Karikatür gösterileri endişelendiriyor

Hz. Muhammed karikatürlerini protesto gösterilerinde kan aktı. Afganistan, Lübnan ve Somali'de düzenlenen gösterilerde toplam dört kişi öldü. AB Dönem Başkanı Avusturya, Türkiye dahil 19 İslam ülkesini „yüksek risk bölgesi“ ilan etti ve vatandaşları için etkin can ve mal güvenliği talep etti.

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta dün düzenlenen ve bir kişinin ölümü 30 kişinin de yaralandığı gösteriler sonrasında İçişleri Bakanı Hasan El Sabah istifa etti. Hindistan’ın Cammu - Keşmir Eyaleti’nde bir günlük boykot ilan edilerek işyerleri ve okullar kapatıldı.

Aralarında BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Fransa Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve İspanya Başbakanı Jose Luiz Zapatero’nun bulunduğu liderler itidal çağrısı yaptı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, şiddete başvurulmasının kabul edilemez olduğunu söyledi.

Protestolar sürüyor

Giderek şiddetlenen karikatür protestolarında Afganistan, Lübnan ve Somali'de hayatını kaybedenler oldu. Afganistan’ın başkenti Kabil’in kuzeyindeki Bagram’da düzenlenen protestoda, Afgan polisi ile göstericiler arasında çatışmalar yaşandığı ve bu sırada iki kişinin hayatını kaybettiği kaydedildi. Ülkenin doğusundaki Mehterlam kentindeki protestoda ise bir kişinin öldüğü bildirildi.

Danimarka elçiliğinin dün ateşe verildiği Lübnan’ın başkenti Beyrut’da bugün devam eden gösterilerde de bir kişinin öldüğü belirtildi. Lübnan’daki gösterilerin şiddete dönüşmesi, siyasete de yansıdı. Lübnan İçişleri Bakanı Hasan el Sabah, polisin gösterileri önleyemediği yönündeki eleştirilerin ardından istifa etti.

Karikatür protestoları İran, Mısır, Endonezya, Tayland, Hindistan, Filipinler ve Filistin bölgelerinde de devam etti. Gazze’de, yüzlerce Filistinli’nin yine Avrupa Birliği’nin bürosunu hedef aldığı belirtilirken, İran’da ise göstericilerin Tahran’daki Avusturya Büyükelçiliği’ni ateşe vermeye çalıştıkları kaydedildi. İran’daki gösterilerde, “Almanya’ya ölüm, İngiltere’ye ölüm“ şeklinde sloganlar atılarak, Batı ülkelerinin bayrakları ateşe verildi.

Liderlerden itidal çağrıları

Gösterilerin şiddetlenmesinin ardından bir açıklama yayınlanan AB Dönem Başkanı Avusturya ise Türkiye dahil 19 İslam ülkesini „yüksek risk bölgesi“ ilan etti ve vatandaşları için etkin can ve mal güvenliği talep etti. Dünya liderlerinden ise itidal çağrıları gelmeye devam ediyor.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, protestoculara şiddetten uzak durmaları çağrısı yaparak „Dini duyguları anlayışla karşılıyorum. Ancak dünyanın neresinde olursa olsun şiddetin bir çözüm sunmadığı unutulmamalı“ diye konuştu. Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier de Berlin’in şidddeti onaylamasının mümkün olmadığını kaydetti ve “Vesile ne olursa olsun şiddete başvurulmasını mazur göremeyiz. Bunu ilgili hükümetlere de bildireceğiz“ dedi.

Möller'den özür

Danimarka Dışişleri Bakanı Per Stig Möller, Hz. Muhammed karikatürlerinin ülkesinde yayımlanmasından ötürü Müslümanlar’dan özür diledi. Möller, “Danimarka hükümeti İslamı dünyanın önemli dinleri arasında görmekte, Müslümanları rencide edici faaliyet ve davranışlara sıcak bakmamaktadır“ dedi.

Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono’nun konuyla ilgili açıklaması şöyle: “Karikatürlerin yayınıyla diğer dinlere mensup insanlara karşı hassasiyetten uzak bir tutum ortaya konmuştur.“ BM Genel Sekreteri Kofi Annan ise şiddete son verilmesi yönündeki çağrısını bir kez daha yineledi.

Erdoğan ve Zapatero'dan ortak çağrı

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ise İspanyol meslektaşı Jose Luiz Zapatero ile birlikte sükunet çağrısında bulundu. Erdoğan ve Zapatero'nun imzasıyla ortaklaşa kaleme alınan ve International Herald Tribune gazetesinde yayımlanan yazıda şöyle denildi:

„Müslümanları derin bir biçimde rahatsız eden karikatürlerin tahrikiyle ortaya çıkan gerginliğin, giderek artan bir endişeyle izlendiği“ belirtildi. Makalede, „iki tarafta da sadece güvensizlik ve anlayışsızlık izi bırakacak bu durumu derhal etkisiz hale getirmediğimiz takdirde kaybeden hepimiz oluruz.“

Şiddetin nedenleri

Almanya Müslümanlar Merkez Konseyi’nin başkanlığına seçilen Eyüb Axel Köhler ise şiddetin nedenlerini şöyle değerlendirdi: „Hayal kırıklığı ve aşağılanmışlık hissi burada büyük rol oynuyor. Bir de çaresizlik var. Bu çaresizliği biz de bazen Almanya’da yaşıyoruz. Ancak Almanya’daki Müslümanların farkı elbette sorunlar karşısında daha farklı davranmaları.“

Alman-Arap Cemiyeti Genel Sekreteri Harald Moritz Bock ise „Batı dünyası karşısında geri kalmışlık duygusu ve ciddiye alınmamak, protesto ve öfkenin nedenlerinden. Öfke bazı siyasi gruplar tarafından kendi çıkarları doğrultusunda kullanılıyor“ değerlendirmesinde bulundu.