270111 El Baradei Porträt
31 Ocak 2011
Muhammed El Baradey, uzun yıllar görev yaptığı Viyana’yı tutkuyla seven bir Mısırlı. Onun bu sevgisine, Atom Enerjisi Başkanlığında zaman zaman yaşadığı sıkıntılı dönemler de gölge düşürmedi. An geldi, Irak’ta bulunduğu öne sürülen kitle imha silahlarıyla ilgili dönemin ABD Başkanı George Bush’la tartışmaktan çekinmedi. Yine zaman oldu, başında olduğu Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın yetki sahasının ne kadar sınırlı olduğunu gördü; İran ve Kuzey Kore’nin nükleer programıyla ilgili ihtilaflarda buna sık sık tanık oldu.
Nobel Barış Ödülü sahibi
Sonunda Muhammed El Baradey'in, 1997 – 2009 yılları arasında yönettiği Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, üye ülkeler ve Birleşmiş Milletler tarafından kapsamı çizilen çerçevede güç ve söz sahibi oldu.
6 yıl önce Nobel Barış Ödülü’nü alırken yaptığı konuşmada, günümüzde barış ve nükleer silahsızlanma arasındaki yakın bağa dikkat çekti. Nükleer silahların yaygınlığını vurguladı ve sayıları binlerle ifade edilen atom bombalarının teröristlerin eline geçebileceği uyarısında bulundu.
El Baradey, Ortadoğu’nun dostu ve yeri geldiğinde lafını esirgemeyen, kulislerin becerikli diplomatı olarak isim yaptı. Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail’e İran’a karşı olası bir askerî operasyon durumunda görevini yerine getiremeyeceği uyarısını yaptı. Bundan iki yıl önce açık açık istifa tehdidinde bulunarak pek de koltuk sevdalısı olmadığını ortaya koydu.
Usta taktisyen
Muhammed El Baradey yine de sık sık eleştirilerin hedefi oldu. Nobel Barış Ödülü’nün kendisine kazandırdığı etkiyi gözünde büyüttü. Amerikalılar ise onun İran tehdidini azımsayan pozisyonunun Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin de elini kolunu bağladığını savundu. Ancak usta taktisyen El Baradey, Amerikalıların müdahale girişimlerinden her seferinde sıyrılmayı başardı.
Dünyanın birçok noktasında kurduğu siyasi dostluklarıyla tanınan El Baradey, tehditlerin yalnızca uluslararası işbirliğiyle aşılabileceğini savundu. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanlığı görevini bir teknokrattan ziyade siyasetçi gibi yürüttü. Başkalarınca kendisine çizilen rotalar yerine kendi görüşlerinde ısrar etmekten çekinmedi. Dik başlılığı Atom Enerjisi Ajansı kurumuna olmasa da siyasi imajına olumlu katkı yaptı.
© Deutsche Welle Türkçe
Andreas Meyer-Feist / Çeviri: Nihat Halıcı
Editör: Murat Çelikkafa