1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Kuş gribi endişesi

Derleyen: Ayşe Tekin1 Mart 2006

Kuş gribi virüsünün Avrupa’da ilk kez bir kedide tesbit edilmesi, yetkililerin alarma geçmesine yol açtı. Uzmanlar ise virüsün memeli hayvanlara geçmesinin, insana geçiş riskini arttırmadığı görüşünde.

https://p.dw.com/p/AaQt
Kuş gribi kedilere de geçti
Kuş gribi kedilere de geçtiFotoğraf: AP

Kuzey Almanya’da başlayan kuş gribi güney eyaletlerine ulaşırken, ilk kez bir memeliye de sıçradı. Kuş gribine rastlanan ilk bölge Rügen adasında bir kedinin virüsün tehlikeli biçimi H5N1’den öldüğü saptandı. Adadaki kedi ve köpek sahiplerine hayvanları dışarı çıkarmamaları önerilirken, Robert Koch Enstitüsü virüsün memeli hayvanlara geçmesinin insana geçiş riskini arttırmadığı görüşünde. Bu arada Paris’te yapılan iki günlük kuş gribi konferansında hayvan sağlığı önlemleri tartışıldı.

Kediler kuş kadavralarını yiyor

Kuş gribinin bir kedide görülmesinin salgın bölgelerinde çalışanlar için yeni bir risk oluşturmadığı belirtildi. Robert Koch Enstitüsü Başkanı Reinhard Kurth:

“Bu yeni gelişme, virüsün memeli hayvanlara geçebildiğinin göstergesi. Ama aslında bu da yeni değil, 2004 yılında da Güney Asya’da da kuşlardan memelilere geçtiğine rastlanmıştı. Bizim için yeni olan, virüsün havyan kadavralarının yenilmesi sonucu bulaşması. Bunun bu kadar çabuk olacağını beklemiyorduk. Şu anda yapılması gereken, salgının olduğu bölgelerde ev hayvanlarının dışarı çıkarılmaması.”

”Tehlike artmadı”

Kuşlar kedilerin besin zincirinde olduğu için hastalığın Rügen adasında H5N1 virüsünden öldüğü anlaşılan kediye bulaşması normal sayılıyor. Bu gelişme ile virüsün insanlara geçiş riskinin artıp artmadığı konusunda ise yatıştırıcı açıklamalar yapılıyor. Robert Koch Enstitüsü Başkanı Reinhardt Kurth:

“Şu anda tek bir vaka ile karşı karşıyayız, bu tehlikeyi arttırmıyor. Asıl sorun Güney Doğu Asya’da virüsü taşıyan milyonlarca kuş ve sayıları 200’ü bulan insanlar. İlkesel olarak insanların risk altında olmadığı söylenemez, virüs memeli hayvanlara geçiyor ve insan da onlardan biri.”

Kedi-köpek sahiplerine öneriler

Virüsün güney Asya’da hızla yayılmasına gerekçe olarak kümes hayvanları ile içiçe yaşam gösterilmişti. Almanya’da ya da Avrupa’nın diğer ülkelerinde ise kedi ve köpek, insanların içiçe yaşadığı hayvanlar. Bu durumda kedi-köpek sahiplerinin özellikle dikkatli olması gerekirken, Alman Havyanları Koruma Birliği halkı paniğe kapılınmaması konusunda uyardı. Ulusal Kriz Masası’nın önerisi kuş gribinin bulunduğu bölgelerin otuz kilometre çevresinde ev hayvanlarının dışarıya çıkarılmaması, grip belirtileri gösteren hayvanların derhal veterinere götürülmesi, ev sakinlerine ise hayvanlara dokunduktan sonra ellerin iyice yıkanması öneriliyor. Hayvanların sağlığına dikkat edilmesi önerilirken kuş gribine karşı aşının etkili olup olmayacağı bilinmediği için önerilmiyor.

