Nobel Barış Ödülü El Baradey ve UAEK'nın

Norveç Nobel Komitesi, 2005 Nobel Barış Ödülü’ne Uluslararası Atom Enerji Kurumu ve Kurum Başkanı Muhammed El Baradey’i layık gördü. Komite, Barış Ödülü’nün nükleer enerjinin askeri kullanımının engellenmesi ve barışçıl amaçlı kullanımı için çaba harcadıkları gerekçesiyle bu isimleri seçtiklerini bildirdi. Günümüzde nükleer silah tehlikesinin arttığına dikkat çeken Nobel Komitesi, uluslararası işbirliğinin bu tehditlerden korunması gerektiğini ifade etti.

Komite açıklamasında, nükleer silah tehdidinin yeniden arttığı dönemde, bu tehdidin geniş uluslararası işbirliğiyle aşılması gerektiği belirtilerek, ''Bu ilkenin de en açık ifadesini, UAEK ile UAEK Başkanı Baradey'nin çalışmalarında karşılık bulduğunu'' ifade edildi.

2005 Nobel Barış Ödülü için bu yıl 199 gibi rekor aday yarışıyordu. Bu adaylar arasında dünyanın birçok bölgesinde çatışmaların durdurulması için çaba harcayan eski Finlandiya Devlet Başkanı Martti Ahtisaari, açlığa karşı girişim başlatan rock yıldızları Bono ve Bob Geldof da bulunuyordu. Ayrıca İsveçli bir kadın girişimi de 1000 kadını ödüle aday göstermişti. Geçen yılın Nobel Barış Ödülü’ne Kenyalı bir çevreci Wangari Maathai layık görülmüştü.

ABD, Baradey’i eleştiriyordu

Uluslararası Atom Enerji Kurumuı Başkanı Muhammed El Baradey, 8 yıldan bu yana uluslararası kamuoyunda sık sık gündeme gelen bir isim. UAEA başkanlığına selefi Hans Blix’ten sonra 1997’de oturan Baradey’in 8 yıldan bu yana sürdürdüğü çalışmalar kimileri tarafından övülürken, kimileri tarafından da eleştirdi.

Baradey’e eleştiri yöneltenlerin başında gelen Bush liderliğindeki Amerikan yönetimi, Baradey’in önce Irak’ta ve şimdi de İran’da yürüttüğü görüşmeleri yetersiz bulduğunu gizlemiyor. Buna karşın Baradey ve UAEK ise Washington’u kendileriyle işbirliği yaptığı yönünde suçlamalar yöneltiyor. Baradey, Irak savaşı öncesinde Saddam Hüseyin’in elinde kitle imha silahı olduğuna dair yeterli bilgi bulunmadığını savunuyordu.

Baradey kim?

17 Temmuz 1942’de Mısır’da doğan Baradey, Kahire’de hukuk eğitimi aldı. Daha sonra 1664 yılından itibaren bir diplomat olarak BM’nin New York ve Cenevre’deki merkezinde ülkesini temsil eden Baradey, yüksek lisansını da uluslararası hukuk üzerine yaptı.

1984 yılında Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nda çalışmaya başlayan Baradey, dış ilişkiler bürosunun çeşitli birimlerinde çalıştıktan sonra bir süre, dönemin Kurum Başkanı Hans Blix’in yardımcılığını üstelendi. 1997 yılında ise görevinden ayrılan Blix’in yerine geçti.