Stammzellspender

Lösemiye karşı mücadelede kök hücre bağışının önemi büyük. Uluslararası kök hücre veri tabanı bankalarında yaklaşık 15 milyon potansiyel bağışçı kayıtlı. Bunlardan 4 milyonu da Almanya’da.

Ancak bir lösemi hastasına kemik iliği nakli yapılabilmesi için bağışçının doku gruplarının tam uygun olması gerekiyor.  Bu da az rastlanılan bir durum. Almanya’da bu şansı yakalayan bağışçılardan biri Fabian Scherle.

   26 yaşındaki Fabian, yurtdışında hiç tanımadığı bir hastayla aynı doku grubuna sahip olduğunu öğrenince hemen yardıma koştu. Alman genç, lösemi yani kan kanserine yakalanan birisinin iyileşmesine destek olmanın inanılmaz bir deneyim olduğunu, şu sözlerle anlatıyor:

 “Bu öyle bir his ki; hayatta diğer her konuda başarısız olunsa bile en azından bir kez olağanüstü bir olayın gerçekleşmesine yardımcı olmak...“

Fabian öğrenimini finanse edebilmek için Düsseldorf Üniversite Hastanesi’nin kemik iliği bağış merkezinde çalışıyordu. Fabian potansiyel kök hücre bağışçılarının dokularının uygun olduğu hastaları bulup onların bağlantıya geçmesini sağlıyordu. İşten ayrıldıktan kısa bir süre sonra telefon geldi. 19 yaşındayken kök hücre veri tabanına kayıt olan Fabian’ın doku bilgileri İtalya’daki bir hastaya uygundu. Ancak Fabian bu kişinin kim olduğunu bilmiyor.

“Bilgiler gizli tutuluyor”

Düsseldorf Hastanesi kemik iliği bağış merkezinin yöneticisi Dr. Johannes Fischer isimlerin gizli tutulmasının gerekli olduğunu söylüyor ve ekliyor:

 “Bu yolla, ten rengi, etnik köken ve inancına bakılmaksızın hastaya ikinci bir şans vererek, tedavisinin sağlanması amaçlanıyor. Her şeyin anonim yapılması, sistemin uluslararası boyutta çalışabilmesi için koruyucu bir önlem.“   

Böylece birden Fabian’ın hayatına hiç tanımadığı ama genetik ikizi olan bir insan girivermişti. Fabian ona yardım edebilmek için ameliyat gününe kadar büyük bir sorumluluk duygusuyla hasta olmamaya da özen gösterdi. Arkadaşları ve aile çevresinde grip virüsü dolaştığı için kardeşinin doğum günü partisine dahi gitmedi.

İkinci yaşam şansı

Dr. Fischer bunun hayatta ender rastlanan türden bir sorumluluk duygusu olduğunu, hastanın ilik nakli sonucu yeni bir bağışıklık sistemiyle ikinci yaşam şansını yakaladığını söylüyor:    

 “Bağışta bulunan kişinin geliştirilmiş bağışıklık sistemi lösemi hücrelerini teşhis ederek onları öldürüyor. Bu nedenle tek yumurta ikizinin hücresi de alınamıyor. Çünkü aynı bağışıklık sistemine sahip.“

Fabian’ın kök hücrelerini vermek için iki yöntemden birini seçmesi gerekiyordu. Bunlardan birincisi periferik kök hücre alımı. Bu yöntemle beş gün boyunca derinin altına kök hücreleri çoğaltan hormon benzeri bir madde zerk ediliyor. Sonra hastanın yatması gerekmeden kök hücreler kanın içerisinden alınıyor.

Almanya'dan İtalya'ya

   Fabian, hastanın iyileşme şansı daha yüksek olduğu için genel anestezi altında kalça kemiğinden kemik iliği alınması yöntemini tercih etti. Ameliyat bir saat bile sürmedi. Fabian narkozdan uyanana kadar, kendisinden alınan kök hücreler nakil için İtalya’ya yola çıkmıştı bile. Çünkü alınan kemik iliğindeki kök hücrelerin en az 48 saat içinde hastaya verilmesi gerekiyor. İki günden az bir sürede Fabian eve taburcu olmuştu. Operasyon sonrası ağrılarının katlanılabilir düzeyde olduğunu söylüyor:

 “Kemik iliğinin alındığı leğen kemiğinde güçlü bir çarpmadakine benzer bir ağrı oluyor. Sanki merdivenden yuvarlanıp poponuzun üstüne düşmüşsünüz gibi. Bu biraz sürüyor ama gerçekten abartılacak bir şey değil.“

Fabian ameliyattan bir kaç ay sonra güzel bir haber aldı. Bağışta bulunduğu hastanın ameliyatı atlattığını ve iyileşme yoluna girdiğini öğrendi. Fabian, Alman yasaları uyarınca İtalya’daki genetik ikiziyle ancak iki sene sonra tanışabilecek.

© Deutsche Welle Türkçe

Alexandra Scherle / Çeviren: Deniz Eğilmez

Editör: Beklan Kulaksızoğlu