Obama’nın ilk sınavı ekonomiden

Amerika Birleşik Devletleri'nin 44’üncü başkanı Barack Obama, haftalardır ağır darbe yiyen Amerikan ekonomisini ayağa kaldırmak için geniş kapsamlı bir konjonktür paketinin gerekliliğinden söz ediyor. İlk etapta, devletin yol yapımı, enerji politikaları ve okulların tadilatı için milyarlarca dolar harcanması gündemdeydi. Şimdi, özellikle Cumhuriyetçilerin baskısıyla, vergi indirimlerinden de söz edilmeye başlandı. Konjonktür paketi, yeni Başkan için ilk büyük sınav niteliğinde. Obama tüm bu önemli adımlar için partiler üstü destek sağlayabilecek mi? Alman Radyolar Birliği muhabirlerinden Jens Borchers, Washington’da bu soruya yanıt aradı:

Doktor Obama, hasta ABD ekonomisi

Obama’nın önünde duran hasta Amerikan ekonomisi ve iki hafta sonra resmen bu hastanın tedavisinden sorumlu doktor konumunda olacak. Obama’nın ilk etapta hazırladığı reçete, devletin ekonomiyi yeniden istikrara kavuşturmak için büyük miktarlarda para harcamasını öngörüyordu. Şimdi bu reçeteye devletin sadece daha fazla para harcaması değil aynı zamanda yurttaşlardan daha az para toplaması da dahil ediliyor. Cumhuriyetçiler bu konuda ısrarcı ve vergi kolaylıkları sağlanması yoluyla şirketlerin istihdam sağlayacakları gerekçesini öne sürüyorlar. Amerikan Senatosu’ndaki Cumhuriyetçilerin liderlerinden Mitch McConnell, “Cumhuriyetçiler, vergi indirimlerinin, kişilere hızlı para sağlanmasında iyi bir yöntem olduğunu düşünüyor. Mesela, gelir vergileri yüzde 25’ten 15’e düşürülebilir“ diyor.

Cumhuriyetçiler için vergide sağlanacak kolaylıklar sihirli bir formül gibi. Bu yolla konjonktür paketini, muhafazakar seçmen tabanına daha kolay kabul ettirilebileceklerini düşünüyorlar. Barack Obama'nın etrafındaki uzmanlar da bu talebe sıcak bakıyor görünüyor. Konjonktür paketinin, 300 milyar dolarlık bir kısmının bu amaç doğrultusunda kullanılması hedefleniyor. Bir bölümü şirketler diğer bir bölümü de gelir vergileri arasında paylaştırılacak.

Vatandaşın beklentisi

Obama daha şimdiden baskı altında ve planını en kısa zamanda uygulamaya sokmak istiyor. Henüz resmen göreve başlamamış olsa da birçok Amerikalının yönetiminden beklentisi olduğunun bilincinde. Barack Obama, dün Kongre’de önde gelen Demokrat ve Cumhuriyetçiler ile bir araya gelerek paketi görüştü. Programın partilerüstü destek toplamasını ve bunun çok hızlı olmasını istiyor. Obama, “Beklentimiz, büyük bir bölümünün Ocak ayının sonunda, Şubat ayının başında tamamlanmış olmasıdır” diyor.

Obama’nın ilk aşamada hedeflediği gibi konjonktür paketinin, resmen göreve başlayacağı 20 Ocak tarihinden hemen sonra yürürlüğe girmesi mümkün görünmüyor. Bu nedenle müstakbel Başkan'ın göreve başlar başlamaz, Kongre'nin kongrenin çetrefilli siyasi ortamında kendine bir yol bulması gerekiyor. Cumhuriyetçiler, gerçekten de taşın altına ellerini koymak istiyor mu? Yoksa Obama’yı seçmenlere verdiği sözü tutamayan bir Başkan olarak göstermeyi mi amaçlıyorlar? Obama, Cumhuriyetçilerden beklentisini açıkça ifade ediyor: “Beklentim, onların da konunun aciliyeti karşısında benimle aynı hassasiyeti göstermeleri ve hızlı bir şekilde karara varmamız. Amerikalılar şimdi acil bir şekilde eyleme geçilmesine ihtiyaç duyuyorlar.“

“Harcamalar 1 trilyon dolara çıkabilir”

Cumhuriyetçi Mitch McConnell ise acelesi yokmuş gibi görünüyor: “Bu aceleci tarz beni endişelendiriyor. Bu, devasa büyüklükte bir paket. Bu paket, devletin bir trilyon dolara yakın bir harcama yapmak durumunda kalması anlamına gelebilir. Bunu gerçekten de uzmanları dinlemeden, Cumhuriyetçi senatörlerin görüşlerini almadan mı yapmak istiyoruz. Ne de olsa Amerikan nüfusunun yarısını temsil ediyorlar.”

Uzmanların dinlenmesi ve senatörlerin görüşlerine başvurulması bir hayli zaman alabilir. Anlaşılan Obama birçok şeyi aynı zamanda başarmayı hedefliyor. Konjonktür paketinin hızlı bir şekilde yürürlüğe girmesini istiyor. Ancak harcama kalemlerinin denetimsiz bir şekilde planlanmasına da karşı. Partiler üstü destek istiyor ancak Cumhuriyetçilerin talepleri karşısında da diz çökmek istemiyor. Nihayetinde bu Obama için ilk büyük sınav niteliğinde ve o bunun farkında...