1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Nükleer pokere ara verildi

Martin Fritz17 Eylül 2004

Kuzey Kore’nin nükleer programına ilişkin yaşanan kriz nedeniyle defalarca çıkmaza giren çok taraflı görüşmelere bir kez daha ara verildi. Başlangıçta işbirliğine açık görünün Kuzey Kore son aylarda toplantıları erteliyor. Martin Fritz’in haberi:

https://p.dw.com/p/Ab85
Kuzey Kore'nin nükleer programına ilişkin yapılan çok taraflı görüşmeler defalarca çıkmaza girmişti...
Kuzey Kore'nin nükleer programına ilişkin yapılan çok taraflı görüşmeler defalarca çıkmaza girmişti...Fotoğraf: AP

Pyöngyang ile Washington arasındaki nükleer pokere, Amerikan seçimlerine kadar ara verildi. Gözlemciler, Kuzey Kore diktatörü Kim’in, ABD’ndeki seçim sonuçlarının Washington’la ilişkilerde değişikliğe yol açabileceğini umduğu ve görüşmeleri onun için ertelediği görüşündeler. Ancak Kuzey Kore, bu iddiaları redderken son olarak bir şart daha öne sürdü. Kuzey Kore, Güney Kore’nin gizli nükleer denemeleri yaptığına ilişkin soruşturma başlatılmadığı sürece görüşmelere başlamayacağını bildirdi.

Çin ve Güney Kore umutlu olmalarına rağmen kısa vadeli bir buluşma umudu gözükmüyor. Aynı kanıyı Rusya Dışişleri Bakanlığı da paylaşıyor. Bununla birlikte Kuzey Kore ve Japonya’nın temsilcileri, ay sonunda, yetmişli ve seksenli yıllarda kaçırılan Japon vatandaşlarının akıbetini görüşme konusunda anlaşma sağladılar. Kuzey Kore’nin Japonlar‘ı kaçırmasından sonra iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler kesilmişti.

Altılı görüşmelere yeni bir tarih bulunamamasının resmi bir nedeni yok ve kimse bunu Amerikan seçimlerine bağlamıyor. Ama Kuzey Kore’nin umudu George Bush’un yerine John Kerry’nin seçilmesi halinde, Washington’la işbirliğinin kolaylaşabileceği. En azından nükleer silah programın sona erdirilmesi karşılığında daha fazla, ham petrol ve tahıl yardımıyla maddi yardım alınabileceği.

Güney Kore’nin gizli denemeleri

Bu arada, Güney Kore’nin plütonyum ve zenginleştirilmiş uranyumla yaptığı gizli denemelerinin ortaya çıkması da Kuzey Kore’nin işine geldi. Kore yarımadasında, nükleer silah elde etmek için çaba gösteren tek hükümetin Pyöngyang olmadığı böylece anlaşıldı, hatta Kuzey Kore nükleer silahlanma yarışı konusunda uyarıda bulunma ve altılı görüşmelerin gündeminin değiştiğini söyleme fırsatı elde etti.

İki ülke sınırındaki dağlarda farkedilen patlama bulutu ile ilgili tepkiler bile Pyöngyang’ın işine geldi. Sözkonusu bulutun bir nükleer deneme sonucu oluştuğu yolundaki iddialar - saçma gelse bile, Kuzey Kore’nin, uluslararası platformda isteklerini ancak nükleer programını tehdit olarak kullanmakla elde edebileceği düşüncesini güçlendirdi.

Kuzey Kore’nin işbirliği

Kuzey Kore diktatörü son patlama sonrasında işbirliğine ne kadar açık olduğunu gösterme fırsatı elde etti: Aralarında Almanya büyükelçisinin de bulunduğu çok sayıda batılı diplomata patlama yerini ziyaret etme imkanı verildi. Patlama ile ilgili resmi açıklama bölgedeki baraj yapımı.

Bu resmi açıklamaya kuşku ile bakanlar var, çünkü sözkonusu bölgede, yeraltı sığınakları ve füze depoları gibi yapılar da mevcut. Bu yüzden ABD’nin Kuzey Kore’nin bu bölgedeki yeraltı füze tesislerini vurmak için yeni süper bombasını kullandığı yolunda spekülasyonlar da yapılıyor. Bu tür bir bomba Irak savaşı sırasında denenmişti ve 22 tonluk patlayıcı güce sahip bombanın bu tür bir bulut yaratması mümkün görülüyor.