Medya ve insan hakları

Deutsche Welle Küresel Medya Forumu’nun bu yılki ana konusu “Küreselleşen Dünyada İnsan Hakları: Medya İçin Zorlu Sınav”.

Dünyanın çeşitli ülkelerinden yüzlerce katılımcının çeşitli panellerde insan ticaretinden, kadın haklarına, Arap devrimlerinden, internetin düşünce özgürlüğündeki rolüne kadar birçok konuyu geniş bir yelpazede tartışma imkânı bulduğu forumda, küreselleşen dünyada insan haklarının korunması konusunda medyanın rolü ve karşı karşıya olduğu zorluklar ele alınıyor.

Uluslararası konferansın açılışını yapan Deutsche Welle Genel Müdürü Erik Bettermann, konuşmasında “İnsan haklarına evrensel düzeyde geçerlilik kazandırmak zorundayız, insan haklarını birbirimize karşı kullanamayız” dedi. Küresel Medya Forumu’nda düzenlenen panellerde katılımcılar çeşitli konularda fikir alışverişinde bulunma fırsatı yakalıyor. Foruma Türkiye’den konuşmacı olarak katılan isimler de Türk medyasına ilişkin değerlendirmeleriyle dikkat çekti.

Türk medyasının bölgedeki yeri

“Seküler bir çevrede İslami medya” konulu panele katılan Milliyet gazetesi köşe yazarı Semih İdiz, Türkiye’deki medya ile İslam ülkelerindeki medya arasında büyük farklar bulunduğuna işaret ederken, şu değerlendirmeyi yaptı: “Türkiye’de bugün birçok şey açıkça konuşulabiliyor, rekabet ortamı çok Batı’ya dönük. Oysa bu ülkelerde açılımlar daha yeni yeni başlıyor. Onun için bölgedeki medyayla pek mukayese edilmez ama bunu söylemekle birlikte Türk medyasının yaptığı her şey iyi mi? Orada haberleri sansasyonalize etmek, ticari rekabet boyutunu her zaman düşünmek gibi bizim de eksikliklerimiz, hatalarımız var onu kabul etmek lazım. Fakat bölge medyasına göre çok çok ileride olduğumuzu açıkça söyleyebilirim.”

“Kürselleşen dünyada özgür bilgi akışı: İnternet nasıl özgür ve küresel kalabilir?” konulu panelin konuşmacısı, siber haklar ve özgürlükler alanında uzman Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaman Akdeniz ise Türkiye’de internet özgürlüğü önünde büyük engeller bulunduğuna dikkat çekti.
Binlerce siteye erişimin engellendiğini belirten Akdeniz, getirilmek istenen filtre uygulamasını da eleştirdi.

Akdeniz, “Türkiye’deki uygulamalara baktığımız zaman ifade özgürlüğümüzü kısıtlamaya yönelik bazı girişimler var. Sadece çocukları koruma amaçlı nokta atışı yapıyor olsaydı bizdeki uygulama, çok fazla kişi buna ses çıkarmazdı. Fakat hem çocukları korurken yetişkinlerin haklarına müdahale ediyorsunuz, hem de yetişkinler açısından bakması, bulundurması yasak olmayan sitelere erişimi engelliyorsunuz. Bir taraftan kanun içinde, çocuk pornografisi, müstehcenlik gibi bazı katalog suçlar varken bunun kapsamı dışında bir çok siteye, özellikle politik siteye de mahkemeler tarafından erişim engelleniyor. Buna de kimsenin sesi çıkmıyor" dedi.

Türkiye'de internete erişim

Akdeniz, yeni anayasa tartışmalarının yaşandığı Türkiye’de, temel bir insan hakkı olarak internete erişim hakkının da anayasal güvenceye alınmasını önerdi.

Akdeniz, “İfade özgürlüğü olmazsa olmaz haklardan bir tanesi, fakat bunu sadece internet çerçevesinde değerlendirmemek lazım, daha geniş düşünmek lazım. Fakat bazı ülkelerde internet erişimi, interneti kullanmanın anayasal hak ya da bir insan hakkı olarak değerlendirilmesi söz konusu olmaya başladı. O bakımdan da Türk anayasasının yapılaması sürecinde, yenileşmesi sürecinde belki de internete erişimi de bu bünyede düşünmek lazım ve başlangıç noktasının da o olması lazım, yani herkesin internete erişiminin kısıtlanmasından ziyade sağlanmasının korunma altına alınması lazım. Burada hükümetin üzerine düşen ciddi bir görev da var tabii ki" ifadelerini kullandı.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Başak Özay

Editör: Ayhan Şimşek