1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İstanbul’da İslam ve demokrasi buluşması

Şebnem Aksoy / İstanbul14 Nisan 2004

İslam ülkelerinde demokrasi kültürünün gelişimini tartışmak üzere, 14 farklı ülkeden 73 siyasetçi ve uzman, İstanbul’da yapılan İslam Dünyası Demokratları Kongresi’nde biraraya geldi. Kongre, ABD’nin, "Büyük Ortadoğu Projesi’ni gündeme getirmesinin ardından ”İslam dünyasında demokrasi kültürünün yayılmasını hedefleyen ilk siyasi birleşim” olarak önem taşıyor.

https://p.dw.com/p/AbK3
İstanbul'da yapılan kongrede, bugün de devam ediyor...
İstanbul'da yapılan kongrede, bugün de devam ediyor...Fotoğraf: AP

Dünyanın, Irak'tan Filistin'e kadar, Ortadoğu ve İslam ülkelerindeki sıcak çatışmaları izlediği günlerde, İstanbul oldukça anlamlı bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. 14 Müslüman ülkeden siyasetçi, bürokrat ve uzman, İslam ülkelerinde demokrasi kültürünün gelişimini tartışmak üzere İstanbul’da bir araya geldi. Kongre, ABD’nin ”Büyük Ortadoğu Projesi”ni gündeme getirmesinin ardından ”İslam dünyasında demokrasi kültürünün yayılmasını hedefleyen ilk siyasi birleşim” olarak önem taşıyor.

Birinci İslam Dünyası Demokratları Kongresi, BM Kalkınma Fonu, ABD Ulusal Demokrasi Enstitüsü ve Türk Demokrasi Vakfı’nin girişimleriyle düzenlendi. Afrika, Asya, Avrupa ve Ortadoğu'da 14 ülkeden 73 delegenin katıldığı kongrede, ABD’nin eski dışişleri bakanı Madeleine Allbright da "gözlemci" sıfatıyla yer aldı. Kongre ayrıca, Belçika, İngiltere, Hollanda ve Kanada gibi ülkelerce de destekleniyor.

Kongre’ye katılanlar arasında Yemen’in insan haklarından sorumlu bakanı Amat El Alem bir kadın bakan olarak ilgi çekerken, Bahreyn Temsilciler Meclisi Üyesi Salih Ali Abdurrahman, Ürdün Prensesi Basma Bin Talal, Ürdün Dışişleri Bakanı Mervan Muaşer de katılımcılar arasındaydı.

Açılışı Cemil Çiçek yaptı

İslam ülkelerinde çok partili seçim sistemi, yasama bağımsızlığı, kadınların siyasi katılımı, İslam ve demokrasinin bağdaşıp bağdaşmadığı gibi konuların tartışıldığı Kongre’nin açılışını, Türk Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü sıfatıyla Cemil Çiçek yaptı.

İslam ülkelerinde demokrasinin oksijen kadar önemli bir ihtiyaç olduğunu belirten Bakan Çiçek, Irak ve Filistin sorunlarının çözülmesi gerektiğine dikkat çekti. Ortadoğu’daki çatışmaları ironik bir dille eleştiren Çiçek, ”Öncelikle insanların hayatta kalmasını sağlamak gerek. Haklar ölüler için değildir” dedi.

Son yıllarda İslam dininin terörle birlikte anılmaya başlandığına da işaret eden Çiçek, terörün her çeşidine karşı çıkılması gerektiğini, Türkiye’nin İslam dünyasıyla demokrasi konusundaki tecrübelerini paylaşmaya hazır olduğunu belirtti. "İslam coğrafyasının petrol ve doğalgaz olmak üzere pek çok zenginliğe sahip olduğunu, ancak bu coğrafyada dünyanın en fakir insanlarının yaşadığını ifade eden Çiçek, "İslam ülkelerinin, nerede yanlış yaptığını soğukkanlılıkla sorgulaması gerektiğini" söyledi.

Kongre devam ediyor

Bugün de devam edecek olan kongrede, dün gün boyu süren tartışmaların sonrasında bir çok katılımcının hemfikir olduğu tek bir konu vardı. Delegeler, İstanbul buluşmasını değerlendirirken, demokrasinin toplumlara dışarıdan empoze edilemeyeceğine, ancak toplumsal bir talep haline gelmesi durumunda anlamlı olabileceğine vurgu yaptı.