Obama’nın eli havada kaldı

ABD, İran’daki seçim sonuçlarına temkinli yaklaşıyor. Sonuçlar hakkında “şüphe” ifade eden ABD yönetimi, bir yandan da baskı altında. Çünkü Başkan Barack Obama, bir buçuk hafta önce, Kahire’de İslam dünyasına hitaben yaptığı konuşmada İran’a da el uzatmış ve diyalog çağrısında bulunmuştu:

"İki ülke arasında konuşulması gereken pek çok konu var ve biz ön koşul olmaksızın karşılıklı saygı ilkesini baz alarak ilerlemek istiyoruz.“

Obama’nın bu sözleri muhalif kanatta tepkilere yol açmış, Başkan'ın Tahran'a uzattığı zeytin dalının pek bir işe yaramayacağı savunulmuştu. Obama muhalifleri, İran'daki seçim sonuçlarının, kendilerini haklı çıkardığı görüşünde.

Seçimlerden sonra, hem İran’da hem de Batılı ülkelerde pek çok protesto gösterisi düzenlendi ve seçimlerde hile yapıldığına ilişkin açıklamalar geldi. Ancak tüm bu yaşananlar sırasında Barack Obama, doğrudan bir açıklama yapmadı. Obama, bunun yerine sözcüsünü basının karşısına çıkarmayı tercih etti. Sözcü yaptığı açıklamada, hile iddialarına yönelik haberler de dâhil tüm gelişmelerin yakından izlendiğini kaydetti.

Clinton temkinli ifadeler kullandı

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da seçimden önce yaptığı açıklamalarda temkinli olmaya özen göstermiş, sonuçların, İran halkının gerçek iradesini yansıtmasını umduğunu ifade etmişti. Ancak Clinton da tıpkı Obama gibi seçim sonuçlarının açıklanmasından sonraki ilk 24 saat boyunca görüş bildirmekten kaçındı.

ABD yönetimi adına ilk açıklama Başkan Yardımcısı Joe Biden'dan geldi. Engin bir dış politika deneyimine sahip olan Biden, bir televizyon programında kendisine konuyla ilgili yöneltilen bir soruyu şöyle yanıtladı:

“İfade özgürlüğünü engelleyerek gösterileri bastırmalarına ve insanlara davranış biçimlerine bakarsanız, haklı gerekçelere dayanan bazı şüpheli durumlar var gibi görünüyor.”

ABD’nin İran tutumunda değişiklik yok

Gözlemcilere göre Biden, bu açıklamasıyla aslında Ahmedinejad’ın seçimlerin gerçek galibi olmadığını imâ etti. ABD Başkan Yardımcısı, kim seçilirse seçilsin ya da cumhurbaşkanı göreve nasıl gelirse gelsin seçimlerden sonra, ABD’nin İran’a karşı tutumunda bir değişiklik olmayacağını vurgulamayı da ihmal etmedi.

“Bizim taleplerimiz seçim öncesinde de aynıydı, sonrasında da aynı. Onların nükleer silah elde etme çabası içinde olmasını ve bu tür silahları bulundurmalarını istemiyoruz. İkinci olarak da terörizmi desteklemekten artık vazgeçmek zorundalar.”

Cumhuriyetçiler Obama’ya yükleniyor

İzlenen dış politikanın başarısız olduğunu düşünen muhalif Cumhuriyetçiler cephesiyse İran'daki seçim sonuçlarının ardından Obama yönetimi üzerindeki baskıyı daha artıracak gibi görünüyor. Seçimlere hile karıştırıldığını ve İranlı seçmenin baskı altında tutulduğunu öne süren Cumhuriyetçilerin ağır toplarından Mitt Romney, Obama'ya yüklenerek "özür dilemeyi bırak da gerçekleri anlat" şeklinde konuştu:

“Başkan, kamuoyunun karşısına çıkıp, bunun İran’daki otoriter rejimin korkunç bir kararı olduğunu açıkça söyleyip bu konuda uyarıda bulunmalıydı. Şu çok açık ki, Başkan’ın dünyayı dolaşıp Amerika adına özür dileme politikası işe yaramadı.”

Albrecht Ziegler / Çeviren: Başak Sezen

Editör: Murat Çelikkafa