1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Libya, silahlara veda etti

Deutsche Welle, Ajanslar20 Aralık 2003

Libya artık kitle imha silahları üretmeyeceğini, mevcut silahları da imha edeceğini duyurdu. Amerikan Başkanı Bush, "Karar, politikalarımızın sonucudur" dedi.

https://p.dw.com/p/AbSt
Libya lideri Kaddafi, akıllıca bir adım attıkları inancında.
Libya lideri Kaddafi, akıllıca bir adım attıkları inancında.Fotoğraf: AP

TRABLUSGARP: Libya, tüm kitle imha silahlarını etkisiz hale getireceğini açıkladı. Kitle imha silahı üretim programını tasfiye etmeyi de kabul eden Libya’nın, Amerika Birleşik Devletleri ile dokuz aydır gizli görüşmeler gerçekleştirdiği ortaya çıktı.

Libya’nın aldığı kararları dünya kamuoyuna ilk duyuran İngiltere Başbakanı Tony Blair oldu. Blair, Libya lideri Muammer Kaddafi’nin geçmişte kitle imha silahı geliştirme programının bulunduğunu kabul ettiğini, ancak hem programı tasfiye etmeyi hem de bu tür silahları yok edeceklerini bildirdiğini açıkladı. Blair, Kaddafi’nin attığı olumlu adımların, Libya’nın yeniden uluslararası topluma yeniden dahil olacağı anlamına geldiğini kaydetti.

Bush: ABD politikaları sonuç verdi

Amerika Birleşik Devletleri başkanı George Bush, Libya’nın daha barışçı bir ülkeye dönüşmesi durumunda, Afrika ve Ortadoğu’da bir istikrar kaynağı haline geleceğini bildirdi. Konuya ilişkin bir yazılı açıklama yapan Bush, Libya’nın bundan sonra ülke içinde demokratik reformlar gerçekleştirmesini talep etti.

Bush, şu görüşleri dile getirdi: ”Libya’nın attığı bu adım, ABD’nin uyguladığı belirli politikaların sonuçlarından biridir. Irak’taki savaş ve Kuzey Kore’nin nükleer silah programının durdurulması yolunda harcadığımız çabalar, Libya gibi ülkelere, kitle imha silahlarını bırakmaları gerektiği yönünde açık bir mesajj vermiştir.”

Kaddafi: ”Akıllıca bir adım attık”

Libya lideri Muammer Kaddafi karara ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, ”Akıllıca bir adım atıldı. Tüm dünyanın kitle imha silahlarından, terörizmin her türlü biçiminden arındırılmasında, ülkemiz uluslararası bir rol üstlendi” denildi.

”Karar halkın yararına”

Libya dışişleri bakanı Muhammed Abdurrahman Çalgam, ABD ve İngiltere’ye ilişkilerini normalleştirmeyi amaçladıklarını söyledi. El Cezire Televizyonu’na açıklama yapan Çalgam şunları söyledi: ”Tüm sorunları çözmek, ülkenin kalkınmasına ve ilerlemesine odaklanmak istiyoruz. Kitle imha silah programları ne Libya’nın ne de halkın yararınadır." Çalgam, El Arabia Televizyonu'na da, Libya'daki laboratuvarlarda uluslararası uzmanlara sınırsız denetleme imkanı tanıyacaklarını söyledi.

NATO’dan ABD ve İngiltere’ye övgü

NATO sözcülerinden Jaime Shea, NATO’nun kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesine büyük önem verdiğini bildirdi. Shea, ”Libya’nın bu olumlu kararı alması yönünde çaba gösteren Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’ye de NATO olarak teşekkür ederiz” dedi.

Çin de gelişmeden memnun

Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Liu Jianchao, Libya’nın aldığı kararı olumlu karşıladıklarını belirtti. Jianchao, ”Kitle imha silahlarından arındırma konusuna daima siyasi ve diplomatik yaklaşım gösterdik. Çin bu konudaki uluslararası diyalog ve işbirliğini desteklemektedir” dedi.

Fransa: Uluslararası toplumun başarısı

Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, "Libya'nın kararı, bu ülkenin uluslararası topluma yeniden katılmasına yönelik önemli bir adımdır" dedi. De Villepin, Libya'nın silahsızlanma yolunda katettiği mesafenin tüm uluslararası toplum açısından bir başarı olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Hedef, 'Haydut ülkeler listesi'nden çıkmak

Gözlemciler, Kaddafi'nin son adımının, Bush yönetimi tarafından oluşturulan "haydut devletler listesi"nden tamamen çıkarılmayı amaçladığını belirtiyor. Libya hala bu listede üst sıralarda yer alıyor. 90'lı yılların başından bu yana ABD Libya'ya ticari yaptırım uyguluyor. Yaptırımlar Libya ekonomisine büyük darbe vurdu. Kaddafi, 1988 yılında İskoçya'da havaya uçurulan yolcu uçağının sorumluluğunu üstlenip kazada yaşamını yitirenlere 2,7 milyar dolar tazminat ödemeyi kabul ederek Libya'nın batı ile barışması sürecinde önemli bir adım atmıştı.