Norveç’te yeniden sol iktidar

Norveç’te Pazar günü yapılan genel seçimlerin geçici resmi sonuçları belli oldu. Buna göre, sosyal demokrat İşçi Partisi liderliğinde, sosyalist Sol Parti ve Merkez Parti’den oluşan sol ittifak, parlamentodaki 169 sandalyeden 88'ini almayı garantileyerek mutlak çoğunluğu elde etti. Böylece Norveç’te yeniden sol iktidar dönemi başladı.

2000-2001 döneminde de başbakanlık görevini yürüten Stoltenberg, seçim kampanyasını “sosyal devlet“ sloganı üzerine kurdu. Başbakan Kjell Magne Bondevik’in merkez sağ hükümetinin vadettiği vergi indirimine karşı çıktı ve ülkenin petrolden elde ettiği kazancın büyük bir bölümünü sosyal sisteme aktaracağını açıkladı.

Koalisyon görüşmeleri başlamadı

Koalisyon görüşmeleri ise henüz başlamadı, ama şimdiden Stoltenberg’in amaçladığı Norveç’in Avrupa Birliği’ne üyeliğinin gelecek dört yıl boyunca gündemin ön sıralarında yer almayacağı kesin, çünkü Merkez Parti ve Sol Parti, üyeliğe kesinlikle karşı.

Norveç’in Kennedy’si olarak da anılan Jens Stoltenberg bu sefer sandıktan galip olarak çıktı, ama 2001 seçimlerinde, bu kez de rakibi olan Norveç Başbakanı Kjell Magne Bondevik’e karşı yenilmişti. Ayrıca 2001 seçimlerinde sol kanadın aldığı sonuç, son 70 yılın en kötüsüydü. Bu sefer ise İşçi Partisi yüzde 30 barajının üzerine çıkmayı başardı.

Eğitim ve sağlığa yatırım

Fakat bir tek başarılı seçim kampanyası değildi, sol ittifakı iktidara taşıyan. Norveç son derece zengin bir ülke, petrol gelirleri, nesiller sonrasına yetecek kadar fazla. Ama eğitim, sağlık, eğitim ve sosyal politikalarda ciddi yanlışlar yapıldı. Jens Stoltenberg, bu yanlışlardan yola çıkarak sendikalarla temasa geçti, okullara, huzur evlerine ve hastanelere daha fazla para aktarılacağına söz verdi. Ayrıca şimdiye dek, azınlık hükümeti de olsa, hep tek başına iktidar olmayı tercih eden İşçi Partisi, bu sefer koalisyon hedefini koydu.

Koalisyon olarak ülkeyi yönetmenin daha kolay olacağı görüşünde olan Stoltenberg, “Eminim ki, yönümüz konusunda çabucak anlaşmaya varacağız. Zaten önemli maddeler hakkında uzlaşmış durumdayız. Onun dışında yapmamız gereken tartışmak ve ortak çözüm yolları bulmak. Bunu koalisyon içinde yapacağız. Eskisi gibi her hartiyle tek tek tartışmak zorunda kalmayacağız. Bence bu daha kolay ve de ülkemiz için daha iyi olacak“ diyor.

Ancak seçmenlerin aksine, ekonomi uzmanları, Norveç’in finansal yapısında büyük değişiklikler beklemiyor. Politikacılar aslında fazla etkili olmadığı, iktidar değşikliğinden sonra da ülkenin finans ve vergi yapısında önemli bir değişiklik yaşanmayacağını savunuyorlar. Bütçelerin uzun vadeli olarak oluşturulduğunu hatırlatan uzmanlar, ayrıca ülkenin uluslararası konjonktür ve petrol fiyatlarına da bağımlı olduğunu belirtiyor.

Memnuniyetsiz Norveçliler

Öte yandan, Norveç Başbakanı Kjell Magne Bondevik muhalefetteki sol ittifaka karşı yenilgiyi kabul etti, hükümetin yeniden görev yapabilme imkanı kazanamamasından dolayı hayal kırıklığı yaşadığını belirtti. Bondevik başbakanlığındaki merkez sağ hükümet, ekonomik konulardaki başarısına karşın, seçmenlerin oyunu alamadı.

Siyaset uzmanları, bunu Norveç halkının büyük beklentiler içinde olmasına, bu nedenle de memnuniyetsizliklerinin artmasına bağlıyor. Aşırı sağcı Gelişim Partisi ise en çok oy alan ikinci parti oldu ve 37 sandalye kazandı.