Kıbrıs raporu BM Güvenlik Konseyi'nde

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Kıbrıs sorununun çözümü için bir yılı aşkın süredir Türk ve Rum liderleri arasında yürütülen görüşmelerde önemli bir ilerleme kaydedildiğini bildirdi.

Ancak Genel Sekreter, tarafların, varılacak olası bir çözümün uygulanmasını desteklemek için BM’nin nasıl bir rol oynayacağı konusunu henüz derinlemesine ele almadıklarını, bu nedenle de adadaki BM Barış Gücü’nün (UNFICYP) geleceği konusunda olası durum planlaması yapmaya başlandığını kaydetti.

Ada'daki Türk kuvvetleri ihlalleler azalttı

Ban Ki Moon ayrıca, son altı ay içinde adadaki Rum ve Türk kuvvetlerinin yaptıkları askeri ihlallerin, birbirleriyle kıyaslanır düzeyde olduğunu, bunun da Türk kuvvetlerinin son aylarda aldığı olumlu tavrın ardından, daha az ihlalde bulunmalarına bağlanabileceğini kaydetti.

BM Genel Sekreteri, bu görüşlerini, BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu ve dün Konsey’in resmi belgesi olarak yayımlanan raporda dile getirdi ve görev süresi 15 Aralık’ta dolacak olan BM Barış Gücü UNFICYP’in süresinin altı ay daha uzatılmasını tavsiye etti.

Son altı ay içinde adadaki durumun sakin olduğunu, ancak askeri güven yaratıcı önlemlerin henüz bir sonuç vermediğini bildiren Genel Sekreter, “UNFICYP, taraflara önerdiği ve karşıt kuvvetlerin birbirine çok yaklaştığı gözlem noktalarının kapatılması ya da askersizleştirilmesi ile gelecekteki mayın temizleme faaliyetleri üzerinde anlaşılması gibi önlemlerin, mevcut durumun gelişmesine katkıda bulunacağı konusunda iyimser olmaya devam ediyor” dedi.

Raporda, UNFICYP'in askeri personelinin hareket serbestisi üzerindeki kısıtlamalarda önemli bir gevşemeye gidilmesine rağmen, Türk ve Kıbrıs Türk kuvvetlerinin, yerel düzeyde görev yapan BM personelinin hareketlerini kısıtlamaya devam etmesinin endişe yarattığı da kaydedildi.

Raporda ayrıca, Türk Kuvvetleri’nin, Strovilya (Akyar)’daki irtibat noktasında düzenli teftiş yaptığı ve bu noktaya sürekli olarak fazla sayıda asker görevlendirerek, bölgedeki askeri statükoyu ihlal ettiği öne sürüldü.

Ara bölgedeki mayın temizleme prosedürünün iyi biçimde devam ettiğini ve 72 mayın tarlasından 57’sinin temizlendiğini bildiren Ban Ki Moon, toplam 14 bin mayının imha edildiğini ve yedi kilometre kareden fazla bir alanın mayınlardan arındırıldığını belirtti.

“Taraflar henüz karar vermedi”

BM gözetimindeki barış görüşmelerine de değinen Ban Ki Moon, bu görüşmelerde önemli ilerleme kaydedilmesine rağmen, iki tarafın, olası bir çözümü desteklemek için nasıl bir rol oynayacağı konusunu henüz derinlemesine ele almadığını bildirdi.

“Buna ek olarak, BM’nin olası bir çözüm bağlamına nasıl dâhil olacağının parametrelerini emin biçimde belirlemek için henüz çok erken” diyen Ban, “UNFICYP’in, Güvenlik Konseyi’nin talep ettiği olası durum planlaması çerçevesinde, bir dizi olası sonuçlar ve senaryolara dayanarak hazırlık faaliyetleri başlattığına” da dikkat çekti. Ban, “şu an için bu tür planlamalara esnek bir şekilde devam edilecek ve görüşmelerin gidişi ile tarafların, varılacak anlaşmanın uygulanmasında BM’nin nasıl bir rol oynayacağına ilişkin görüşleri doğrultusunda şekillenecek” dedi.

UNFICYP'in, kendisinin iyi niyet misyonu da dâhil olmak üzere, adada yaşamsal ve eşsiz bir rol oynamaya devam ettiğine işaret eden Ban Ki Moon, bu nedenle BM Barış Gücü’nün görev süresinin 15 Haziran 2010 tarihine kadar uzatılmasını Güvenlik Konseyi'ne tavsiye etti.

Ban, aynı zamanda, Güvenlik Konseyi’nin daha önceki kararlarındaki çağrıları ve kendisinin, tüm barış gücü operasyonlarını inceleme altında tutma niyeti ışığında, UNFICYP’in operasyonlarını da sürekli olarak gözlem altında tutacağını ve tarafların görüşleri ve adadaki gelişmeleri dikkate alarak, UNFICYP’in görev talimatı, kuvvet düzeyi ve operasyonlar konsepti konularında yeni ayarlamalar yapılmasını uygun görmesi halinde, tekrar Konsey'e geri döneceğini kaydetti.

© Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu/ New York

Editör: Meltem Karagöz