Kuzey Kore'nin tehditleri sürüyor

Kuzey Kore yönetiminden ilk kez nükleer silah denemelerine ilişkin bir açıklama yapıldı. Kuzey Kore yönetiminin iki numaralı ismi Kim Yong Nam, nükleer denemelere devam etmelerinin ABD’nin tutumuna bağlı olduğunu belirterek, Kuzey Kore’nin altılı görüşmelere dönüp dönmemesinde, en önemli faktörün ABD’nin politikaları olduğunu belirtti.

Yüksek Halk Meclisi Prezidyumu Başkanı Kim, Japon haber ajansı Kyodo'ya verdiği demeçte, ABD'nin Kuzey Kore'ye yönelik düşmanca davranışının ve çeşitli biçimlerdeki baskısının sürmesi halinde buna karşı fiziki adımlar atmaktan başka seçenekleri kalmayacağını kaydetti. Kim, ABD’nin yaptırımlarının sona ermesi halinde Pyonyang yönetiminin ilişkin altılı görüşmelere dönebileceğini belirtti.

İkinci deneme iddiası yalanlandı

Diğer yandan dün gece Japon basınında Kuzey Kore’nin ikinci bir nükleer silah denemesi yaptığı iddiası endişe yarattı. Japon televizyonunda, hükümetin Kuzey Kore'de bir yer sarsıntısı tespit ettiklerini ve bunun ikinci bir nükleer deneme olup olmadığının araştırıldığını duyurdu. Ancak bu iddia, daha sonra yalanlandı. Güney Kore Jeoloji Kurumundan yetkililer ise bu haberin hemen ardından yaptıkları açıklamada, sınır boyunca herhangi bir sarsıntı olmadığını açıkladı.

ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi ve Beyaz Saray da ikinci bir deneme yapıldığına dair herhangi bir veri olmadığını duyurdu, Çin Dışişleri Bakanlığı da kendilerine bu konuda yeni bir bilgi ulaşmadığını kaydetti. İkinci bir deneme yapıldığı yolundaki iddialar ve bu açıklamaların yapılmasının ardından konuşan Japonya Başbakanı Şinzo Abe de Kuzey Kore'nin yeni bir deneme yaptığı yolunda bilgiye ulaşmadıklarını belirtti.

Fransa Savunma Bakanı Michele Alliot-Marie ise Kuzey Kore'nin gerçekleştirdiği ilk nükleer denemenin "başarısız" olduğunu söyledi. Alliot-Marie, sınırlı büyüklükte bir patlama tespit ettiklerini kaydetti. Savunma Bakanı, bu patlamanın zayıflığı göz önüne alındığında büyük bir patlama olduğunu ya da nükleer bir patlama olduğunu söylemenin güç olduğunu ifade etti.

Yaptırım pazarlıkları sürüyor

Kuzey Kore’ye olası yaptırımlar konusunda BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ve Japonya arasındaki görüşmelerse devam ediyor. Bölge ülkelerinin de Kuzey Kore’ye karşı sertleştiği gözlenirken, Konsey’in daimi üyelerinden Çin yaptırımlara sıcak baktığı mesajını verdi. Ancak Çin ve Rusya, yaptırım kararının BM Sözleşmesi'nin askeri güç kullanımına da izin veren başlığı altında çıkarılmasına karşı çıkıyor.

Pekin’de bulunan Kuzey Koreli bir yetkili de Kuzey Kore'ye nükleer silah konusunda uluslararası yaptırımlar uygulanması halinde, bunun savaş ilanı olarak algılanabileceği uyarısında bulundu. Yonhap'ın haberine göre, Pekin'de açıklama yapan ve adı belirtilmeyen Kuzey Koreli bir yetkilinin, "Yaptırımlar saçma. Eğer tam kapsamlı yaptırımlar olursa, biz bunu savaş ilanı olarak dikkate alacağız" dediği iddia edildi.

Kuzey Kore tek değil

Kuzey Kore’nin nükleer programa sahip olması uluslararası toplumda endişe yaratırken, 1968 yılında imzaya açılan ve bugüne kadar toplam 188 ülkenin onayladığı Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT), Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere’ye özel haklar tanıyor. Özel haklar, bu 5 ülkeyi atom bombasına sahip olma hakkı tanınan ülkeler konumuna taşıyor.

İki komşu ülke, Hindistan ve Çin, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’na imza koymamalarına rağmen nükleer güce sahip 5 ülke ile aynı statüde değerlendirilme talebiyle gündeme geldiler. Her iki ülkenin uluslararası toplumun uyarılarına rağmen 1998 yılında peş peşe yaptığı nükleer silah denemeleri, kısa süreli ekonomik yaptırımlarla sonuçlandı. Washington yönetiminin Hindistan’a uyguladığı yaptırımlar 6 ay sonra kaldırılırken Yeni Delhi yönetiminin dondurulan uluslararası kredileri yeniden akmaya başladı.

Hindistan ve Pakistan

Buna karşılık her iki ülkeye getirilen nükleer yasak halen devam ediyor. Hindistan ve Pakistan’a resmi yollardan nükleer malzeme ve teknoloji transferi ya da satışına izin verilmiyor. Ancak hızla büyüyen Güneydoğu Asya ekonomisinin enerji ihtiyacı, nükleer santralleri gündemden düşürmüyor. Hindistan’a 1974 yılından bu yana nükleer teknoloji yasağı uygulayan Amerika Birleşik Devletleri boykota son vermeyi planlıyor.

Konu, Başkan George Bush’un mart ayında Yeni Delhi’yi ziyaretinde de gündeme gelirken iki ülke arasında sivil nükleer alanda işbirliğinin geliştirilmesini öngören bir anlaşma imzalandı. Uluslararası gözlemciler, yürürlüğe girebilmesi için Amerikan Senatosu tarafından da onaylanması gereken belgeyle, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşmasının devre dışı bırakıldığını ifade ediyorlar. Amerikan hükümeti ise ikili anlaşmalarla Hindistan’ın nükleer geliştirme programının daha etkin şekilde denetlenebileceğini savunuyor.

İran gelişmeleri izliyor

Gözlemciler Kuzey Kore’nin yaptığı nükleer deneme sonrası gelişmelerin İran yönetimi tarafından da yakından takip edildiğine dikkat çekiyorlar. Merkezi Washington’da bulunan Amerikan Gelişim Merkezi isimli araştırma kuruluşu uzmanlarından Joseph Cirincione, “Kuzey Kore’nin yaptırımlarla cezalandırılmaması durumunda İran da nükleer programını hızlandırma çabalarını daha da artıracaktır” değerlendirmesinde bulunuyor.

Uluslararası siyaset uzmanı Joseph Cirincione, nükleer denemenin Güney Kore, Tayvan, Japonya, Hindistan, Pakistan ve İran gibi ülkeler arasında nükleer silahlanma yarışı başlatabileceğine dikkat çekiyor. Nitekim Japonya’nın yeni başbakanı Şinzo Abe, savunma alanında Amerika Birleşik Devletleri ile yeni projelerin başlatılacağını duyurdu. Japonya, ilk aşamada füze savunma sistemini geliştirecek.