Nabucco için tarihi imzalar atılıyor

Hazar bölgesi ve Ortadoğu doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Nabucco boru hattı için hükümetler arasında imzalar Pazartesi günü Ankara’da atılacak.

8 milyar euro bütçeli dev proje, Avrupa’nın doğalgazda Rusya’ya bağımlılığını azaltacak olması nedeniyle büyük önem taşıyor. Aynı zamanda Türkiye’nin AB için önemini artıracak Nabucco boru hattı, yaklaşık 5 bin kişi için de istihdam sağlayacak.

Ankara'daki imza törenini AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso’nun yanı sıra, Enerjiden Sorumlu Komisyon üyesi Andris Piebalgs ve projeye katılan 5 ülkenin üst düzey yetkilileri katılacak. ABD’nin de güçlü destek verdiği projeye Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya katılıyor. Alman enerji devi RWE de projenin ortaklarından.

Uzun pazarlıklar sonuçlandı

Nabucco boru hattı konusunda yıllar süren müzakereler, Türkiye’nin taleplerinde esnekliğe gitmesiyle aşıldı. Daha önce boru hattındaki gazın yüzde 15’ini talep eden Ankara, bu oranda ısrarından vazgeçerken, boru hattı gelirlerinden büyük pay kaptı.

Brüksel'deki AB kaynaklarının AA’ya verdikleri bilgiye göre Türkiye, boru hattından taşınan doğalgazdan alınacak genel verginin kilometre hesabına göre ortak ülkelerce paylaşılması önerisini kabul etti. Buna göre besleme hatları dâhil 3 bin 282 kilometre uzunluğa sahip olacak Nabucco'nun yaklaşık 2 bin kilometresi Türkiye üzerinden geçeceği için hattın vergi gelirinin en az yüzde 50'si Türkiye'ye ödenecek. Suriye, Irak ve İran üzerinden gelmesi planlanan besleme hatları devreye girdikçe Nabucco'nun genel vergi gelirinden Türkiye'nin aldığı pay da artarak yüzde 60'ın üzerine çıkabilecek.

Çift taraflı akış

Nabucco'nun en önemli özelliğinin arz kesintileriyle başa çıkabilecek şekilde inşa edilmesi olduğunu vurgulayan AB kaynakları, Türkiye'nin doğusunda bir kesinti yaşanması halinde boru hattının Norveç ve Cezayir gibi başka kaynaklardan gelen gazla Avusturya'dan ters pompalama yaparak Türkiye'nin doğalgazsız kalmamasının sağlanacağını belirtiyorlar.

Buna göre normalde Nabucco projesinin başlangıç ülkesi olan Türkiye, Kafkasya'da yaşanabilecek muhtemel bir çatışmada gaz akışı kesilirse Avrupa'dan pompalanacak doğalgazla rolü 180 derece değişerek Nabucco'nun hedef ülkesi haline gelecek.

Yeterli gaz bulunabilecek mi?

Uluslararası basında Nabucco'yla ilgili en çok tartışılan konulardan biri olan başlangıçta 8 milyar metreküp ve tam kapasiteye ulaştığında 31 milyar metreküp doğalgazın nereden bulunacağı sorusu AB yetkililerini fazla endişelendirmiyor. Azerbaycan'dan doğalgaz alımına devletin değil İngiliz BP ve Norveçli Statoil gibi uluslararası enerji devlerinin karar vereceğini anlatan AB kaynakları, Türkmenistan’ın tek başına Nabucco'yu on yıllarca besleyebilecek rezerve sahip olduğunu kaydediyorlar.

Türkmenistan’dan destek açıklaması

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov, dün sürpriz bir açıklama yaparak Nabucco projesinin hayata geçirilmesi için doğalgaz satmaya hazır olduklarını söyledi. Berdimuhamedov ilk kez Nabucco'ya açıkça destek verirken, ''Hâlihazırda ülkemizde ticaret için fazladan doğalgaz birikti. Söz konusu miktardaki doğalgazı tüketicilere kendi sınırımızda vermek şartıyla satmaya hazır olduğumuzu vurgulamak istiyorum. Bu, farklı projeleri, aynı zamanda Nabucco projesinin de hayata geçirilmesine ve tamamlanmasına imkân verir'' şeklinde konuştu.

Hedef 2014 yılında ilk gazın pompalanması

Besleme hatları dâhil 3 bin 282 kilometre uzunluğa sahip olacak Nabucco'nun yaklaşık 2 bin kilometresi Türkiye üzerinden geçecek. Nabucco’nun 2014 yılında faaliyete geçmesi ve Avrupa’ya yılda 31 milyar metreküp doğalgaz taşıması hedefleniyor.

AA/Reuters/ DW, AŞ/MK