Obama'dan silahsızlanma adımı

İngiliz The Times ve Daily Mail gazetelerinde bugün yayınlanan haberlere göre, Barack Obama başkanlığındaki yeni Amerikan yönetimi, nükleer savaş başlıklarını azaltmak için kolları sıvadı. Gazete, Obama’nın Rusya ile bu konuda bugüne kadar yapılmış en ciddi görüşmeleri başlatmaya hazırlandığını yazdı.

ABD Başkanı Obama'nın hedefinin her bir ülkenin elindeki nükleer silahların yüzde 80 oranında azaltılması olduğu kaydedilen haberde, bu konuda yapılacak radikal bir anlaşmanın, bütün dünyadaki nükleer savaş başlığı sayısının 1000 ile sınırlandırılmasını öngöreceği iddia edildi.

Söz konusu girişimin Moskova ve Washington tarafından imzalanan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’na (Strategic Arms Reduction Treaty ) dayandırılması düşünülüyor. 1991 yılında ABD ve Sovyetler Birliği arasında imzalanan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması /START-I'e göre, yaklaşık 10’ar bin olan nükleer silah başlıklarının sayısının beş bine indirilmesi öngörülüyordu.

START-I’in ardından taraflar ikinci bir anlaşmayla nükleer başlık sayısını daha da düşürmeyi kararlaştırdı. Ancak dönemin ABD Başkanı baba Bush ile Rus Devlet Başkanı Boris Yelzin arasında 1993 yılında imzalanan START –II anlaşması yürürlüğe girmedi.

Washington’a yakın kaynaklara dayandırılan haberde Obama'nın henüz füzesavar sistemiyle ilgili nihai kararını vermediği de belirtildi. Haberde, "Ama yine de Polonya'ya Amerikan füzelerinin yerleştirilmesi ve Çek Cumhuriyeti'ne radar istasyonu kurulmasıyla ilgili kararlar adeta bilerek geciktiriliyor" denildi.

Haberde, Obama yönetiminin silahsızlanma planlarında, Bush yönetiminin kararlaştırdığı doğu Avrupa'ya yönelik füze savunma sisteminin gözden geçirilmesinin önemli rol aynadığı da vurgulandı.

Obama'nın, bu çok önemli adım için Beyaz Saray'da özel silahsızlanma ofisi oluşturmayı ve başına Clinton yönetiminin silahsızlanma özel temsilcisi Gary Samore'u getirmeyi planladığı ifade edilen haberde, bu konudaki görüşmelerin ise Hillary Clinton yönetimindeki Dışişleri Bakanlığı tarafından yönetileceği öne sürüldü.

Ancak Times gazetesinin haberinde bu girişimin İran ve Kuzey Kore’nin nükleer programları yüzünden zora girebileceği de belirtiliyor.

UEAK’dan ABD ve Rusya’ya çağrı

Öte Yandan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El Baradei, Alman Süddeutsche Zeitung gazetesine yayımlanan makalesinde, ABD ve Rusya'ya nükleer savaş başlıklarının sayısını 500’e indirme çağrısında bulundu. El Baradei, NATO’dan da stratejik konseptlerinin oluşturulması aşamasında nükleer silahların azaltılmasına ağırlık verilmesini istedi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı ayrıca nükleer yakıt kontrolü için uluslararası bir mekanizmanın kurulması gerektiğini belirtti. Baradei, bu sayede nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanmak isteyen ülkelere yakıt tedariki güvenliği sağlanabileceğini vurguladı. Baradei, “nükleer silah üretecek teknolojiye yakın ülkelerin artmasını engellemek için kurulacak mekanizmanın evrensel, adil ve gayrı siyasi olması gerektiğini” kaydetti.