Kopyalamada üçüncü boyut

Üç boyutlu yazıcı teknolojisi her ne kadar pek çok kişiye hâlâ bilimkurgu filmlerinden fırlamış kareler gibi gelse de, bu teknoloji uzun süreden beri araştırma alanında ve sanayide kullanılıyor. Hatta bu teknoloji sayesinde insanlara ait uzuvların ve iç organların modelleme düzeyinde de olsa orijinaline uygun olarak kopyalanması mümkün. Bu teknik “rapid manifacturing” yani “hızlı prototipleme” şeklinde adlandırılıyor. Teknik, mühendislere, tasarımcılara, araştırmacılara ve bilim insanlarına hazırlanan dijital verilere uygun olarak plastik ya da metalden üretilmiş, elle tutulur materyaller üretme imkânı sağlıyor.

Duisbug-Essen Üniversitesi'nden plastik işleme uzmanı Andreas Wegner hızlı prototipleme tekniğiyle ilgili "Başlangıçta bilgisayar destekli bir tasarım programı kullanılıyor. Burada istediğiniz parçanın üç boyutlu modelini hazırlıyorsunuz. Sonra bu model cihazın yazılımına yükleniyor. Burada katmanlara ayrılıyor ve cihaz parçayı katman katman işlemeye başlıyor" açıklamasını yapıyor.

Milim milim oluşturuluyor

Aynı üniversitenin üretim teknolojileri kürsüsü profesörlerinden Gerd Witt cihazın tablasının üzerine toz halinde serpilen metal ya da plastiğin lazer yardımıyla eritilmesi prensibiyle işleyen sistemin nasıl çalıştığını "Lazer bu katmanı eritiyor. Daha sonra cihazın tablası aşağı doğru 0,1 milimetre hareket ediyor. Ardından cihaz yeni bir katman daha toz serpiştiriyor ve bu şekilde parça, aşağıya doğru adım adım tamamlanıyor " sözleriyle anlatıyor.

Cihazın tablası aşağı doğru hareket ettikçe üst üste eklenen binlerce katman sonunda parçayı oluşturuyor. Parça cihazdan çıkarıldığında lazerle işlenmeyen toz dökülüyor ve geriye sadece kumlama cihazında temizlenip tıraşlanması kalıyor.

Üretim süresiz oldukça uzun

Ancak hızlı prototipleme yöntemi ile parça üretimi adının aksine oldukça uzun sürüyor. Örneğin yan yatmış halde duran plastik bir tükenmez kalemin üretimi yaklaşık bir saat alıyor. Ne var ki tükenmez kalemin dik bir şekilde tutulması halinde katmanların sayısı fazlasıyla arttığı için üretim süresi bir anda bu sürenin yaklaşık 10 katına çıkıyor.

Tekniğin hızlı prototipleme şeklinde adlandırılmasının asıl nedeniyse sistemin pratikliğinde yatıyor. Çünkü sistem ürün üzerinde müşterinin istekleri doğrultusunda anında değişiklik yapma esnekliği sağlıyor. Ayrıca az sayıda müşterinin ilgisini çeken ve piyasada pek bulunmayan parçaların özel olarak üretilmesine de olanak tanıyor.

Organların da modeli yapılabiliyor

Bu avantajları nedeniyle, başlangıçta otomotiv endüstrisi için prototip üretmek amacıyla geliştirilen bu teknik sanayide ve sağlık sektöründe aranan bir konuma geldi.

Yeni teknik özellikle doktorlar için, mucizevî bir buluş. Duisburg-Essen Üniversitesi Hızlı Prototipleme Teknolojileri Merkezi Müdürü Jan Sehrt, sistem sayesinde cerrahların organların bire bir modelini oluşturarak ameliyatlara çok daha iyi hazırlanabileceklerine dikkat çekiyor. Sehrt, organ nakilleri yapılmadan önce bu tekniği kullanarak organın vücuda uyup uymayacağını önceden tespit etmenin mümkün olduğunu vurguluyor. Sehrt "Plastik model üzerinde yapılabilen, hasta üzerinde de yapılabilir. Bu da hastanın bir kez daha az bıçak altına yatmaması ve narkoz almaması demek ki, bu cerrah için de daha rahatlatıcı bir durum" şeklinde konuşuyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Fabian Schmidt / Çeviri: Banu Wöltje

Editör: Ercan Coşkun