1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Obama 1915 olayları için ‘Büyük Felaket’ dedi

24 Nisan 2011

ABD Başkanı Obama, 1915 Ermeni olaylarının yıldönümünde yaptığı açıklamada “soykırım” yerine "Büyük Felaket” tanımını kullandı. Obama’nın mesajı hem Ermeni lobilerinden hem de Ankara’dan tepki gördü

https://p.dw.com/p/113B5
Fotoğraf: DW

Barack Obama, 24 Nisan’ın yıldönümünde yaptığı açıklamada, 1915 Ermeni olaylarını “Büyük Felaket” (Meds Yeghern) olarak nitelendirirken, yaşananların asla tekrarlanmamasını dilediğini, Türkiye ile Ermenistan arasında uzlaşma çabalarını desteklediğini vurguladı.

1915 olayları hakkında görüşünün değişmediğini kaydeden Obama, Türkiye’nin itiraz ettiği ve büyük tepki gösterdiği “soykırım” tanımını kullanmaktan kaçındı. ABD Başkanı, geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu kez de “Büyük Felaket” (Meds Yeghern) kavramını kullandı.

Obamla 2008 yılındaki seçim kampanyası sırasında Ermeni lobilerine soykırımı tanıma sözü vermişti.

Cumartesi günü yaptığı yazılı açıklamada, "1915 yılında, Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinde 1,5 milyon Ermeni'nin katledildiğini veya ölüme yürüdüğünü" belirten Obama, "Gerçeklerin tam, samimi ve âdil biçimde kabul edilmesinin herkesin çıkarına" olduğunu kaydetti. ABD Başkanı, "Ermenistan ve Türkiye'deki bireyler tarafından aralarındaki ortak tarihi kabul eden bir diyaloğun güçlendirilmesi için atılan cesur adımları destekliyorum" dedi.

Türk ve Ermenistan cumhurbaşkanlarının 2008 yılında “futbol diplomasisi” ile başlattıkları, iki ülke arasında 2009 yılında yıl imzalanan protokollerle hız kazanan yakınlaşma süreci, geçtiğimiz yıl yapılan karşılıklı eleştiri ve suçlamaların ardından askıya alınmıştı.

1915 olayları bugüne kadar yaklaşık 18 ülke parlamentosunda soykırım olarak tanımlandı ve kınandı. Ermeni tarihçiler, yaklaşık 1,5 milyon Ermeninin soykırımda öldürüldüğünü iddia ediyor. Ankara ise Birinci Dünya Savaşı koşullarında silahlanan Ermeni çetelerin, düşman kamptaki Rusya ile işbirliği yaptığını, güvenlik için tehdit oluşturduğunu, zorunlu Ermeni tehciri sırasında katliamlar yaşandığı ancak soykırım olmadığını kaydediyor. Türk tarihçilere göre tehcir sırasında 300 binden fazla Ermeni yaşamını kaybetti.

Ermeni kuruluşlardan Obama'ya tepki

ABD'deki güçlü Ermeni kuruluşlardan Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA), ABD Başkanı Barack Obama'nın 24 Nisan mesajına tepki göstererek, Obama’yı "kendi sözüne ihanet etmekle" suçladı.

Açıklamada Obama'nın “Ermeni soykırımını tanıyacağına yönelik başkan seçilmeden önceki net sözlerine rağmen, seçildikten sonra bu konuda kaçamak dil kullandığı" belirtildi.

"Obama'nın Türkiye'nin baskısı altında sözünü onurlandırmayı reddederek bu konudaki kendi görüşünün çok gerisinde kaldığı" ileri sürülen açıklamada, "Obama, Türkiye'nin tehditlerine teslim oldu" ifadesi de kullanıldı.

Ankara: Açıklama tek yanlı

Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan, ABD Başkanı Barack Obama'nın 24 Nisan açıklamasının "tarihin yanlış, kusurlu ve tek taraflı biçimde siyasi nitelendirilmesini yansıttığını ve bundan derin üzüntü duyduklarını" belirterek, "Tarihsel acıların tek taraflı yorumlanması, taraflar arasında uzlaşı ve barışı getirmeyecektir" dedi.

Türk Dışişleri Bakanlığı da yaptığı yazılı açıklamayla Obama'nın açıklamasına sert tepki gösterdi. “ABD’den beklentimiz, Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecini ve tarihi boyuta ilişkin çalışmaları zorlaştırması değil, kolaylaştırmasıdır” denilen açıklamada, “Güncel siyasi çıkar hesaplarıyla tarihin yazımına yapılmaya çalışılan tüm müdahalelere rağmen adil hafızaya ulaşma çabalarımızı ve Ermenistan ile ortak geleceğimizi bu zeminde inşa etme kararlılığımızı sürdüreceğiz” görüşüne yer verildi.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AA/AFP/Reuters, AŞ/MÇ