Libya’nın istenmeyen misafirleri

Yedi yıl önce çölde süren üç haftalık yolculuktan sonra Libya’ya göç eden Kuzey Nijerya’lı adını açıklamak istemiyor. Trablusgarp’ta küçük bir terzi dükkanı olan Nijeryalı, Libya’da olmaktan hiç mi hiç mutlu değil. Nijeryalı terzi, ”Bu ülkede siyah Afrikalılar acı çekiyor. Libyalılar bize kötü davranıyor. Libyalı biriyle kavga ettiğimizde kısa bir süre sonra 10, 20, 30 kişiyi toplayıp bizi dövmeye geliyorlar. Bizi öldürseler kimsenin umurunda olmuyor” diye konuşuyor.

Libya’da 600 bin ile 1 milyon siyah Afrikalı yaşıyor. Sokakları süpürmek, otomobilleri yıkamak ve çöp toplamak gibi, Libyalılar’ın yapmak istemediği işleri yapıyorlar. Bazıları ise kendilerine küçük bir dükkan açmayı başarabiliyor. Afrika’nın durumu en iyi ülkelerinden biri olan Libya’da, son yıllarda yoksulluk ya da işsizlik gibi sosyal problemlerde artış kaydedildi.

100 Afrikalının öldüğü olay

2000 yılı ekim ayında, Libyalılar Kaddafi’nin Afrikalılara yönelik cömert politikasından vazgeçerek şiddet olaylarına imza attılar. Libyalılar ile Afrikalılar arasında o dönemde çıkan çatışmalarda resmi olmayan rakamlara göre 100’den fazla Afrikalı öldürüldü. Olayların Libyalı bir kadının tecavüze uğramasıyla patlak verdiği iddia ediliyor. Resmi söylemlere göre ise olaylar Afrikalı ve Libyalı uyuşturucu çeteleri arasındaki huzursuzluk yüzünden çıktı.

Başkent Trablus’taki Bab al-Hurriya çarşısında ağırlıklı olarak siyah Afrikalılar çalışıyor. Kemer, gömlek, ayakkabı radyo ya da kaset satıyorlar.

Afrikalılar uyuşturucu suçlaması

Burada çalışan Libyalılardan biri Afrikalılarla aralarında bir sorun olup olmadığı yönündeki soruya önce ”Kesinlikle problem var” yanıtını veriyor. Ancak sonra mikrofonu farkedince, biraz önce siyahlara küfür ettiğini unutup lafı çeviriyor ve ”Hayır, hayır problem yok. Bizler Afrikalılarla eşitiz, onlar bizim kardeşimiz” diyor. Çarşıdaki bir başka kişi ise lafa karışıyor ve ”Afrikalılar uyuşturu ticareti yapıyorlar, kadınlarımızı taciz ediyorlar, bize AIDS bulaştırıyorlar” diye konuşuyor.

Çarşıdaki bir başka Afrikalı ise, ”Sen Almanya’dan Libya’ya gelen bir gazetecisin. Sana Afrikalılar üzerine ne anlatayım. Sen 10 gündür buradasın ve bu kısacık süre içinde benden daha fazla Libyalı olduğunu söylemek mümkün. Çevrene dönüp şöyle bir bakarsan buradaki Afrikalıların hangi koşullarda yaşadığını çok rahatlıkla sen de gözlemleyebilirsin” diyor.

Siyahların hedefi Avrupa

Afrikalılar genellikle başkent Trablus’un kötü semtlerinde, genellikle kalabalık gruplar halinde yaşıyorlar. Çünkü ancak bu şekilde birbirlerini daha iyi koruyacaklarına inanıyorlar. Bir zamanlar siyah Afrikalılara ülkenin kapılarını açan Libya lideri Muammer Kaddafi, Afrikalılar’ın son yıllarda yaşadığı sorunlara ilgisiz. ABD ile barışan Kaddafi, Amerika ve Avrupa ile ticari ilişkileri geliştirmek istiyor. Mart ayı başlarında Libya Halk Kongresi ülkedeki siyah Afrikalılar’ın durumunu biraz daha zorlaştırdı. Karara göre, ülkede işi olduğunu kanıtlayamayan Afrikalılar’ın Libya’yı terketmesi gerekiyor. Birçoğu zaten kuzeye, Avrupa ya da güneye ülkelerine dönmek istiyor. Ancak bunu başarmak için ne yazık ki paraları yok.