1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Kırgız muhalefeti zafer sarhoşu

Esther Hartbrich/DW, Ajanslar9 Kasım 2006

Devlet Bşkanı Bakiyev'in yeni anayası onaylamasıyla Kırgızistan'da muhalefet isteklerini kabul ettirmiş olmanın sevincini yaşıyor. Vatandaşlar, parlamentoya daha geniş yetkiler tanıyan yeni anayasanın kabulünü meydanlarda kutluyor.

https://p.dw.com/p/AZdI
Geçen yılki Lale Devrimi sonrasında iktidara gelen Devlet Başkanı Bakiyev sözlerini tutmamakla suçlanıyor.
Geçen yılki Lale Devrimi sonrasında iktidara gelen Devlet Başkanı Bakiyev sözlerini tutmamakla suçlanıyor.Fotoğraf: AP

Kırgızistan'da muhalefet, yeni anayasanın kabulünü başkent Bişkek’te kutlarken, muhalif milletvekili Ömürbek Tekebayev, "İktidar ile mutabakata vardık" dedi. Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in yeni anayasayı onaylamasının ardından başkentteki Alatoo Meydanı'nda toplanan vatandaşlar, birbirlerine çiçek vererek, kutladı. "Muhalefetin diğer taleplerinin parlamentoda çözüleceğini umduğunu" söyleyen "Reform için" hareketi liderlerinden Edil Baysalov yaşananların iktidara ders olduğunu belirtti. Muhalefet kanadından bir başka politikacı , Kutatbek Baybalov ise "Bu gençlerle gurur duyuyorum. Bütün dünyaya, nasıl devrim yapılabileceğini gösterdik. Dünyaya bir toplumun nasıl iktidar sahibi olabileceğini de takdim ettik,” diyerek sevincini dile getirdi.

Sekiz gün boyunca Alatoo Meydanı’nda eylem düzenleyen muhalefet yeni anayasanının kabulü ile birlikte Başbakan Felix Kulov ve Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev’in de istifasını talep etmişti; ancak bu gerçekleşmedi. Muhalefet yandaşlarından Omurbek Tekebayev kabul edilen yeni anayasanın detaylarını şöyle anlatıyor: "Yönetim kalıyor. Yeni anayasa halihazırda başka bir yönetim talep etmiyor. Ancak anayasada yer alan yeni kanunlara göre yönetim azledilebilir. Zira artık bu kolaylaştı ve sadece oyçokluğu buna yeterli olacak.”

Parlamentonun yetkileri artırıldı

Bugüne kadar Kırgızistan’da başbakan ve hükümetler, devlet başkanı tarafından atanıyordu. Ancak yeni anayasa, hükümet ve başbakanın meclis tarafından belirlenmesini öngörüyor. Geçen yılki Lale Devrimi sonrasında iktidara gelen Devlet Başkanı Bakiyev, muhalefet tarafından taahhütlerini yerine getirmemekle suçlanıyordu. Ayrıca muhalefet liderleri veBakiyev, anayasayı değiştirme prosedürünün nasıl olması gerektiği üzerinde de uzun süre anlaşamamışlardı. Anayasa değşikliği için ya devlet başkanının bunu onaylaması ya da 300 bin seçmenin imza vermesi gerekiyordu. Fakat yeni anayasaya göreyse parlamento anayasada değişiklik yapma hakkına sahip.

77 sandalyeli parlamentonun üçte ikisi yeni anayasayı onayladığı halde, Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev’in yetkilerini kısıtlayan anayasayı imzalaması hayli gecikti. Bakiyev yeni anayası, "Önümdeki belge Kırgızistan Cumhuriyeti’ndeki demokrasinin daha da ileriye gitmesi için yeni bir adım. Temelinde, güçlü devlet başkanı, güçlü parlamento ve sorumluluk sahibi sivil toplumun yattığı devletimizin temel ilkelerini daha da pekiştirecek,” sözleriyle değerlendirdi.

Sorun çözülmedi mi?

Muhalefet ve Bakiyev arasındaki kavga, yeni anayasanın kabulüyle sonlanmış gözükse de Kırgızistan uzmanı Nur Omarov meselenin hala tam anlamıyla çözülmediği görüşünde. Omarov’a göre, “Anayasa geçici bir uzlaşmayı sağladı. Ancak önümüzdeki sene yeni bir krize çıkabilir.“