeuble İran’ı uyardı

Öte yandan Almanya’da ana muhalefetteki Hristiyan Demokrat Parti’nin dış politika sözcüsü Wolfgang Schaeuble, İran’ı nükleer gerginlik konusunda oyun oynamaması için uyardı. “Berliner Zeitung” gazetesine konuşan Schaeuble, uluslararası toplumun Tahran’ın akom bombasına sahip olmasına izin vermeyeceğini açıkladı.

CTBTO başkanının açıklaması

Merkezi Viyana’da bulunan ve Birleşmiş Milletler’e bağlı Nükleer Silah Denemelerinin Kapsamlı Olarak Yasaklanması Anlaşması Kontrol Kurumu (CTBTO) başkanı Tibor Toth ise, teknolojik ilerlemenin, atom bombasına sahip bir ülkenin bunu gizlemesine imkan tanıdığını, Nükleer Silah Denemelerini Önleme Anlaşması’nın bu yöndeki tek engel olduğunu söyledi. 1996 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilen anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için 44 ülkenin daha onay vermesi gerekiyor. Ancak aralarında atom bombasına sahip 11 ülkenin de bulunduğu bu ülkeler anlaşmaya onay vermeye yanaşmıyor. Buna rağmen anlaşmanın hükümleri doğrultusunda dünyanın değişik noktalarında kurulması planlanan 337 ölçüm istasyonunun üçte ikisi kuruldu.