Virüs Bavyera’da

Bu arada kuş gribi Almanya’nın güneyindeki Bavyera eyaletine de ulaştı. Bavyera’da üç bölgede bulunan ölü kuğuların H5N1 virüsünden öldüğü anlaşıldı. Uzmanlar kuş gribinin yayılmasında da bilinmeyenlerin olduğuna işaret ediyor. Max Planck Enstitüsü, Ornitoloji Bölümü Başkanı Wolfgang Fiedler, gribin kuşların göç yolları dışındaki yerlerde de ortaya çıkmasını, “virüsün genelde yayıldığı ve henüz saptayamadığımız koşullarda uyanarak faaliyete geçtiği izlenimi veriyor” şeklinde değerlendirdi. Dün Paris’te biraraya gelen 50 Avrupa ülkesinden veterinerler ise kuş gribinin Avrupa çapında yayılmasını önlemek için alınacak ortak önlemleri görüştü. Almanya’da kuş gribi şimdiye kadar kümes hayvanlarına bulaşmazken komşu Fransa’da besi çiftliklerinde görülmesi 20 ülkenin Fransız ürünlerine kapısını kapamasına yol açtı. Fransızların da kümes hayvanı tüketimini azalttığı ve AB’nin en büyük kümes hayvanı gıda ürünü ihracatçısı Fransa’nın şimdiden 140 milyon euro zarara uğradığı bildirildi.

Uzmanlar kuş gribinin yayılması ile mücadelede hızlı müdahale, enfeksiyon bölgesinin kontrolü ve üreticilere tazminat ödenmesini en etkili yol olarak görüyorlar. Her halükarda kuş gribi ile mücadelenin uzun süreli olması bekleniyor.

Almanya’da kuş gribi şimdiye kadar kümes hayvanlarına bulaşmazken komşu Fransa’da besi çiftliklerinde görülmesi 20 ülkenin Fransız ürünlerine kapısını kapamasına yol açtı. Fransızların da kümes hayvanı tüketimini azalttığı ve AB’nin en büyük kümes hayvanı gıda ürünü ihracatçısı Fransa’nın şimdiden 140 milyon euro zarara uğradığı bildirildi.

Avrupa ülkeleri kuş gribine karşı önlemleri arttırırken, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü Genel Sekreteri Bernard Vallat, kuş gribine karşı önlemlerde uyum talep etti: “Kuş gribine karşı ortak önlemler alınmalı. Avrupa Birliği üyesi 25 ülke ortak politika konusunda anlaştı, ancak birlik üyesi olmayan diğer 25 ülkenin yasalarında farklılıklar var. Kuş gribinin Avrupa kıtasında yayılmasını önlemek için ortak önlemler üzerinde anlaşmalıyız.”

İki risk odağı

Hafta başında Paris’te biraraya gelen 50 Avrupa ülkesi ve komşu ülkelerden veterinerler alınacak önlemleri tartıştılar. Kuş gribinin yayılmasında iki risk odağı var: Göçmen kuşlar ve kümes hayvanları ticareti. Dünya Havyan sağlığı Örgütü Genel Sekreteri, kümes havyanları ürünlerinin ticaretine ilişkin önlemleri şöyle aktarıyor:

“Dünya Ticaret Örgütü tarafından da kabul edilen önlemler dizisi kararlaştırdık. İhracatçılar belirli koşulları yerine getirmek zorundalar. Böylece hem ihracatçılar korunmuş olacak hem de ithalatı yapan ülkeler. Ayrıca ticaretin önündeki engeller kalkacak.”

Paris’teki konferansta kuş gribinin göçmen kuşlar yoluyla yayılması tehlikesine karşı da önlemler alındı. Göç döneminin başında bulunulması nedeniyle Avrupa ülkelerinin göçmen kuşların konakladıkları bölgelerde özel önlemler almaları ve vahşi hayvanların kontrolünü arttırmaları önerildi. Dünya Hayvan Birliği toplantısında aşı konusunda ise kesin bir tavır belirlenmedi. Sadece aşıların uluslararası standartlara uygun olması istendi. Alman Veterinerler Birliği Başkanı Hans-Joachim Götz’e göre daha etkili aşıların geliştirilmesi gerekiyor. Şimdiye kadar kullanılan aşı hayvanın hastalanmasını önlüyor ama virüsün bulaşmasını önlemiyor.

Hızlı müdahale

Uzmanlar kuş gribinin yayılması ile mücadelede hızlı müdahale, enfeksiyon bölgesinin kontrolü ve üreticilere tazminat ödenmesini en etkili yol olarak görüyorlar. Her halükarda kuş gribi ile mücadelenin uzun süreli olması bekleniyor. Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü Genel Sekreteri Bernard Vallat: “Kriz 2003 yılında Asya’da başladı. Şimdi 2006 yılının başındayız, veterinerlerin önlem alması her bölgede birkaç ay sürüyor. Aynı şey Afrika’da da olacak. Önümüzdeki üç yıl daha bu konuyla uğraşacağımızı sanıyorum, bu arada uluslararası önlemleri arttırmalıyız.”

Bu süre içinde virüsün insanlara bulaşacak şekilde değişime uğramaması ise kuş gribi salgınındaki en olumlu gelişme olacak.