İtalya'dan idam cezasına karşı girişim

Saddam Hüseyin’in asılarak idam edilmesine sert tepki gösteren İtalya, idam tartışmalarını dünya kamuoyunun gündemine taşımak istiyor. İdam cezasına karşı dünya genelinde bir moratoryum oluşturulmasını isteyen İtalya, bunun için Avrupa Birliği’nin de desteğini arıyor. İtalya Dışişleri Bakanlığı, AB Dönem Başkanı Almanya’nın, dünyanın dikkatini çekmesi amacıyla konuyu AB gündemine almasını istedi.

İtalya Dışişleri Bakanı Massimo D’Alema’nın bu tartışmayı Dresden’de ocak ayında yapılacak gayrıresmi AB buluşmasında da gündeme getirmek istediği belirtiliyor. “AB’nin bir girişim başlatmasını sağlayabilirsek, mücadeleyi kazanabiliriz“ diyen İtalya’nın BM nezdindeki eski büyükelçisi Francesco Paolo Fulci, 27 AB ülkesinin bu konuda uzlaşma sağlaması gerektiğini kaydetti.

“BM de harekete geçsin“

İtalya, BM nezdinde böyle bir girişim başlatılmasını istiyor. BM'den tüm ülkelerde idam cezasının kaldırılması konusunun gündeme alınmasını isteyeceği belirtilen Romano Prodi liderliğindeki merkez sol hükümetin konuya ilişkin kararı, geçtiğimiz günlerde duyuruldu. Açıklamada, "Başbakanlık ve hükümet, idam cezası konusunda dünya çapında moratoryum meselesinin BM Genel Kurulu gündemine alınmasını sağlama amacıyla gerekli prosedürü başlatmayı ve bunu sağlamak için çalışmayı kararlaştırmıştır" denildi.

Ancak BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un ise idam cezasına “anlayışlı“ yaklaştığına dair eleştirilere neden oldu. . İlk çalışma gününde gazetecilerin idam cezasına ilişkin sorularını yanıtlayan Ban, bunun hükümetlerin kararına kalmış bir konu olduğunu söylemişti. Ancak daha sonra BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon'un BM Sözcüsü Michelle Montas, Genel Sekreter’in bu sözlerine açıklık getirmek zorunda kaldı.

Montas, gazetecilerin Ban'in bu açıklamalarının BM'nin ölüm cezasına karşı duruşunda herhangi bir değişiklik anlamına gelip gelmediğini sormaları üzerine ise, BM'nin görüşünde bir değişiklik olmadığını, ancak Genel Sekreterin açıklamasında ölüm cezası konusunun BM'ye üye devletlerin kararına bağlı olduğunu ve bu konuda farklı uygulamalar bulunduğunu hatırlattığını vurguladı.

67 ülkede idam cezası

Dünyada Ban'in ülkesi Güney Kore ve ABD’nin de bulunduğu arasında bulunduğu 67 ülkenin yasalarında ise halen idam cezası bulunuyor. İdama karşı olan Avrupa Birliği’nde ise üye ülkelerin hiç birinde idam cezası yer almıyor. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde 1983 yılında eklenen 6 No’lu protokolle olağanüstü haller dışında “ölüm cezalarının” uygulanamayacağı hükme bağlanmıştı. Bu protokolü zorlu bir süreç sonrası Fransa 1986’da; İsviçre 1987’de; Rusya 1997’de; Polonya ve İngiltere 1999’da bu 6 No’lu protokolü onayladılar.

Daha önce Türkiye’de Türk Ceza Kanunu ile birlikte dört ayrı yasada, 41 suç için idam cezası öngörülüyordu. Ancak Avrupa Birliği’nden gelen baskılar sonucunda Türkiye de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ek 6 No’lu protokole imza atmış ve idam cezasını yasalarından çıkarmıştı.