Kuzey Kore'den geri adım

Kuzey Kore nükleer silahların geliştirilmesi ve denenmesi çabalarını donduracağını açıkladı. Pyöngyang yönetiminin bu adımına karşılık ABD ise nükleer silah programından tamemen vazgeçmesini talep ediyor. Şimdiye kadar nükleer silah üretimini durdurmaya karşılık ABD’den saldırmazlık anlaşmasını imzalamasını ve ekonomik yardımlarda bulunmasını talep eden Kuzey Kore’nin bu ani kararı politik çevreleri şaşırttı.

Kuzey Kore bu hafta içinde 5 Amerikalı’dan oluşan bir heyete Yongbyon’daki nükleer santralleri gezdirecek. Heyet üyeleri arasında ABD’nin Kuzey Kore’den sorumlu uzmanı Jack Pritchard, eski Amerikan Uluslararası Güvenlik Merkezi Başkanı John Lewis ve Amerikan nükleer fabrikası eski yöneticilerinden Sig Hecker de bulunuyor.

Heyet uzun süredir hazırlanıyordu

Kuzey Kore geçtiğimiz yıl Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nı iptal edip, BM silah denetçilerini yurtdışı etmişti. Ardından da nükleer silah geliştirme ve araştırmalarına yeniden başlayıp, 8 bin kullanılmış uranyum yakıt çubuğunu yeniden işlemişti. Ve şimdi Amerikalı uzmanlar bu hafta sözü edilen tesisleri gezerlerse, bir yıl sonra nükleer merkezleri gezen ilk denetçiler olacaklar. ABD’nin eski Kuzey Kore uzmanlarından Wendy Sherman da heyetin uzun zamandır Kuzey Kore’ye gitmeye hazırlandığını belirterek şöyle konuştu:

"Bu heyet çok uzun süredir Kuzey Kore’ye gitmeye hazırlanıyordu zaten. Hepsi alanlarında uzman kişiler ve amaçları ABD, Çin, Rusya, Japonya, Kuzey ve Güney Kore arasında gelecekte yapılacak nükleer silah denetimi konulu görüşmeler için iyi bir zemin hazırlamak. Hepsi de ABD’nin şu ana kadar olan tavrını eleştiren ve Bush hükümetinden daha ılımlı bir politika talep eden kişiler."

Resmi bir gezi sayılmıyor

Heyet üyelerinin eleştirel tutumu nedeniyle bu gezi resmi bir gezi sayılmıyor. Kuzey Kore’nin olumlu adımlarına rağmen ABD, Çin, Rusya, Japonya, Kuzey ve Güney Kore arasında Ocak ayında yapılması beklenen toplantı gerçekleşmeyecek. Rusya Dışişleri Bakanı Losyukov’a göreyse bu altı ülkenin ortak bir paydada buluşması zaten çok güç.

Uzmanlara göre, Kuzey Kore’nin Amerikan heyetine kapılarını açması bu ülke üzerindeki baskının artmasına neden olacak. Eğer Amerikan heyeti iddia edildiği gibi gelişmiş nükleer merkez ya da laboratuvarlar görürse Kuzey Kore’den talebleri daha da artacak. Kuzey Kore içinse kapıların Amerikan denetçilere açılması sadece iyi niyetle atılmış bir adım.