İran'la nükleer görüşmelerde ilerleme

İran'ın nükleer programına ilişkin görüşmeler için geçen hafta sonunda Tahran'a giden Rusya Federal Nükleer Enerji Kurumu Rosatom’un Başkanı Sergey Kiriyenko ve İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Gulamrıza Agazade, Moskova'nın önerisi doğrultusunda ortak uranyum zenginleştirilmesi için şirket kurulması konusunda anlaştıklarını açıkladılar.

Tahran’ın tartışmalı nükleer programıyla ilgili krize çözüm arayışları çerçevesinde Moskova yönetimi, İran’ın, uranyum zenginleştirme çalışmalarını Rusya’da yapmasını önermiş, Batılı ülkeler de bu öneriye kısmî destek vermişti. Rusya ve Batılı devletler, böyle bir adımın, nükleer programında ısrar eden İran’ın, zenginleştirilmiş uranyumdan gizlice nükleer silah üretme olasılığını büyük ölçüde ortadan kaldıracağına inanıyor.

Görüşmeler devam edecek

Moskova'nın önerisinin farklı boyutları olduğunu belirten İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Agazade, görüşmelere birkaç gün sonra Moskova'da devam edileceğini söyledi. Buşehr'de 1000'er megawatlık iki nükleer santral daha yapmayı planladıklarını da açıklayan Agazade, nükleer santraller için gelecek ay ihale yapılacağını, çok yakın ve stratejik ilişkiye sahip oldukları Rusya'yı da ihaleye davet edeceklerini kaydetti.

Rosatom Başkanı Kiriyenko da İran dahil dünyadaki bütün ülkelerin barışçı amaçlı nükleer enerjiyi geliştirme hakkına sahip bulunduğunu ancak uluslararası toplumun da bu enerjiden yararlanmak isteyen her ülkeden garanti almak zorunda olduğunu vurguladı.

“Barışçı amaçlı nükleer teknoloji ile nükleer silah üretimi arasında 2-3 adım mesafe var“ diyen Kiriyenko, barışçı nükleer teknolojiden nükleer silah üretimine geçişte birinci adımın uranyum zenginleştirme, diğer adımın da nükleer yakıtı yeniden elde etme olduğunu vurguladı. Kiriyenko, “Eğer İran, bu iki konuda garanti verebilirse bu sorun çözülür“ dedi.

“Elimizden geleni yapacağız“

İran'ın nükleer sorununun Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu içinde çözülmesi gerektiğini belirten Kiriyenko, sorununun diplomatik yollarla çözülmesi için ellerinden geleni yapacaklarını, ortak uranyum zenginleştirme önerisinin de bu amaçla yapıldığını söyledi.

Buşehr nükleer santralinin tamamlanması için uzlaşmaya vardıklarını ifade eden Rosatom Başkanı, geçen yıl iki ülke arasında nükleer atık yakıt anlaşması imzalandığını, bu nedenle İran'ın nükleer silaha yönelmesiyle ilgili bir sorun olmayacağını kaydetti. Kiriyenko, Buşehr santralının faaliyete geçmesi için hiçbir sorun olmadığını, santral için gerekli yakıtın da zamanında gönderileceğini bildirdi.

“Faaliyetler UAEK’nun bilgisi dahilinde“

Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hamid Rıza Asefi, nükleer tesislerindeki bütün faaliyetlerin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun bilgisi dahilinde yapıldığını ve şimdiye kadar uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin olmadığını bildirdi. Hedeflerinin nükleer enerji programları hakkında belirsizlikleri gidermek olduğunu vurgulayan Asefi, geçmişte olduğu gibi bugün de UAEK ile işbirliği yaptıklarını, bu işbirliğini gelecekte de sürdüreceklerini söyledi.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, nükleer araştırmalara başladıklarını ve bu araştırmaları hiçbir zaman askıya almayacaklarını ifade ederek, kendilerine karşı baskı ve tehditlerin artması durumunda direnişlerinin de artış göstereceğini, meşru haklarını elde etmede ısrarcı olacaklarını kaydetti. Batı ülkelerinin nükleer silah üreteceklerine ilişkin iddialarına da yanıt veren Asefi, “Biz dini açıdan ve dini liderimiz Ayetullah Ali Hamaney'in fetvası doğrultusunda nükleer silah üretimini haram olarak algılıyoruz. Biz hiçbir zaman nükleer silah peşinde olmadık“ diye konuştu.