Miloşeviç davası ertelendi

Yugoslavya’daki savaş sırasında soykırım yaptığı, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle eski Yugoslavya devlet başkanı Slobodan Miloşeviç 2002 yılının şubat ayından bu yana Lahey’deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nde yargılanıyor. Şimdiye dek mahkemenin kendisine yönelttiği suçlamaları ve tanıkların ifadelerini dinleyen Miloseviç, davanın bugün başlayacak ikinci aşamasında bugün kendini savunacaktı. Ancak Miloşeviç'in rahatsızlığı nedeniyle duruşma ertelendi. Mahkeme başkanı, davanın ne zaman yapılacağına yeni bir doktor raporunun gelmesinden sonra karar verileceğini söyledi.

Miloşeviç davası, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük savaş suçu davası olarak nitelendiriliyor. Savunma stratejisini özenle hazırladığı belirtilen Miloşeviç’in, suçsuzluğunu kanıtlamak üzere mahkemeye toplam 1631 tanığı davet etmek istediği bildirildi. İddianamede Miloşeviç hakkındaki 66 suçlama 1991 - 1995 yılları arasında Hırvatistan, 1992 - 1995 arasında Bosna ve 1998 - 1999 yılları arasında da Kosovo savaşlarını kapsıyor. Miloşeviç, Bosna Savaşı’nda 200.000 kişinin ölümünden sorumlu olarak soykırım suçlamasıyla yargılanmakta.

Savunma stratejisi ne?

Savunma aşamasına geçildiğinde Miloşeviç’in, mahkeme platformunu ateşli siyasi bir konuşma yönünde kullanacağı ve kendisini Balkanlar‘ın barış savaşçısı olarak göstermeye çalışacağı tahmin ediliyor. Miloşeviç’in, savunma duruşmalarına Sırbıstan yanlısı batılı aydınları davet etmesi de bekleniyor.

Lahey’deki davanın ilk bölümünde Miloşeviç, Sırp halkına yapılan baskıdan söz etmiş, o dönemde Bosna ve Hırvatistan’daki Sırp yöneticiler üzerinde denetimi kalmadığını vurgulamıştı. Mahkemenin çağırdığı tanıkları ise Miloşeviç, Sırplar‘a karşı uluslararası komplo çevreleri olarak göstermeye çalışmıştı. Davayı izleyen hukuk uzmanları, Miloşeviç’in Sırbistan’ın kendisini savunma durumunda bırakıldığı gerekçesini kullanacağını, Bosnalı Sırplar‘la arasına mesafe koyacağını ve tüm sorumluluğu, kırmızı bültenle aranan Bosnalı Sırplar‘ın eski lideri Radovan Karadziç’e yıkacağını tahmin ediyorlar.

Yargıçların görevi zor

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nin Jamaikalı, Koreli ve İngiliz yargıçlarının, davanın bu ikinci aşamasında yargılanan Miloşeviç’i kontrol altına almada güçlük çekecekleri sanılıyor. İnsan Hakları Örgütü Human Rights Watch’a göre, yargıçların görevi zor: Bir yandan davanın hukuki çerçevesini hakim kılmak ve siyasi şov yapılmasını önlemek zorundalar, öte yandan yargılanan kişinin baskı altında olduğu izlenimi vermemeleri gerekiyor.

Yargıçlar, dava için belirleyici niteliği olmayan ve daha önceleri verilmiş ifadeleri tekrarlama olasılığı bulunan tanıkları davet etmeyeceklerini şimdiden ilan ettiler. Bu kısıtlama dışında, savunmanın kaç tanık davet edeceği gibi konulara karışılmayacağı duyuruldu. Ne var ki, dava süresi 150 gün olarak saptandığı için tanık sayısı kendiliğinden sınırlamaya tabi olacak. Böylece Miloşeviç’in mahkemeye günde sadece 10 tanık dinletme olanağı olacak.

Miloşeviç mahkemeyi tanımamıştı

Miloşeviç’in, 1999 yılındaki Yugoslavya Savaşı’nın baş sorumluları olarak gördüğü, Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve o dönemki Amerikan Başkanı Bill Clinton’ın tanık olarak dinlenmesi arzusu ise yerine getirilemeyecek. Çünkü Miloşeviç, Savaş Suçları Mahkemesi’nin kendisinden talep ettiği, gerekçeli müraacat dilekçesini -mahkemeyi tanımadığını ileri sürerek- geri çevirmişti.

Savaş Suçları Mahkemesi’nin ilk duruşma sürecinde olduğu gibi, yine duruşmalara sık sık ara verilmesi bekleniyordu. Zira savunma aşamasında ilk duruşmaya, Miloşeviç’in rahatsızlığı nedeniyle duruşmaya gelmedi.