Kaosa karşı yeni önlemler

Amerikan Nüfus İstatistiği Dairesi’nin tahminlerine göre, 2000 seçimlerinde 1,5 ile 3 milyon arasında seçmen oy hakkını kullanamadı. Gerekçeler ise çeşitli. Bazıları yanlışlıkla seçmen kütüklerinden silinirken, bazıları da yanlış seçim bürolarına başvurmuş ya da isimleri yanlış kaydedilmiş. Benzeri hataların yapılmaması için 2002 yılında ”Help America Vote”, adlı yani ”Amerika’nın oy vermesine yardım etme yasası” çıkarılmış.

Yasaya göre, seçim günü 50 eyalet ve 3000‘in üzerinde seçim bölgelerinde oy hakkı bulunan, ancak örneğin taşındığı için seçmen kütüğünde ismini bulamayan kişilere geçici seçmen kimliği verilmesi öngörülüyor. Bu kişilerin hangi kütüğe kayıtlı oldukları ise daha sonradan belirlenecek. 2000 yılında bu kişiler seçim lokallerinin kapısından geri çevrilmişti.

Uygulama tartışmalı

Ancak bu uygulama daha şimdiden tartışmalara yol açıyor. Özellikle Cumhuriyetçiler, seçme hakkı olmayan kişilerin bu yolla sandık başına gidebileceğinden endişe ediyor. Maryland Eyaleti’nin Vali Yardımcısı Cumhuriyetçi Michael Steel, "Seçmen kayıtları için çok emek sarfedildi. Bizce bu uygulama yeteri kadar kontrol edilmedi. Seçmen kütüklerinde yer alan isimlerin bile gerçekten oy hakkı olan kişilere ait olup olmadığı garanti değil" diye konuşuyor.

Cumhuriyetçi Parti yetkilileri, yaptıkları incelemelerde bazı seçmen listelerinde, ölü kişilerin ya da uydurma adres verenlerin isimleri ile karşılaştıklarını iddia ediyor. Demokrat Parti de ülke çapında 10 binden fazla avukatı seferber ederek, 2 Kasım günü hakkı olan herkesi oy vermesinin sağlanmasına çalışıyor.

Demokrat Parti’nin Seçmeni Koruma Bürosu‘ndan Robert Bauer, aylardır oy verme hakkından yararlanılmasını engelleyecek pürüzleri incelediklerini belirterek "Oy hakkı olan kişilerin sandık başından geri çevrilmesine yol açabilecek noktaları bulmak için yerel seçim yasalarını tarıyoruz" diyor.

Ortak seçim yasası yok

ABD’de ortak bir seçim yasası bulunmuyor. Her eyalet, hatta her seçim bölgesi kendi uygulamasını kendi belirleyebiliyor. Çekişmenin en sert geçtiği beş eyalet, Ohio, Florida, Michigan, Missouri ve Colorado’da geçici seçmen kimliklerinin hangi şartlar altında verileceği sorusuna mahkemede karar veriliyor.

Başkan Bush ve John Kerry arasındaki yarışın çok az bir farkla sürmesi nedeniyle seçim gününde her oyun önemi büyük. Demokratik seçme hakkını gözeten 'electionline.org.' adlı dernekten Doug Chapin seçimlerin çekişmeli geçeceğine işaret ederek "Şu anda öyle bir noktaya geldik ki, insanlar artık çok az sayıda oyun, tüm seçimin kaderini belirleyebileceğine inanıyor" diye konuşuyor.

Seçimlere gözlemci

Başkan Bush, Florida’daki seçimleri sadece 537 oy farkla kazanmıştı. Bu arada ilk uluslararası seçim gözlemcileri de ABD’ye gelmeye başladı. Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın daveti üzerine, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’ndan 100 kişilik bir heyet ABD başkanlık seçimlerini izleyecek.

Aralarında eski Başkan Jimmy Carter’ın da bulunduğu birçok kişi, daha şimdiden özellikle Florida’da adil bir seçim sonucunun elde edilmesinin imkansız olduğunu iddia etmeye başladı. Ülkenin en güneyindeki eyalette ne partilerüstü bir seçim komisyonu ne de standart bir oy verme prosedürü bulunuyor.