Komünistler hesabı bozdu

Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu 22 Nisan, ikinci turu ise 6 Mayıs tarihlerinde yapılacak. Tüm anketler seçimin ikinci turunda Sosyalist Parti adayı François Hollande ile şu anki cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin yarışacağını gösteriyor. Ancak bu iki adayın ikinci turu kazanıp cumhurbaşkanı seçilebilmek için oy potansiyeli yüksek diğer adayların desteğini almaları gerekiyor.

İlk tur için gerçekleştirilen son anketler Sosyalist Parti’nin (PS) adayı François Hollande’ın yüzde 28.5, iktidardaki muhafazakâr-liberal Halk Hareketi Birliği (UMP) adayı Nicolas Sarkozy’nin yüzde 27.5, Komünist Parti ve Sol Parti’nin oluşturduğu Sol Cephe’nin adayı Jean-Luc Melenchon’un yüzde 15, aşırı sağcı Milli Cephe’nin (FN) adayı Marine Le Pen’in yüzde 13.5 ve merkez-merkez-sağ eğilimli MODEM partisi adayı François Bayrou’nun yüzde 12 oy elde edeceklerini gösteriyor.

Melenchon'un popülist programı

Bu adaylar arasında Hollande ve Sarkozy’nin oyları son haftalarda yüzde 27-29 çatalında sabitleşmiş görünüyor. Le Pen ve Bayrou’nun oyları da yüzde 12-14 arasında değişkenlik gösteriyor. Buna karşılık, Sol Cephe adayı Melenchon özellikle son beş haftadır tüm öngörüleri altüst eden bir yükseliş sergilemekte. Daha birkaç ay öncesine kadar kamuoyu araştırmaları kuruluşlarının “yüzde 8’i geçemez” dediği Melenchon, bir ay içinde yüz 11’lerden yüzde 15’lere yükselmiş durumda. Birçok yorumcu bu durumu Melenchon’un seçim programının François Hollande’ınkinden “daha sol eksenli” olmasına veya Hollande’ın “yeterince sol görünmemesine” bağlıyor.

Melenchon’un seçim programında şu anda brüt 1398 Euro olan aylık asgari ücretin 1700 Euro’ya çıkarılması, tüm sağlık hizmetlerinin devlet tarafından yüzde 100 karşılanması, elektrik, su ve gaz gibi temel ihtiyaçlara “sosyal tarife” uygulanması, zenginliklerin daha eşit dağıtılması, zenginlere daha fazla vergi, üretimde kooperatif sisteminin yaygınlaştırılması, ekolojik planlamaya geçilmesi, Lizbon Antlaşması’nın iptal edilip yeni bir Avrupa inşa edilmesi ve Fransa'da 5’inci Cumhuriyet’ten 6’ıncı Cumhuriyet’e geçilmesi gibi oldukça tartışma yaratan vaatler bulunuyor. Anketler, bu vaatlerin özellikle 18-34 yaş grubundaki seçmeni etkilediğini gösteriyor. Melenchon’a oy verme niyetinde olduğunu söyleyenlerin yüzde 26’sı, 18-24, yüzde 18’i ise 25-34 yaş grubunda bulunuyor.

Bir diğer deyişle Melenchon büyük ölçüde apolitik Fransız gençliğini politikaya çekmeyi başarmışa benziyor. “Enternasyonal” marşıyla sona eren seçim mitingleri Sarkozy ve Hollande’ın sönük mitinglerinden çok daha coşkulu geçiyor. Gerektiğinde ağzını bozuyor. Sarkozy, Le Pen ve büyük olasılıkla seçimin ikinci turunda müttefiki olacağı Hollande’ı eleştirmekten kaçınmıyor. Ekonomik krizle tetiklenmiş heterojen bir seçmen kitlesine hitap ediyor. Paris-Bastille meydanında 120 bin kişi toplayabiliyor. Yüzyıllık komünist geleneğe sahip Fransa’da son 20 yıldır neredeyse kış uykusuna yatmış olan marksist seçmene seslenmeyi biliyor. Melenchon sayesinde Fransa “sağını” ve “solunu” yeniden hatırlamaya başlamış, seçim kampanyası politize olmuş durumda.

Sol'daki kapışma Sarkozy'ye yarayabilir

Olur da Melenchon, anketlerin gösterdiği gibi yüzde 15 civarında oy alırsa seçimin ikinci turu ve sonrasının tüm parametreleri de altüst olmuş olacak. Özellikle de Sosyalist aday Hollande açısından. Anketler şu anda Hollande’ı ikinci turda Sarkozy’ye karşı yüzde 56’lık oy oranıyla seçimin galibi göstermekte. İlk turda yüzde 15 oy elde edecek Melenchon’un Hollande’a açık çek vermeyeceğini herkes çok iyi biliyor. Desteğinin karşılığında Sosyalist adayın, Cumhurbaşkanı seçilmesi halinde, Sol Cephe’nin programından alıntılar yapmasını talep edecek. Ancak Hollande, seçilmek için merkezin oylarına da muhtaç. Komünistlere aşırı taviz vermesi halinde büyük ölçüde kent ve taşra burjuvazisinden oluşan merkez seçmeni kaçırma riskiyle karşı karşıya kalacağının farkında. İşte bu nedenden ötürü Melenchon’un yükselişi en çok Hollande’ı kaygılandırıyor. Sosyalist adayı seçim hesaplarını gözden geçirmeye itiyor ve daha da itecek görünüyor. Hollande’ın bu yükselişe karşı ilk tepkisi Fransızlara “boşa gidecek oy kullanmayın” mesajı göndermek oldu. Solun geleneksel seçmeninin bu mesajı nasıl algıladığı 22 Nisan akşamı ortaya çıkacak.

Melenchon’un yükselişi ilk bakışta Sarkozy cephesini memnun etmişe benziyor. Fransa’da kabaca ve klasik bir hesap yapıldığında sağ oyların sol oylardan daha fazla olduğu görülüyor. Seçim kampanyasının klasik sağ-sol kamplaşmasına dönüşmesi ister istermez Sarkozy’nin işine yarayan bir senaryo. Sarkozy böylelikle solun vergi politikalarından ürken merkez ve aşırı sağcı seçmeni ikinci turda kendine çekeceği hesapları yapıyor. Melenchon’un yükselişe geçmesiyle birlikte seçime üç hafta kala tüm hesaplar yeniden yapılıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Kayhan Karaca

Editör: Ahmet Günaltay