Mehter takımı Kremlin'de

Doğrusu bu kadarını kimse beklemiyordu. Türkiye ile Rusya özellikle son iki yılda baş döndürücü bir hızla yakınlaşmıştı. Oysa,çok değil 20 yıl önce iki ülke rakip askeri bloklardaydı. Onun öncesindeki yüzyıllarda ise en az 10 kere savaşmışlardı. Ama şimdi ünlü Mehter takımı,yani Osmanlı ordusunun askeri bandosu, eskiden “düşman”olan bir ülkenin tam merkezinde, yani Kremlin’in göbeğindeki Katedral Meydanı’nda “Estergon Kalası”nı söylüyordu.

Görüntü gerçeküstü bir filme benziyordu: Kırmızı giysili, sarı ayakkabılı ,pala bıyıklı, üç hilalli yeşil bayraklar taşıyan, eli kılıç tutan yağız Türkler Kremlin’in Ortodoks kiliseleriyle çevrilmiş meydanını “Hücum Marşı”ile inletiyordu.20 yıl önce böyle bir konser hayal bir edilemezdi. Eskiden olsa Mehter takımının Kremlin içinde marşlar söylemek istemesini Ruslar herhalde hakaret kabul ederdi. Ama şimdi mehter konseri ve hemen ardından açılan “Osmanlı Sultanlarının Hazineleri” sergisi iki ülke arasındaki yakınlaşmanın çarpıcı bir sembolüydü.

İlişkilerde stratejik boyut

Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, Kremlin duvarları önünde konuşurken iki ülke arasındaki “stratejik” ilişkilerden söz ediyordu.Topkapı Sarayı’nın Müdürü İlber Ortaylı’nın konuşmasını Rusça yapması da dikkat çekti. Asıl sürpriz ise, Mehteran Bölüğü’nün bir gün önce Gorki Park’ta verdiği konserde Rusların ünlü halk şarkısı “Kalinka”yı seslendirmesiydi.

Gerçekten de nereden nereye!..1990’lı yıllara,yani Sovyetlerin dağıldığı döneme Türkiye ile Rusya arasındaki geleneksel güvensizlik, kuşkular ve rekabet damgasını vurdu. İki ülke arasında yakın ekonomik ilişki vardı ama siyasi alanda özellikle Rusya Türkiye yokmuş gibi davranıyordu.

Putin'in 2004 ziyareti

Dönüm noktası,Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 2004 yılında Ankara’ya yaptığı ziyaret oldu. Bu, 500 yılı aşan Türk-Rus diplomatik ilişkilerinde bir Rus liderin Ankara’ya yaptığı ilk ziyaretti ve bu anlamda gerçekten de tarihiydi.

Aslında siyaset değiştiren daha çok Ruslardı. Çünkü onlar Türkiye’ye hep Batı’nın çıkarlarını savunan bir ülke gözüyle bakmış ve uzak durmuştu. Ankara’nın Irak savaşına katılmaması bakışı değiştirdi. Ama asıl önemli gelişme 2008 yılı yaz aylarındaki Rus-Gürcü savaşı sırasında yaşandı. Türkiye Rusya’ya “Bu bölgenin iki büyük ülkesi biziz.Sorunları da dış müdahale olmadan biz çözmeliyiz”mesajı verdi. Türkiye’nin Amerikan savaş gemilerinin Karadeniz’e girişini sıkı sıkıya denetlemesinden de etkilenen Moskova ekonomik işbirliğine siyaset boyut katma önerisini kabul etti. Mayıs ayında Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev’in Ankara ziyareti yakınlığı iyice pekiştirdi. İki tarihi düşman ülkenin çıkarları bu kez kesişmişti.

Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Halil Akıncı’nın Osmanlı sergisinin açılışına katılan gazeteci Taha Akyol’a,"Ruslarla kanka olduk!”demesi şakayla karışık da olsa gelinen noktayı özetliyordu. Öyle olmasa Moskova Rus İmparatorluğu’nu yok etmeye çalışan Osmanlı padişahlarının sergisinin açılmasına,Osmanlı ordusunun askeri bandosunun Kremlin’i "feth etmesine" izin verir miydi?

© Deutsche Welle Türkçe

Cenk Başlamış/Moskova

Editör: Beklan Kulaksızoğlu