TÜR0105 1. Jahrestag Zyklon Myanmar

Myanmar yönetimine göre, felakette yaklaşık 80 bin kişi hayatını kaybetti. Uluslararası yardım kuruluşları ise kasırganın en az 130 bin kişinin canına mal olduğunu söylüyor. Deutsche Welle’den Tobias Grote-Beverborg, Nergis Kasırgası’nın vurduğu Myanmar’a felaketten sonra giriş izni verilen ilk yabancı gazeteciler arasındaydı:

Kasırga felaketinden birkaç gün sonra Myanmar’ın eski başkenti Yangon’daki uluslararası havaalanı adeta ölüm sessizliğine bürünmüştü. Havaalanından şehir merkezine giden yol üzerindeki yıkılmış binalar, kökünden sökülmüş ağaçlar ya da kırılmış camlar, yaklaşık sekiz saat boyunca etkili olan şiddetli kasırganın yol açtığı yıkımın ilk işaretleriydi.

Kasırgadan en çok etkilenen bölge ülkenin pirinç ambarı olarak anılan İravadi deltasıydı. Nergis Kasırgası’ndan sonra burada güçlükle ayakta kalan birkaç taş binadan ve hasarlı asfalt yollardan başka hiçbir şey yoktu, her şey sulara gömülmüştü. BM’nin Güneydoğu Asya’ya yardımlardan sorumlu koordinatörü İravadi deltasındaki durumu o dönem şöyle tanımlamıştı:

“Bu gibi durumlarda en mağdur olanlar da fakirler oluyor. Zira bu insanların kırsal alanda kurdukları evler, diğer binalara göre daha dayanıksız.”

Askeri cunta yardımlara izin vermedi

Geçimini sağlamakta zaten güçlük çeken halk, kasırgayla birlikte elinde olan sınırlı kaynakları da yitirmiş oldu. Felaketin hemen ardından baş gösteren gıda, içme suyu ve ilaç sıkıntısına rağmen ülkede yönetimi elinde bulunduran askeri cunta, afet bölgelerine gerekli yardımların ulaştırılmasında gecikti ve yetersiz kaldı.

Kasırga nedeniyle ülkenin başkentini afet bölgesinden 350 km uzaklıktaki Naypitav'a taşıyan askeri yönetim, kasırganın yol açtığı felaketle baş etmekte zorlanmasına rağmen, uzun süre yurtdışından gelen yardım tekliflerine sırt çevirdi. 2007 Eylül'ünde rahiplerin başını çektiği askeri yönetim karşıtı gösterilerin kanlı bir şeklide bastırılması yüzünden yaşanan iç siyasi gerginlik de henüz aşılabilmiş değildi. Askeri yönetim ayrıca 10 Mayıs’ta cuntanın iktidarını kalıcı hale getirecek anayasa değişikliği için bir de referandum planlıyordu. Cunta, Nergis Kasırgası ve yol açtığı felakete rağmen referandumda kararlıydı.

Bu yüzden ülkede yabancı gözlemciler istenmiyordu. Daha sonra felaket bölgelerine yabancı yardım görevlilerinin girmesine sadece askeri yardım ekipleriyle işbirliği yapmak koşuluyla izin verildi.

Lojistik sorunlar da yardımları engelledi

Ancak yardımların felaketzedelere ulaştırılmasındaki tek engel askeri yönetimin katı tutumu değildi. Lojistik sorunlarda yardımları zora sokuyordu. Zira cuntanın ülkeye girmesine izin verdiği yardım sevkiyatları, felaket bölgelerine kasırgayla birlikte çöken yollar yüzünden ancak küçük arazi araçlarıyla güçlükle ulaştırılabiliyordu.

BM’nin Yangon’daki bilgilendirme merkezinin basın sözcüsü Aye Win bölgedeki durumun vahametini “Bölgeye ulaşmak neredeyse imkânsız. Sevkiyatlar güçlükle yapılabiliyor, iletişim ağı çökmüş durumda, yollara girilmiyor, köprülerse sular altında kalmış. Sevkiyatlar için sadece en fazla beş, altı tonluk hafif kamyonlar kullanabiliyoruz. Yardımlar gelmesine rağmen bu yardımları felaket bölgelerine ulaştırmak konusunda BM zorlu bir görevle karşı karşıya .” sözleriylr anlatıyordu.

Komşu ülke yardımlarına öncelik verildi

Myanmar’daki askeri yönetim yabancı yardımların ülkeye girmesine ancak tartışmalı referandumdan sonra izin verdi. Önce komşu Tayland ve Çin’den yardım ekiplerinin ülkeye girmesine izin verildi. Bu ülkeleri daha sonra ABD ve Avrupalı yardım ve yardım ekipleri izledi.

Nergis Kasırgası’nın vurduğu Myanmar’daki felaketzedeler için en önemli dönüm noktalarından biriyse Mayıs ayı sonunda BM öncülüğünde yapılan yardım konferansıydı. Toplantıda ülkeye altyapının yeniden imarı için yardım taahhüdünde bulunan ülkeler bunun karşılığında cuntadan bölgeye sevk edilecek yardımları herhangi bir şekilde kısıtlamamasını istedi.

Felaketten üç hafta sonra yardım sevkiyatları sorunsuz bir şekilde yapılmaya başladı. Felaketten sonra ortaya çıkması muhtemel yeni bir insani felaket, salgın hastalık yaşanmadı. Myanmar yönetimi ve uluslar arası yardım örgütleri arasındaki işbirliği de sorunsuz işler hale geldi. Ancak BM'e göre felaket bölgelerinin yeniden imarının tamamlanabilmesi için uluslararası yardımların en az üç, dört yıl daha sürdürülmesi gerekiyor.

Tobias Gote-Beverborg / Meltem Karagöz
Editör: Hülya Köylü