1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İsrail'de tartışmalı rapor

10 Temmuz 2012

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun görevlendirdiği komisyon Batı Şeria’da izinsiz oluşturulan Yahudi yerleşim yerlerinin hukuki açıdan yasal olduğu sonucuna varması tartışmaya yol açtı.

https://p.dw.com/p/15UzL
Fotoğraf: Mebes

İşgal altındaki Filistin bölgelerinde İsrail hükümetinin izni de olmadan inşa edilen Yahudi yerleşimlerinin aklanması yoğun tartışmalara yol açtı. Başbakan Benyamin Netanyahu'nun talimatıyla oluşturulan, İsrail Yüksek Mahkemesi eski yargıcı Edmon Levy’nin başkanlığındaki komisyon, hazırladığı raporda bu yerleşimlerin kaçak değil, yasal olduğu sonucuna vardı.

Komisyon üyesi avukat Alan Baker, kararı alırken uluslararası hukuk ile İsrail ve Ürdün yasalarından yararlandıklarını belirtti. Baker, Yahudilerin İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da yerleşme hakkına sahip olduğu sonucuna varıldığını belirterek şunları söyledi:

„Kesinlikle. Eğer Filistinlilere ait özel arazilere girilmemişse, yerleşim yeri inşa edilmesine bir mani yok. Tabii ki her zaman hukuk çerçevesinde olması koşuluyla.“

Israels Siedlungspolitik
Uluslararası toplum İsrail'in yeni yerleşim birimleri inşa etmeyi durdurmasını istiyorFotoğraf: Mebes

Yerleşimcileri çıkarmak zor

Ancak Yahudi yerleşimcilerin Filistinlilere ait özel araziye inşaat yapması durumunda da bunları yıkmak ve yerleşimcileri araziden çıkarmak pek mümkün değil. Baker, bu tür durumlarda her vakanın tek tek ele alınması, Filistinlinin arazi üzerindeki hak iddiasının ve tazminat talebinin incelenmesi gerektiğini belirtiyor.

Yahudi yerleşimcilerin iyi niyetle bu bölgelere geldiğini ve İsrail hükümetinin göz yumması sonucu, cömert devlet teşvikleriyle inşaat yaptıklarını belirten Baker, bu nedenle yerleşimlerin kaçak olarak sınıflandırılamayacağını savunuyor.

Muhalefet öfkeli

Levy’nin başkanlığını yaptığı komisyonun önerilerine İsrail’deki koalisyon hükümeti de destek veriyor. Muhalefet ise şaşkın ve öfkeli. Sol Meretz Partisi milletvekili Zehava Galon, "Bir işgal olmadığı sonucuna varan bir komisyon kuruyorlar. O zaman İsrail’in dünya şampiyonasını kazandığını söyleyen bir komisyon da oluşturabilirsiniz“ dedi.

İşgal altındaki Filistin topraklarında, İsrail hükümetinin izniyle kurulanlar dışında izinsiz inşa edilen 100 kadar yerleşim bulunuyor. Ancak izinsiz inşa edilmelerine rağmen bu yerleşimler İsrail devletinin su ve elektrik şebekesinden yararlanıyor, İsrail ordusu tarafından korunuyor.

Israel Ministerpräsident Benjamin Netanjahu
İsrail Başbakanı Benyamin NetanyahuFotoğraf: dapd

Yasal olmadığı belirtilmişti

Avukat Talia Sasson'un 2005 yılında dönemin Başbakanı Ariel Şaron'un talimatıyla hazırladığı raporda, izinsiz kurulan Yahudi yerleşimlerinin yasal olmadığı ve hemen boşaltılması gerektiği sonucuna varılmıştı. Sasson son komisyon kararı ışığında İsrail radyosuna yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"Bu rapor aslında bize işgalin olmadığını söylüyor ve bu çok büyük bir yenilik. Ama bu, şimdiye kadar İsrail devleti için geçerli olan hukukî gerçeği yansıtıyor mu, diye insanın kendisine sorması gerekiyor. Evet mi, hayır mı? Ben Yüksek Mahkeme'nin bütün kararlarını inceledim ve benim görüşüme uygun bir hukuki gerçeklik icat edemem.”

Komisyonun önerilerinin İsrail hükümeti için bağlayıcılığı bulunmuyor. Ancak başsavcı ya da hükümetin hukuk danışmanı bu tavsiyeleri benimser ve imzalar ise o zaman bağlayıcı hale geliyor ve uygulanması gerekiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Bettina Marx, Çeviri: Deniz Eğilmez

Editör: Beklan Kulaksızoğlu