1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Kadınlar dünya pazarında sömürülüyor

10 Şubat 2004

Dünyaca ünlü hazır giyim firmaları ve dev süpermarketler ürünleri daha ucuza satabilmek için az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki tedarikçi şirketlerle çalışıyorlar. Oxfam kuruluşunun hazırladığı bir rapor, bu şirketlerde çalışan kadın işçilerin durumunun vahim olduğunu ortaya koydu.

https://p.dw.com/p/Aan8
Oxfam raporunda mesaiye kalan kadınlara emeklerinin karşılığının verilmediği belirtiliyor
Oxfam raporunda mesaiye kalan kadınlara emeklerinin karşılığının verilmediği belirtiliyorFotoğraf: AP

Hazır giyimin ünlü markaları ve uluslararası hipermarketlere üretim yapan tedarikçi firmalarda görev yapan milyonlarca kadının, çalışma koşulları giderek kötüleşiyor. Gelişmekte olan ülkelerde yaptığı araştırmalarla bilinen Oxfam International tarafından hazırlanan ”Haklarımız satışta-Hazır giyim işletmeleri ve süpermarketlere yönelik küresel tedarik zincirinde kadın emeğinin değerlendirilmesi” başlıklı rapor, dün Berlin’de kamuoyunun dikkatine sunuldu.

13 değişik ülkede, binden fazla kadınla yapılan görüşmelere dayanan araştırmada, uluslararası şirketlerin dünya çapındaki tedarik zincirlerini şekillendiren şirket stratejileri masaya yatırılıyor. Araştırma, hazır giyim ve süpermarketlerin elde ettiği devasa karın, tedarik zincirlerinde görev yapan kadın çalışanların zararına olduğunu ortaya koyuyor.

Kötü koşullarda çalışıyorlar

Oxfam raporunu hazırlayan ekipte yer alan Jörn Kalinski, büyük firmaların çalışma tarzının kadın çalışanlara nasıl yansıdığını şöyle özetliyor:

"Masraflar ve riskler tedarik zincirinin en alt kısmına yükleniyor. Satın alma departmanları, ürünlerin tam zamanında ve en ucuz fiyatlarla teslim edilmesi için tedarikçilerine büyük baskı uyguluyor. Tedarikçi firmalara uygulanan baskı, daha sonra bu işletmelerde görev yapan kadın çalışanlara yansıtılıyor.”

Oxfam raporunda, büyük firmaların en taze ve en günceli, daha hızlı ve daha ucuz talep etmeye dayalı bakış açılarının özellikle kadın çalışanların olumsuz etkilenmesi sonucunu doğurduğunu ileri sürüyor. Rapora Almanya’nın en büyük sendikalarından Verdi Sendikası da katkıda bulundu. Sendikada gelişim uzmanı olan Uwe Wötzel, kadınların çalıştığı koşulları şöyle özetliyor:

”Saat ücretleri öyle düşük tutuluyor ki kadın çalışanlar fazla mesai yapmak zorunda kalıyor. Böylece kadın işçiler haftada ortalama 60-70 saat çalışmak zorunda kalıyor. Yer yer haftanın yedi günü, yer yer ailelerinden yüzlerce kilometre uzakta çalışıyorlar.

Hükümetlerin izlediği politika

Hükümetlerinin izlediği çizgi de kadın çalışanlarının koşulları üzerinde belirleyici oluyor. Jörn Kalinski şöyle konuşuyor:

”Yatırımcılar açısından cazip hale gelmek amacıyla esnek çalışmayı mümkün hale getiren yasalar çıkarıyor, ticari anlaşmalara onay veriyorlar. Bu tutum, yoksul ülkeler arasında esneklik için daha çok rekabete yol açıyor, çalışanların hakları da bir bir satılığa çıkarılıyor.”

Oxfam raporunu hazırlayanlar, çalışanların olumsuz koşullarını değiştirmek için dünya ticaretinde söz sahibi örgütlerin yanı sıra zengin ülkelerde yaşayan tüketicilere de görev düştüğü görüşünde. Rapora göre tüketiciler fiyatı düşük bir ürüne kuşkuyla yaklaşmalı, bu ürünün hangi koşullar altında üretildiği üzerinde de durmalı.