Lübnan’daki savaşın “gizli tarafı”

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Baas Partisi kısa süre önce yayınladığı bildiride, “Suriye halkının, İsrail’in barbarca saldırılarına göğüs geren kahraman Lübnanlılar’a yardım etmeye hazır olduğu” belirtiliyordu. Bütün söylenenler lafta kaldı, ama Şam yönetimi, Hizbullah füzelerinin Suriye’de de ne kadar alkış topladığını idrak ettiğini bu yoldan halkına anlatmaya çalışıyor.

Şam Üniversitesi siyasi bilimler profesörlerinden Mervan Kabalan, Lübnan’da cereyan eden savaşın halk arasında infial uyandırdığını ve pasifliği bir yana bırakması için yönetime yapılan baskının arttığını söylüyor. Çoğu Suriyeli’nin gözünde, Hizbullah, aslında Suriye askerinin de omuz omuza çarpışması gereken bir savaş veriyor.

Devlet Başkanı Beşar Esad ise İsrail saldırısı yüzünden Lübnan’ın bölünmesinden ya da yeniden iç savaşa sürüklenmesinden endişeli. Beşar Esad, krizin büyüyüp Suriye’ye sıçrama ihtimalini de gözönünde tutmak zorunda.

Suriye, Lübnan’ı bir parçası olarak görüyor

Suriyeliler, Lübnanlılar’ı kendi milletlerinin bir parçası addetmekte tarihi bakımdan haksız sayılmazlar. Suriye, 70’li yılların ortalarından geçen yıl Lübnan’dan atılana kadar süren askeri varlığının bu ülkeyi istikrara kavuşturduğuna inanıyor.

Hükümet üyelerinden Şaban Butheyna, Lübnan iç savaşını sona erdiren Taif Anlaşması’nın da Suriye’nin eseri olduğunu söylüyor. Butheyna, “Suriye iç savaşın taif anlaşmasıyla sona erdirilmesine yardımcı oldu. Lübnan’ın kaosa sürüklenmesi Suriye’nin menfaatine olamaz. İstikrarlı Lübnan, istikrarlı Suriye demektir” diyor.

Golan Tepeleri sorunu

İsrail, yaklaşık 40 yıl önceki Altı Gün Savaşıları’ndan beri Suriye’ye ait olan Golan Tepeleri’ni işgal altında tutuyor. Suriye devletinin en önemli hedefi, bu toprakları geri almak. 90’ların sonlarındaki barış görüşmeleri, dönemin İsrail Başbakanı Ehud Barak’ın adil barışa cesaret edememesi yüzünden başarısızlığa uğramıştı. Beşar Esad, bu yüzden Hizbullah’ı İsrail’i tahrik etmekte kullanıyor, ama askeri çatışmayı göze alamıyor.

Suriye, Lübnan savaşında Hizbullah üzerindeki hüfuzunu kullanmaya hazır olduğunu söylüyor, ama Washington yönetimi Şam’ın talep ettiği karşılığı vermemek için kulaklarını tıkıyor. Çünkü Suriye, Hizbullah’ı yola getirmenin karşılığında uluslararası izolasyona son verilip Golan Tepeleri’nin iadesiyle ilgili görüşmelerin yeniden başlatılmasını istiyor.

Beşar Esad, barışa katkıda bulunmayı öneriyor ama karşılıksız bırakılmak istemiyor. Aksi takdirde Suriye, İsrail’e baskı aracı olarak kullanabileceği son koz olan Hizbullah’ın darmadağın edilmesine seyirci kalamazdı.