Nalbantyan'dan Türkiye'ye eleştiri
16 Mart 2010
Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbantyan’ın Berlin merkezli Alman Dış Politika Derneği’nde dün akşam ”Ermenistan ve Komşuları” başlığını taşıyan bir konuşma yaparak, çeşitli büyükelçilik ve sivil toplum örgütleri temsilcilerinin sorularını yanıtladı. Nalbantyan’ın konuşmasında ve sonrasındaki tartışmada Türkiye-Ermenistan ilişkileri ön plandaydı.
Nalbantyan, Ankara ile Erivan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi yolunda atılan ilk adımın Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün, Ermeni mevkidaşı Serj Sarkisyan’ın davetini kabul ederek, iki ülke arasındaki millî maçı izlemek üzere 6 Eylül 2008’de Ermenistan’a gitmesi olduğunu hatırlattı. Bunun ardından da 10 Ekim 2009 tarihinde de iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesini öngören protokollerin imzalandığını ifade etti.
Nalbantyan, konuşmasında bu protokollerin imzalanmasının ardından Ankara’nın izlediği tutumu eleştirerek, ”Türk tarafı protokolleri Meclis’e gönderdikten sonra onaylanmasını engelledi” dedi.
Anayasa Mahkemesi’nin kararını savundu
Ermenistan’da ise protokollerin onaylanma sürecinin işlediğine işaret eden Nalbantyan, belgelerin önce ilgili bakanlara ve ardından cumhurbaşkanlığına gönderildikten sonra Anayasa Mahkemesi’nin incelediğini söyledi. Nalbantyan, Anayasa Mahkemesi’nin Türkiye’de rahatsızlık yaratan gerekçeli kararını savunarak, ”Bazı ifadelerde Ermenistan Anayasası’na ve Bağımsızlık Bildirisi’ne atıfta bulunulmuştur. Anayasamız ve Bağımsızlık Bildirimizin değiştirileceğini mi düşünüyorsunuz?” şeklinde konuştu.
Ermenistan Dışişleri Bakanı, Türkiye’nin Anayasa Mahkemesi’nin kararını yanlış bir şekilde yorumlayarak, onaylanma sürecini geciktirdiğini savundu. Nalbantyan, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın ise İngiltere’nin başkenti Londra’da yaptığı bir konuşmada, Türkiye onayladığı takdirde, protokollerin Ermeni parlamentosunda onaylanacağına söz verdiğini belirtti.
Nalbantyan, uluslararası toplumun da Anayasa Mahkemesi’nin kararını, protokollerin onaylanması yönünde bir engel olarak görmediğini dile getirdi.
Protokollerin ön koşulu yok
Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbantyan, ekim ayında imzalanan protokollerde her hangi bir ön koşulun yer almadığını vurgulayarak, ”Dağlık Karabağ meselesi de Ermeni soykırımının tanınması da protokollerde ön koşul olarak yer almadı” dedi.
Nalbantyan, ön koşul olmamasına rağmen, Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi ve İsveç Parlamentosu’nda Ermeni soykırımını tanıyan tasarıların kabul edilmesine gösterdiği tepkiyi eleştirdi. Dışişleri Bakanı, Türkiye’nin bu tasarıların kabul edilmesinin normalleşme sürecine zarar verdiğine ilişkin görüşünü "temelsiz bir iddia" olarak nitelendirdi.
”Halkı ikna etmek gerek”
Ermenistan’ın protokollerin hayata geçirilmesi için çaba gösterdiğini savunan Nalbantyan, bunun zor bir süreç olduğunu söyledi. Bu çerçevede Ermeni diasporasının yanı sıra Ermenistan’da halkın bazı kesimlerinin bu sürece karşı çıktığını belirten Nalbantyan, ”Ermeni soykırımı tanınmadığı sürece Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi mümkün değil” görüşünün yaygın olduğunu ifade etti.
Nalbantyan, buna rağmen, Sarkisyan’ın halkı ve diasporayı ikna etmek için çaba gösterdiğini vurguladı. Bunun ”çok zor” olmasına rağmen aynı tutumu Türk liderlerden de beklediklerini dile getiren Nalbantyan, ”Ama Türkiye’de kimsenin kamuoyunu değiştirmek için çaba sarf etmedi, tam tersine popülist açıklamalar duyduk” sözleriyle Türkiye’yi eleştirdi.
Tarihi fırsat
Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için atılan adımı ”tarihi bir fırsat” olarak nitelendiren Nalbantyan, bu fırsatın kaçırılmasına izin verilmemesi gerektiğini söyledi.
Eğer bu fırsat kaçarsa Ermenistan’ın kaybı olmayacağını söyleyen Nalbantyan, Türkiye’nin ise uluslararası toplumda güvenilirliğini yitireceğini öne sürdü. Nalbantyan, hedeflerinin normalleşme sürecini birlikte başarıyla tamamlamak olduğunu vurguladı.
Nalbantyan’ın Berlin temasları
Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbantyan, Berlin temasları kapsamında dün Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle ile görüştü. İkili ilişkilerin ve Kafkasya bölgesindeki sorunların ağırlıklı olarak ele alındığı görüşme sonrasında basına açıklama yapılmadı.
© Deutsche Welle
Jülide Danışman / Berlin
Editör: Hülya Köylü